Fitre kimlere verilir ve zekat kimlere verilir bu konuda bilgi vereceğiz.
Soru: Zekat ve fitrenin fakire ödememiz gereken borçlarımız olduğunun farkındayız. Ama çevremizdeki yakınlarımıza zekat, fitre verilmez diye bir durum olduğunu da duyuyoruz. Bu konularda bilgi alabilir miyim?
Yakın akrabalardan kimlere zekat fitre verilmez hangilerine verilir?
Cevap: Anneye, babaya, dedeye, neneye,evlada bunların çocukları olan torunlara zekat, fitre verilmez. Çünkü bunlar bir bakıma yemeğimizin ortaklarıdırlar. Bunlara zekatla, fitreyle değil elimizdeki paranın kendisiyle bakılır, yabancıymış gibi davranılmasna maruz bırakılmaktan kaçınılır.
Bunların dışında zekat ve fitre verilecekleri şu şekilde sıralamak mümkündür:
Evlenip başka bir ailesi olan ihtiyaç sahibi kız kardeşe, ayrı ev açmış erkek kardeşe, bunların çocukları olan yeğenlere, kayınpedere, kayınvalideye, damada, ihtiyacı olan geline, halaya, teyzeye, dayıya, yardıma muhtaç öğrencilere, bunlara bakan velilerine, Pakistan’da sel felaketine uğrayan kardeşlerimize zekat ve fitre verilerek tüm ihtiyaç sahibi insanların yardımına yetişmeye gayret edilir.
Soru: Zekatımızı verirken Pakistan’daki kardeşlerimiz gibi çok muhtaç yerlere gelecek senenin verilecek zekatını da bugünden verebilir miyiz?
Cevap: Evet, verebilirsiniz. Gelecek sene verdiğiniz bu miktar zamanın zekatınızdan düşebilirsiniz.
Soru: Zekat verirken kalpteki niyet yeterli midir? Yoksa alana kişiye de bunu anlatmak gerekli mi?
Cevap: Yürekteki niyet yeterlidir. Dile getirme mecburiyeti yoktur. Verilen kişiyi kırmadan ‘şunu bayram harçlığı yapın’ gibi uygun bir sözle de verilebilir.
Soru: Bir işyerine ortağım hisse senetlerine sahibim. Zekatımı nasıl ödeyeceğim?
Cevap: Ortaklar kendi hisselerine ait olan miktarın zekatlarını hesaplayıp verirler. Herkes kendi hissesinden sorumludur.
Soru: Sahip olduğum malın zekatını verirken alış ücreti mi, yoksa satış ücretini mi ölçüt alacağım? Tüm malımdan mı yoksa yalnızca kazancından mı zekat vereceğim?
Cevap: Malın maliyet değerinden zekatını hesap edebilirsiniz, ayrıca kazancından değil, servetin tümünden zekat vereceksiniz.
Soru: Ticaret için değil ihtiyacım için aldığım binek arabam var. Ayrıca oturduğum evim, kirada olan ayrıca bir mülküm de var. Bunların kendisine zekat vermem icap eder mi?
Cevap: kullandığınız arabaya, oturduğunuz daireye, kirası için bulundurduğunuz mülkünüze zekat vermeniz gerekmez. Bunlar ticaret malı değildir, kullanmak ve gelirinden geçim sağlamak istediğiniz sabit mülklerinizdir. Varsa getirdiği kazancından zekat vermeniz gerekir. Ancak bu mallar alım satım için bekletilen ticaret malı iseler o zaman değerleri üzerinden zekat verilmesi gerekir. İşyerinde çalışan makine gibi malzemelere de zekat vermek gerekmez.
Soru: 80 gramı geçen altın mücevher sahibi olan bayan bu ziynetin zekatını verecek durumda olmadığı durum da, ben de bu yıl Şafii mezhebiyle niyet ediyorum diye niyet edebilir mi?
Cevap: Şafii mezhebinde ziynetler kadının şahsi ihtiyacı sayıldığından dolayı zekat verilmesi gerekmemektedir. Mecbur kalan Hanefi hanımlar ben de bu sene Şafii mezbehiyle niyet ediyorum diye niyet ederek ziynet eşyalarını gerçek ihtiyaçlarından olduğu için veremedikleri sene için borçluluk hissinden kurtulabilirler.
Soru: Zekat ve fitre vereceğim fakir muhakkak dindar mı olmalıdır?
Cevap: Günah işleyen Müslüman’a zekat fitre vermek uygundur. Ancak iman sahibi insanları öne almak da daha uygundur. Aldığı yardımı içki gibi haram mallara yatıracağını düşündüğünüz muhtacın evine yiyecek ve giyecek ihtiyaçları olarak vermek de uygun bir önlem olur.
Soru: Zekat ve fitre tek bir insana mı verilmeli, yoksa parçalanıp da verilebilir mi?
Cevap: Fitre bölünmez. Çünkü 7 lira gibi ufak bir meblağadan başlamaktadır. Ancak zekatın miktarı büyükse birkaç ihtiyaç sahibine paylaştırılıp verilebilir.
Ayrıca: Aile içinde kendi adına serveti olan her zengin birey, kendi zekatından sorumludur. Ancak fitre farklıdır. Fitrede aile reisi, aile bireylerinin tümünün fitresini vermekten sorumludur.
Zekat ve Fitre Kimlere Verilir
