Burun Alerjilerini Önlemek İçin Yapılması Gerekenler

alerji

■ Evdeki halı ve kilim sayısını azaltın, ayrıca alerjik olan kişinin dışında, sık-sık elektrikli süpürge ile temzilik yapacak birini bulundurun. Alerjen filtreli elektrik süpürgesi en iyisidir.

■ Beton zemimlerin üstüne kilim sermeyin; akarlar kaplar.

■ Kuştüyü yastık yerine, sentetik polyester yastık kullanın.

■ Şilteleri, plastik kılıf ile kaplayın.

■ Sık-sık klima ve nem önleyicileri çalıştırın; toz akarları sıcak nemli havada ürerler.

■ Sık karşılaşılan, bir diğer alerji sebebi, hayvan kepek­leridir. Aşağıdaki adımları uygulayın:

■ Az kepek döken bir evcil hayvan alın.

■ Mümkün olduğu kadar evcil hayvanları ev dışında tutun.

■ Hayvana her dokunuşunuzdan sonra ellerinizi yıkayın.

■ Köpeğinizi haftada bir yıkayacak birini (alerjiye karşı duyarlı olmayan) bulun. Ancak, her hafta yıkanmanın, köpeğinizin cildine zarar verip vermeyeceğini sorun.

■ Küfler, ev içinde sık karşılaşılan bir alerjendir. Toz akarları gibi, sıcak nemli havada ürerler. Ev içi küfle­rine daha az maruz kalmanız için:

■ Evinizin küf tutan kısımlarından uzak durunuz; eski kağıtlardan ürünlerle, eski kitap, eski gazete ya da dergilerden; nemlendiricilerden; ev bitkilerinden; ve akvaryumlardan uzak durunuz.

■ Özellikle (yukarıdaki maddelerde belirtilen­leri) temizleyecek ve toz alacak birini (allerjiye karşı duyarlı olmayan) bulun.

■ Polen ve küfler, özellikle ilkbaharın başlarıyla, sonba­harın ortaları arasında sık karşılaşılan dış alerjenlerdir. Dış alerjenlere daha az maruz kalmanız için:

■ Çim biçme veya tırmıkla yaprak toplama gibi işleri en aza indirin.

■ Küf ve polen miktarının yüksek olduğu günlerde, dışarıda olmamaya gayret edin.

■ Küf ve polen miktarının yüksek olduğu günlerde pencereleri kapatın (ve sıcak havalarda klima çalıştırın).

Terfanidin ve astemizol, ciddi karaciğer rahatsızlığı olan kişilerde veya bazı antibiyotikleri kullanan kişilerde veya mantar önleyici ilaç alanlarda kalp ritmi anormallik­lerine yol açabilir. Diğer, potan­siyel tehlike arz eden yan etkiler, akciğerlerde daralma ve hırıltı gibi astıma benzeyen belirtilerdir.

Doktorunuz, reçeteye bağlı olmayan burun spreyleri de yazabilir. Dekonjestan burun spreyleri, birkaç gün için rahat­lama sağlayabilir, ancak 4-5 günden fazla kullanmak reaksiyon yaratabilir (belirtilerde artma). Diğer burun damlaları kromolin sodyum içerir, bu madde histamin adı verilen, mast hücrelerden gelen tahriş edici bir maddenin açığa çıkmasını engeller; ayrıca bu damlalar, ipratropyum da içerir, bu madde mukoza üretiminde önemli olan ve asetikolin adı verilen doğal bir maddeyi bloke eder. Sonuç olarak, doktorunuz düşük dozda kortikosteroid içeren burun spreyleri yazabilir.

Bu sprey, bir allerji atağını durdurabilir ancak azami etkinliğe ulaşabilmesi bir haftadan fazla zaman gereklidir.Eğer antihistaminler, burun spreyleri ve çevre kontrolleri işe yaramaz ise, ya da ilaçlar kötü yan etkilere sebep oluyorsa; immünoterapi isteyebilirsiniz, immünoterapinin işe yaraması için, doktorunuz belirtilere sebep olan alerjeni bulmak zorundadır. İlk önce, düşük miktarda alerjenler, derinizin altına enjekte edilir. Yükselen dozda alerjen, tahmini olarak, haftalık aralıklarla, enjekte edilir; tedavi, yıllar boyu sürmek zorunda kalabilir.

Immünoterapiye en çok cevap veren alerjen kanaryaotu, çim, ev akarlan ve kedi kepeğidir. Belir­tiler genellikle 6 ay içinde azalır; doktorlar tedavinin 4-5 yıl sürmesini önerebilir. Ancak, immünoterapi her zaman yardımcı olmayabilir.

Burun Polipleri

Burun polipleri iyi huylu (kanserli olmayan) tümörlerdir, burnun iç çeperinde veya sinüslerde sinsice büyürler. Poliplerin birçoğu, sağlık için bir tehdit değildir ancak burun deliklerinin birinde veya her ikisinde hava akışını engellerler. Ayrıca, sinüs çıkışlarım bloke edebilir ve sinüslerin salgılarını boşaltmasını engelleyebilir. Bu da enfeksiyona sebep olabilir.

Polipler, allerjisi olan inşalarda nüksedebilir veya burun enfek­siyonları, sebebi bilinmemekle birlikte nükseder.Burun polipleri, genellikle sağ ve sol burun boşluklarında bulunur. Tıkanma sadece tek bir tarafta ise, tıkanmaya sebep olan büyümenin başka birşey olup olmadığını anlamak için bir KBB uzmanına görünmelisiniz. Diğer urlar fazla kaygı verici gelişmeler değildir ancak kanser yine de bir olasılıktır. Örneğin, içe dönmüş papillom adı verilen polipe benzeyen oluşum büyüyebilir ve kemiğe zarar verebilir; aynca sinüs kanserine de dönüşebilir.

