Toplardamar Yangısı

Flebitin gelişme olasılığı, variste (variköz venlerde) olduğu gibi, kan dolaşımı normalden daha yavaş olduğunda ya da kanınızın pıhtı oluşturma eğilimi arttığında daha yüksektir.

Flebit bazen, özellikle kan dolaşımı zayıf olan kişilerde, bir venin (toplardamarın) yaralanmasından sonra gelişir. Örneğin, bu hastalık varisli (variköz) bir venin (toplardamarın) küçük bir yara almasından sonra bacaklarda bu venin (toplardamarın) bulunduğu bölgede gelişir.
Uzun bir süre bir venin (toplardamarın) içinde bırakılan intravenöz bir kateter ya da yasa dışı intravenöz maddelerin kullanımı da bir veni (toplardamar) tahrip edebilir ve iltihaplanmaya neden olabilir.

Flebit genellikle pankreas kanseri olan kişilerde gelişir. Daha seyrek olarak, meme ve yumurtalık kanseri olan kişilerde gelişir. Lupus gibi bağ doku hastalıkları olanlarda da gelişebilir.

SEMPTOMLAR
Flebit; sıcaklık, kızarıklık ve deri ile deri altındaki dokuların ağrısıyla karakterizedir. Hastalığın görünen belirtileri nadiren derinin iltihaplanması (selülit) ya da lenf sisteminin iltihaplanması (lenfajit) ile karıştırılabilir. Bu hastalıkların her ikisi de ekstremitelerde sıcaklık ve kızarıklığa neden olur.

TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Fiziksel muayene genellikle flebit teşhisini belirginleştirir. Doktorunuz, flebitin derin venlere (toplardamarlara) yayılıp yayımladığını ve derin ven (toplardamar) trombozuna neden olup olmadığını belirlemek için bacak venlerinin (toplardamarlannın) ultrasonunu çekebilir. Flebit, %30 oranında ven (toplardamar) trombozuna neden olmaktadır.

Flebit, özellikle iki bacak venini (toplardamarını) daha büyük ve daha küçük olan sefanöz bacak venleri (toplardamarları etkilediğinde, derin venlere (toplardamarlara) yayılma olasılığı daha yüksektir. Eğer derin venlere (toplardamarlara) yayılmamışsa, tedavi ılık kompres uygulamayı, ibuprofen ya da indometasin gibi anlienflamatuar (iltihap önleyici) ilaçlar kullanmayı ve elastik varis çorabı giymeyi kapsar. Bazen, pıhtılaşmanın seyrini değerlendirmek için her birkaç günde bir ultrason çekilebilir.

Varisli Toplardamarlar

Variköz (varisli) venler (toplardamarlar), verilerde (toplardamarlarda) bulunan bir takım küçük, tek yönlü kapakçıkların yetmezliğinden kaynaklanır. Bu kapakçıklar, kanın yer çekimi tarafından ayaklara doğru geri çekilmesini önler. Kalp pompalama yaparken, bu kapakçıklar kanın geçmesi için açılır ve sonra kanın geri akmasını önlemek için kapanır.

Bu kapakçıklardan bir tanesi işlevini düzgün olarak yerine getirememeye başlarsa, kan bu kapakçıktan sızıntı yapar ve altındaki kapakçığın üstünde birikir. Bu, alttaki kapakçığın üstündeki venin (toplardamarın) çıkıntı yapmasına neden olur.

Bu ven (toplardamar) sonunda o kadar genişler ki deri yüzeyinden görülebilir bir hal alır. Birçok variköz (varisli) venin (toplardamarın) bulunduğu bir bacak da bir miktar şişer çünkü çıkıntı yapan verilerde (toplardamarlarda) bulunan kandaki sıvı, venlerin (toplardamarların) çevresindeki dokuların içine sızmaya başlar.

Varisli Toplardamarlar İçin Skleroterapida görülen variköz (varisli) venlerin (toplardamarların) yaygın bir sebebi gebeliktir. Fetusun ağırlığı ve boyutu, pelvisteki (leğen bölgesindeki) venlere (toplardamarlara) baskı yaparak bacak venlerindeki (toplardamarlarındaki) kapakçıkların zayıflamasına (güçsüzleşmesine) neden olabilir.

