ERKEK ÇOCUKLARDA ERGENLİK BELİRTİLERİ
Erkek çocuklarda ergenliğin ilk gözlenen be­lirtisi testis ve skrotumdaki değişikliklerdir. Er­genlik öncesinden çapı 2 cm (veya orkidometre ile ölçülen hacmi 2 mi) den küçük olan testisler büyümeye, skrotum derisi pigmante olmaya ve pürtüklenmeye başlar. Bazı çocuklarda testislerde hassasiyet ve koltuk altında terleme de erken pü berte belirtilerindendir. Testislerdeki ilk değişik­liğin belirlenmesinden 8 12 ay sonra penisin

uzunluğu ve çapı büyümeye başlar. Aynı sıra­larda penis kaidesinde tek tük seyrek kıllar be­lirir. Androjen hormonların anabolizan etkisiyle boy büyüme hızında yılda 10 15 cm ye varan belirgin bir artma olur, ergenlik ortalarında boy büyüme hızı doruğundadır (şekil 4.3.3). Aksiller kıllanma, yüz ve vücutta kıllanma, sesin kalın­laşması erkek çocuklarda diğer sekonder seks belirtilerini oluşturur. İlk ejakülasyon 13 16 yaş­ları arasında olur. Androjen hormonlar kemik olgunlaşması üzerine de etkili olduğundan uzun kemiklerde epifizler kapanmaya başlar, bu sü­reç 18 20 yaşlarına kadar devam eder. Erkek ço­cuk özelliği olan belirgin kas gelişmesi de tes­tosteron etkisiyle oluşur.
Tanner’in önermiş olduğu sisteme göre er­kek çocuklarda dış genital organlar ve pubis kıl lanması evrelere ayrılarak değerlendirilir.

Ergenlik belirtilerinin ortaya çıkma yaşı ırka, aileye ve beslenme durumuna göre fark­lılıklar gösterir. Sosyo ekonomik düzeyin düşük ve beslenme bozukluklarının sık görüldüğü ke­simlerde, ergenlik belirtilerinin gecikmesine de sıklıkla rastlanır. Sağlıklı Türk çocuklarında testis büyümesi ve pubis kıllanmasmm ortala­ma 11.8 yaşta, aksilla kıllanmasmın 13.2 yaşta, ses kalınlaşmasının 14 yaşta, yüz kınanması­nın 14.5 yaşta başladığı saptanmıştır. Bu de­ğerler Avrupa ve Kuzey Amerika beyaz ırk çocuklarında bildirilen değerlere uymaktadır. Nor­mal çocuklar arasında da ergenlik belirtilerinin belirme yaşında büyük farklılıklar vardır. Orta­lama olarak erkek çocuklarda ergenlik belirtile­rinin erişkfens yakın bir evreye erişmesi 4 yıl sü­rer. Şekil 4.3.3 de erkek çocuklarda ergenlik belirtilerinin başlangıç ve gidişi, tablo 4.3.5 de sekonder cins karakterlerinin gelişimi evreler şeklinde özetlenmiştir.