SEMPTOMLAR
Polipler, burun deliklerini tıkayacak kadar büyür ve tıkan-mışlık hissi verir, aynca koku alma hissi azalır.
Polipler kolayca kanarlar. Bir sinüsü tıkayan ve onu enfekte eden polip, yüzünüze basınç veya ağn yapar.

TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Doktorunuzla görüşün, sizi bir KBB uzmanına yönlendi­rebilir. KBB uzmanı, polipleri kontrol etmek için, burnunuzun iç kısmını tetkik eder. Bilgisayarlı tomografi taraması (bkz. sf. 149), poliplerin yerinin ve boyutlarının belirlenmesi için gerekli olabilir. Bazı doktorlar, polipleri küçült­meyi denemek için kortikosteroid burun spreyleri veya kortikoste­roid haplar verirler.
Bu yöntem işe yaramazsa, düzgün bir şekilde nefes almanızı engelleyen poliplerin ameliyatla alınması gerekebilir. Genellikle, bu işlem, poliplerin basitçe makasla kesilmesini gerektirir. Burnun daha arkasındaki ploliplerin alınması için bir endoskop gerekebilir. Ne olursa olsun, polipler nüksetme eğilimlidirler bu yüzden tedavilerin tekrar edilmesi söz konusu olabilir.


Postnazai Sızma

Postnazai sızma, burnun gerisinden boğaza doğru aşağı inen mukozanın birikmesidir. Vücudunuz, günlük toz ve diğer yabancı maddeleri toplama çabala­rının sonucu olarak, hergün mukoza üretir. Postnazai sızma sırasında, genellikle alerjik iç burun iltihabının sonucu olarak, yoğunlaşmış mukoza üretilir.
Aynca, soğuk hava ve kuru ortamlar, bazı gıda ve baharatlar, hamilelik, alerjiden kaynaklan­mayan burun iltihapları, değişik ilaçlar (doğum kontrol haplan ve tansiyon ilaçları dahil) yüksek mukoza üretimine sebep olur.

Belirtiler, burnun tıkanması, balgamlı öksürük, boğaz ağrısı. Postnazai sızma, boğaz ağnsına ve sanki boğazınızda birşey varmış gibi hissetmenize sebep olur.Tedavi, nedene bağlıdır. Bir neden bulunamazsa, doktorlar, daha kolay geçmesini sağlaya­bilmek için, akıntıları inceltmeyi amaçlayan önlemler önerirler; sıvı alımını arttırmak (özellikle yaşlı insanlarda) gibi. Tıbbi nedenlerle gerekli değilse, akıntıları yoğunlaş­tıracak, kafein ve idrar söktürücülerden kaçının.İpratropium ya da kortikos­teroid içeren burun spreyleri de yardımcı olabilir. Tuzlu burun spreyleri ve mukoza inceltici maddeler de önerilebilir.

Bağırsak Polipleri

Poliplerin sebebinin bilinmemesiyle birlikte, bazı insanların çok yönlü poliplere eğilimleri vardır ve bu nedenle yüksek oranda kanser riskine sahiptirler. Nüfusun yüzde ellisinden fazlasında polip bulunmaktadır.
Kanser riski polipin boyutuyla ilişkili olarak değişir. Büyük olanlar gelişir ve daha büyük olanlar ise kolon kanseri riski bulundurur. Kanserin gelişimindeki aşamalar aşağıdaki maddelerde belirtilmiştir, (polipten kaynaklanan polip kanseri gibi).


SEMPTOMLAR

İnsanların çoğu polipleri olduğunu asla bilmez. En fazla bilinen belirtisi rektum kanamasıdır. Kansızlık ve belirtileri olan yorgunluk, solgunluk ve sersemlik polip kanamasından kaynaklanıyor olabilir. Büyük poliplerin bazen bağırsak tıkanmalarına sebep olduğu ya da ciddi vakalarda bol sulu ishale neden olduğu bilinmektedir.

TEDAVİ SEÇENEKLERİ

Poliplerin teşhisi için, doktorunuz bütün tıbbi geçmişinizi ve fiziksel incelemenizi talep eder. Kan testleri istedikten sonra katı dışkınızdaki kan oranını araştırırlar. Hekiminize, baryum lavmanı, sigmoidoskopi veya kolonoskopi gibi prosedürler, kolonun görüntülenmesi açısından kılavuzluk edecektir.

Polipler genelde kolonoskopi sırasında alınırlar. Hekiminiz kolonoskopun içinden, sorunun ne olduğunu görebilir ve dolayısıyla teşhisi gerçekleştirir ve eş zamanlı olarak kızgın bir düğümle polipi kesip alır. Çok sayıda polip bulun duruyorsanız veya poliplerin yapısı doktorunuzun kafasında şüpheler bırakıyorsa, kanser riskine karşı bu polipin türü, doku alımıyla mikroskop altında incelenir.

Polipleriniz nüksetme riski gösteriyorsa ve bu da teşhis edildiyse 3 yılda bir kolonoskopik müdaheleye ihtiyaç duyarsınız, özellikle adenomatoz poliplerde yaygın olarak gerçekleştirilir.Kanserli tümörler bazı zamanlarda etrafındaki dokularla birlikte alınırlar. Eğer kanserli polipler çok hızlı büyüyorsa kolonun cerrahi müdahele ile alınmasına ihtiyaç duyulabilir.