ZAMBAKSOGANI

Lilium candidum L. (Ak zambak) (Liliaceae) türünün taze soğanıdır. Bu tür 90-100 cm yükseklikte, beyaz çiçekli ve çok yıllık bir bitkidir. Çiçekler kuvvetli kokulu, soğan ise sarımsı beyaz renklidir. Bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirildiği gibi Batı Anadoluda (İzmir, Karaburun, Söke-Bafa gölü, Marmaris-Bozburun) yabani olarak yetişir. Taşlık ve kayalık yerleri sever (6).

Dahilen, infusyon halinde (% 2), idrar arttırıcı ve’ balgam söktürücü, haricen ise çıbanları olgun-laştırıcı olarak kullanılmaktadır. Çiçeklerinden kokulu maddeler elde etmek için, eski Yunanlılar döneminde, Batı Anadoluda geniş mikyasta yetiştirilirdi. Bugün bilhassa süs bitkisi olarak yetiştirilmekte ve soğanı dış ülkelere ihraç edilmektedir.

Zambak suyu: Zambak çiçeğinin su buharı disti-lasyonu ile elde edilir. Haricen cilt lekelerinin ve sivilcelerin tedavisinde kullanılır.

Zambak yağı: Zambak çiçeğinin bir müddet zeytinyağı içinde tutulması ile elde edilir. Koku verici olarak kullanılır.

Diğer isimler: Akzambak, Bey zambağı (Marmaris), Beyaz zambak, Mis zambağı.

L. martagon L. (İstanbul zambağı, Sultan zambağı): Çiçekleri pembe renklidir. Batı Karadeniz bölgesi ormanlarında (İstanbul, Bolu, Zonguldak, Kastamonu) yetişir. Yumruları Bolu çevresinde müshil, idrar ve safra söktürücü olarak kullanılmaktadır.