Variköz (varisli) venlerin (toplardamarların) gelişmesine meyilli olmak, kapakçıklardaki ya da ven (toplardamar) duvarındaki genetik bir bozukluktan kaynaklanabilir. Derin ven (toplardamar) trombozunu kapakçıklara verdiği hasar da variköz (varisli) venlere (toplardamarlara) yol açabilir.

SEMPTOMLAR
Variköz (varisli) venlerin (toplardamarların) semptomları genellikle bacağın alt kısmında kunt bir ağrı, ağırlık, kramp ya da şişme olarak betimlenir. Duyulan rahatsızlık sıklıkla ayakta kalınan bir günün ardından kötüleşir (artar).Diğer komplikasyonlar; renk değişikliği, iltihaplanma ve veni (toplardamarı) saran deride gelişebilen kanama yapan yaralardır. Şişmiş venlerde (toplardamarlarda) pıhtılar da oluşabilir.

TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Kişisel bakım önlemleri
Variköz (varisli) ven (toplardamar) tedavisi, alt ekstremitelerde kanın birikmesini önlemek için koruyucu önlemler almakla başlar. Ayak bileğinizden dizinizin hemen üzerine kadar bacağınızı sıkıca saran varis (destek) çoraplar için ölçünüz alınır. Bu çoraplar, venleri toplardamarlan) sıkıştırarak kanın kalbe doğru geri itilmesine yardımcı olur. Bu çorapların etkisini en fazla göstermesi için her sabah kalkar kalkmaz bu çorapları giyiniz. Elastik varis (destek) çorabının altına naylon bir çorap giymek bazen varis (destek) çorabının kayarak daha kolayca giyilmesine yardımcı olabilir.

Bacağınız kayda değer ölçüde şiştiyse, ayak bileklerinizi her gün iki kez 30 dakika süreyle kalp seviyenizin üzerine kaldırınız. Bu, şişmeyi çarpıcı bir şekilde azaltacaktır. Bunu, elastik çorapları giymenin yanı sıra yapınız.

Variköz (varisli) ven (toplardamar) semptomlarını kontrol etmede egzersiz de önemlidir. Baldır ve uyluk kaslarının hareketi, kanın yukarı kalbe doğru pompalanmasına yardımcı olur. Suyun basıncı aynı elastik çoraplann yaptığı gibi venleri (toplardamarlan) baskılayacağından, yüzme ideal bir etkinliktir (aktivitedir). Kilo vermek de bacaklar üzerindeki basıncı azaltarak semptomların hafiflemesine yardımcı olacaktır.

Variköz (varisli) venleriniz (toplardamarlarınız) mevcutsa, cilt hijyeni konusunda özellikle titiz davranınız. Şişmeden dolayı gerginleşen bölgelerde cildiniz kolayca kuruyabilir ve kaşıntı yapabilir. Kaşıma, yaralara ya da bir deri enfeksiyonuna (selülit) yol açabilir.

İyi bir nemlendirici cilt kremi, bu sorunun giderilmesine yardımcı olabilir. Lanolin ya da el kremi kullanınız; daha az etkili olan saf vazelin kullanmaktan kaçınınız. Cerrahi uygulamalar Variköz (varisli) venleri (toplardamarları) yok etmek için birkaç tedavi şekli mevcuttur. Skeloterapi, küçük venlerdeki varislere (toplardamarlara) bir maddenin enjekte edildiği bir işlemdir. Bu, temelde estetik bir uygulamadır. Estetik sonuç bazen iyi olmasa da; küçük, dilate (genişlemiş) damarlar lazerle de tedavi edilebilir.

Variköz (varisli) bir ven (toplardamar) işlevini zaten kaybetmiş olduğundan, etkilenen ven (toplardamar) alındığında bacaktaki kan akışı kötüleşmez.Ancak, variköz (varisli) bir veni (toplardaman) almadan önce cerrahınız, derin ven (toplardamar) sisteminde pıhtıların olmadığından emin olmak isteyecektir. Derin verilerde (toplardamarlarda) pıhtılar varsa, yüzeysel venler (toplardamarlar) pıhtı etrafında kan dolaşımını sağlıyor olabilir ve bunlara striping yapmak, bacaklarınızdaki şişmeyi kötüleştirebilir (arttırabilir).

