Sevgili öğrenciler Meslek tercihi yaparken nelere dikkat etmemiz gerekir?
Meslek seçimi, gelecekte nasıl bir işte görev alacağımızdan, nasıl bir yaşam süreceğimize kadar etkileyen önemli bir karardır. Günümüzde artan mesleki dallar, mesleklere duyulan gereksinimin teknolojik gelişmeye bağlı olarak değişmesi, kişinin yaşam biçimini seçme özgürlüğü olduğu görüşünün yaygınlaşması sonucu meslek seçimi zorlaştı. Meslek seçimi aniden alınan bir karardan ziyade, ömür boyu süren bir dönemdir. Kişinin meslek seçimi, yaşantıları ve tecrübelerine bakılarak alınan bir karardır. Meslek danışmanları, mesleki karar verme aşamasında kişinin yetenek, ilgi ve yaşayışına bakarak bir çözüm bulsa dahi kişinin içsel dünyasını, psikolojik algıları, anne babanın düşünceleri veya doyurulmayan psikolojik gereksinimleri de kararlarına yön veren durumlardır.
Meslek tercihi yaparken doğru karar verebilmek için izlenmesi gereken aşamalar şunlardır;
Hangi alanlara yönelmeliyim?
Kişinin ilk önce “ben nelerin üstesinden gelebilirim”, “hangi derslerde başarı gösteriyorum” sorularını yanıtlaması gerekir. Yetenek, meslekteki başarıyı ve hazzı etkileyen gerekliliktir. Seçilecek mesleğin gerektirdiği yeteneği bulunmayan kişinin, işinde başarılı olması mümkün değildir. Ya da yeteneklerini kullanamayacağı, mesleğin gerektirdiği yetenek sınırının altında olan kişinin o meslekte tutunması olanaksızdır. Örneğin, sözcük dağarcığı yetersiz kişilerin, yazılı ve sözlü ifade yeteneği olmayan kişinin dil ve edebiyat bölümlerinde başarı göstermesi ihtimali düşüktür.
Nelerle ilgilenmeyi seviyorum?
İlgiler;kişinin hangi işleri yapmayı sevdiğini ispatlar. Hoşlanılan dersler ve işler kişinin ilgi alanını belirler. Yalnız ilginin uzun süreli mi, heves mi olduğu saptanmalıdır. İlgi, yeteneği de beraberinde getirir. Ancak istisnasıda mümkündür. Örneğin; Edebiyata birçoğumuzun ilgisi vardır. Fakat bu alanları meslek seçecek kadar yeteneğimiz mevcut değildir o halde bu ilgimizi sadece hobi olarak göstermeliyiz. Severek yaptığımız iş hem başarımızı artırır hem de mutlu iş hayatı sürmemizi sağlar
Seçtiğim meslek kişiliğime uygun mu?
Meslek seçerken, kişiliğimizi de dikkate almalıyız. Örneğin çekingen biri için pazarlama, politika, hukuk gibi alanlar çok uygun değildir. Muhasebecilik, bankacılık seçmek isteyenlerin ise düzenli, dikkatli, kurallara bağlı, sorumluluk sahibi gibi özellikleri taşıması gerekmektedir. Askeri okulları, denizcilik ve havacılıkla ilgili bölümler için ise belli fiziksel özelliklere sahip olmamız ve sağlığımız bu meslekler için yeterli olması gerekmektedir.
Bu meslek beklentilerimi karşılayacak mı?
Seçeceğimiz mesleklerin kişisel değerlerimize ve beklentilerimize de uyması gerekir. Bireyin seçtiği meslek, elde etmek istediği fırsatlar ile eş olmalıdır. İyi bir gelir isteyenlerin veya akademik kariyeri ön planda tutanların isteklerine uygun meslek seçmeleri gerekir.
Size uygun meslekte karar kılın
Seçtiğiniz mesleğin size uygun olup olmadığını şu sorulala belirleyin;
• Meslekteki çalışma ortamınız nasıl olacak?
• Kaç yıl eğitim alınmalı ve bu eğitimin maliyeti ne kadar?
• İş bulma fırsatları, bu mesleğin geleceği nedir?
• Mesleğin gerektirdiği özellikler ben de mevcut mu?
• Meslekte mevki ve kariyer fırsatları nelerdir?
Meslekleri tanımanız için şunları yapın;
• Rehber öğretmenlerinize danışın.
• Meslek tanıtım seminerlerine ve üniversite gezilerine dahil olun.
• Değişik mesleklerdeki kişilerle bire bir bilgi alışverişi yapın.
• Kitle iletişim araçlarındaki bu meslekler ve üniversiteler hakkında yazılanları takip edin.
• Seçmeyi planladığınız bölümlerin ders programlarına bakın öğretim üyeleri ile görüşün size uygunluğunu ölçün.
Bu konuda Sıkça yapılan yanlışlar ise şunlardır;
• Anne babanın arzu ettiği mesleği seçmek
• Yaşıtlarının etkisinde kalmak
• Yetenekler ve kişilik özellikleri önemsenmemek
• Gündemde olan mesleklere dahil olmak
• Toplumsal önyargılara maruz kalmak
• Alınan puan baz alınarak tercih yapmak
• Bölüm seçmek yerine okul ya da şehir seçmek.