Hüsnü zan etmek ne demek, Suizan etmek ne demektir

Hüsnü Zan: Bir konuda güzel düşünmeye denir.

Sui Zan: Bir konuda kötü niyet olduğunu düşünmek, hoş olmayan duygular beslemektir. Hasan Burkay Hazretleri bu konuya şöyle değinmiştir: “ Sû-i zan kötü ahlakın en büyüklerindendir. Sû-i zan’da tehlikeli,  hüsnü-ü zan ise iyidir.” demiştir.

Kuran-ı Kerimde ise bu konu şöyle geçer; “Ey mü’minler! Zannın bir çoğundan sakının Çünkü zannın bazısı günahtır” (Hucûrât, 49/12). Bu nedenle zan işin aslını bilmeden yorum yapmaktır ve bu yine Kuranda şöyle yorumlanır; “Ahirete iman etmeyenler meleklere dişi isimler veriyorlar Onların bu hususta bir bilgileri yoktur, sadece zanna uyuyorlar, zan ise hakikat namına hiçbir şey ifade etmez” . (Necm,53/27-28)

“Ey mü’minler! Size fâsık biri bir haber getirirse, onun doğruluğunu araştırın Yoksa bilmeyerek bir topluluğa karşı kötülük edersiniz de sonra yaptığınıza pişman olursunuz” (Hucûrât, 49/6) âyeti ve “Zandan sakının çünkü zan, sözlerin en yalanıdır…”,  “Kişiye, her duyduğu şeyi konuşması / başkalarına anlatması günah olarak yeter” hadisleri zannın ne derece bir günah olduğu ve asla yapılmaması gerektiğini ifade etmeye yeter.

Bir de iyi zan (hüsnü zan) vardır ve bu zan yukarıdakilerin kapsamına girmez. Örneğin; müslüman olarak vefat ettiği sanılan kimsenin cenaze namazının kılınması ve müslüman mezarlığına gömülmesi; kıbleyi bulamayan kişinin çabaları sonucu bir yer tahmin etmesi ve oraya doğru namaz kılması, besmele çekildiğini bilmediği halde kesilen hayvanın etini “Müslüman, Allah’ın adını anmadan kesmaz” diye düşünmesiyle yemesi, tüm olumsuzlukları iyiye çeviren zandır.

Peygamberimiz (sav) “Hüsnü zan güzel ibadetlerden biridir” “Başkası hakkında bana kötü bilgi getirmeyin; ben yanınıza hakkınızda iyi düşünerek selim bir kalple gelmek isterim” demiş ve hüsn-ü zanna teşvik etmiştir.

Hüsnü zan duyulmasını en çok hak eden Yüce Allah’tır. Hadis-i Kudsi’de şöyle geçer: “Ben kulumun zannı üzereyim Bana karşı hayırlı zan’da bulunsun” demiştir.

Sui zan nedir anlamı ve açıklaması, Hüsnü zan etmek anlamı hakkında kısaca bilgi aktardık.