Derin Ven ( Toplardamar ) Trombozu

Derin venlerde (toplardamarlarda) pıhtı oluşumuna iki faktör katkı sağlar. İlki, alt venlerde (toplardamarlarda) kanın stagnasyonudur (dolaşımın yavaşlamasıdır). Yürürken baldır kaslarınızın kasılması, kanın bacak verilerinden (toplardamarlarından) kalbe geri itilmesine yardımcı olur. Uzun süreli yatak istirahatı, uzun süren bir ameliyat ya da uzun süren bir uçuş bile bunun olmasını engeller.

Bacak verilerinde (toplardamarlarında) kan akışını yavaşlatan diğer faktörler; kalbin pompalama kabili-yetindeki (konjestif kalp yetmezliğinden kaynaklanan) düşüştür.

DVT, kanınızın pıhtı oluşturmaya normalden daha fazla eğilimi varsa da gelişebilir. Bu, kalıtımsal bir hastalık olabilir ya da enfeksiyon, kanser veya bağ doku hastalıklarından kaynaklanabilir. Oral (ağızdan alınan) doğum kontrol haplarının kullanımı da DVT’ ye neden olabilir. Bunlara ek olarak, yaralanma ya da ameliyat, kanda pıhtılaşma faktörünü çarpıcı bir şekilde arttırma eğilimi gösterir.

SEMPTOMLAR

DVT, semptomlara neden olmadan gelişebilir. DVT uyluktaki daha büyük olan bacak verilerini de (toplardamarlarını da) kapsıyorsa, bacak şişmeye başlar. DVT baldırlardaki verilerde (toplardamarlarda) gelişirse, baldırda ağrıya neden olabilir.

Bacak venlerindeki DVT pıhtılan hiçbir semptoma neden olmadan meydana gelebilir. Eğer derin venlerdeki (toplardamarlardaki) pıhtılardan biri kopup serbest kalırsa, akciğerlere gidip bir pulmoner arteri (atardaman) tıkayabilir. Bu, pulmoner emboli (embolizm) olarak adlandırılır ve keskin bir göğüs ağrısına, nefessiz kalmaya, bayılmaya ve hatta Ölüme neden olabilir.

TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Doktorunuzun DVT’ yi sadece bacağınızı muayene ederek teşhis etmesi zordur. Şişme ya da hassasiyet varsa, doktorunuz sizden çeşitli tanısal testler yaptırmanızı isteyebilir. Sıklıkla, yapılan ilk test, bacak venlerinizin (toplardamarlarınızın) ultrasonunun çekilmesidir. Böylelikle, pıhtılar görüntülenebilir ve venlerinizdeki (toplardamarlarınızdaki) kan akışının hızı ölçülebilir.

Eğer ultrason sonuç vermezse, bir venogram ya da manyetik rezonans görüntüleme (MRG) yaptırmanız gerekebilir. Venogram, tıkanıklıkları görmek için venlere (toplardamarlara) boya enjekte edilmesini kapsar.
MRG hiçbir risk taşımaz ve pıhtıların oluşabileceği yerler olan üst bacak ile pelvisteki (leğen bölgesindeki) venleri (toplardamarları) gösterme avantajı vardır. Kısa bir süre sonra venogramın yerini alacaktır. Ancak MRG, ultrasondan daha pahalıdır ve acil durum bazında uygulanması ultrasonun uygulanmasından daha zordur.

Tanısal testler DVT’nin sadece baldırlardaki verilerde (toplardamarlarda) olduğunu gösterirse, hastalığın bir pulmoner embolusun gelişme olasılığının daha yüksek olduğu dizin üzerindeki venlere (toplardamarlara) yayılmadığından emin olmak için takip eden birkaç haftada bu testler birkaç kez tekrarlanabilir. Ya da doktorunuz, baldırdaki DVT’yi tedavi etmeye karar verebilir.

Geleneksel olarak yapılan DVT tedavisi; 5 ila 7 gün hastanede yatmayı, fraksiyone olmayan heparin olarak adlandırılan bir kan sulandıncı ilaçla sürekli intravenöz tedaviyi ve heparin dozunun doğnı olduğundan emin olmak için tekrarlanan kan testlerinin yapılmasını gerektiriyordu.

