KARANFİL KÖKÜ

Orthurus heterocarpm (Boİss.) Juz. (Syn: Geum heterocarpum Boiss. (Rosaceae) türünün kurutulmuş kök ve rizomudur. Bu tür 15-45 cm yükseklikte, çok yıllık, otsu bir bitkidir. Yapraklar tek tüy-sü, yumuşak tüylü, yaprakçıklar 3-5 çift, yaprakçık-ların kenarlı dişli. Çiçekler soluk sarı renkli ve 3-10 çiçekli durumlarda toplanmış. Batı, Güney ve İç Anadolu dağlarında yetişen oldukça yaygın bir türdür.

Kökler tanen, rezin, acı maddeler ve uçucu yağ taşır. Gaziantep kökenli bir numunede % 0.3 uçucu yağ bulunduğu saptanmıştır (2).

Bilge Şener köklerde % 1.1 uçucu yağ ve bu yağda da, ana bileşik olarak, ögenol (% 87) bulunduğunu bildirmiştir (3).

Kabız, ateş düşürücü ve antiseptik özellikleri nedeniyle dahilen infusyon halinde (% 2-3) kullanılın aktadır. Gaziantep bölgesinde “Zencefil kökü” ismiyle tanınır. Toz halde, karabiber yerine, köfteye ve yemeklere konulur. Koku ve lezzeti nedeniyle çay yerine de içilmektedır. Tehlikesiz ve etkili bir drogdur.,

Diğer isimler: Yelliceotu (Elâzığ), Zencefil kökü (Gaziantep).

1   Buchner.A.:Rcpert. fürPharm. 85: 169(1844).

2  – Buytop. T.: Gaziantep (Sof dağı, Aceroba köyü) kökenli bir materiyel üzerinde yapılan ve yayınlanmamış ulan bir

araşurmanın sonuçlarına göre.

3  – Şener. B.: Cnmponents of Orlhurus helerocarpus volaîile oil – K.H.C. Baser ve N. Güler (edsj: Esseniial oils 23, İstanbul

(1993).