Bu ilacın düşük molekül ağırlıklı heparin olarak adlandırılan, deri altına günde bir ya da iki kez enjeksiyon şeklinde uygulanan ve sık kan testleri yapıl¬ması gereğini doğurmayan yeni bir türü. anık evde tedavi görmenizi mümkün kılmaktadır. (DVTden kaynaklanan bir pulmoner embolusunuz da varsa, çoğu doktor hâlâ birkaç gün hastanede yatmanızı tavsiye etmektedir.)

Kanı hemen sulandıran heparinle birlikte, size başka bir kan sulandırıcı ilaç da verilecektir varfarin. Bu hapın etkisini göster mesi birkaç gün alır ve hastalığınızın ne derece şiddetli olduğunua, daha önce DVT’niz olup olmadığına ve sizi tekrar DVT’ye yakalanmaya karşı hassas bir duruma getiren altta yatan bir hastalığınız olup olmadığına bağlı olarak genellikle 12 hafta ila 6 ay için reçete edilir.

DVT’ nin şiddetli vakalarında, “pıhtı eritici” trombolitik ilaçlar bir kateter aracılığıyla doğrudan sorunun olduğu bölgeye verilebilir. Ancak bu işlem sadece pıhtı oluşumundan sonraki 2 hafta içinde uygulanırsa işe yarar.

Derin Ven (Toplardamar) Trombozu, Pulmoner Emboliye Nasıl Yol Açar?

Bu, pulmoner emboli (embolizm) olarak adlandırılır. Göğüs ağrısına, nefessiz kalmaya, hızlı kalp atışına, bayılmaya ve hatta ölüme neden olabilen potansiyel olarak hayatı tehdit edici bir hastalıktır.

Raynaud Hastalığı

Episodlar (hastalık nöbetleri) genellikle soğuğa (soğuk havaya) maruz kalma ya da duygusal gerginlik tarafından tetiklenir. Raynaud hastalığı sıklıkla skleroderma, lupus ve romatoid artrit gibi bir bağ doku hastalığı olan kişilerde gelişir.

Raynaud HastalığıDüzenli olarak havalı matkap ya da zincir testere kullanan kişilerde de gelişebilir. Bu gibi aletlerin düzenli olarak kullanılması, ellerdeki kan damarlarını tahrip edebilir. Sigara içenlerde de oluşma olasılığı daha yüksektir.Bu hastalık, ilgili başka bir hastalık olmaksızın meydana geldiğinde Raynaud hastalığı; diğer tıbbi durumlarla ilgili olarak meydana geldiğinde ise Raynaud fenomeni (olgusu) olarak adlandırılır. Raynaud hastalığı kendini ilk kez bir kişinin onlu yaşlarının sonunda ya da 20′ lerinin başında gösterir ve kadınları erkekleri etkilediğinden çok daha sık etkiler.

SEMPTOMLAR
Arterler (atardamarlar) büzüştüğünde, el ve ayak parmaklarınızın derisi önce beyazlaşır sonra kandaki oksijen tüketildikçe moranr (mavileşir). Genellikle el ya da ayak parmaklarının ucundaki anormal olan (beyaz ya da mor (mavi)) kısımla buna bitişik daha normal doku arasında belirgin bir demarkasyon çizgizi (sınır) mevcuttur. Etkilenen ekstremitede aynı zamanda genellikle uyuşukluk ya da karıncalanma vardır. Daha sıcak bir ortama (havaya) girdikten 5 ila 10 dakika sonra kılcal damarlar dilate olur (açılır) ve kan akışı yeniden başlar.

TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Raynaud hastalığı ya da fenomeni (olgusu) genellikle doktorunuza yaptığınız tanımlamayla teşhis edilir. Bu hastalığı teşhis etmek için genellikle testlere gerek yoktur fakat bu hastalıkla ilgili olarak lupus ve diğer bağ doku hastalıkları ya da elinizde daha önce gerçekleşen bir yaralanma gibi altta yatan başka bir hastalığınız olup olmadığını belirlemek için sıklıkla bu testler yapılır.

Genel olarak tedavi, bir atağı önlemek için kendinizi bir şapka, sıcak tutan çoraplar ve eldivenlerle soğuktan korumanızı kapsar. Buzdolabından yiyecek çıkarırken bile (tek parmaklı) eldiven giymek isteyebilirsiniz. Sigarayı bırakmak şarttır. Nifedipin gibi vazodiİatör (damar genişletici) ilaçlar ve biyolojik geri bildirim (biofeedback) teknikleri de semptomları rahatlatabilir.