Cucumis sativus L. (Cucurbitaceae) türünün olgun tohumlandır. Bu tür bir yıllık otsu bir bitki olup meyvası (hıyar, salatalık) için bütün Avrupa ve Türkiyede yetiştirilir. ^{; :}

Tohumlan yağlar, azotlu bileşikler ve karbonhidratlar taşır, Kabak çekirdeği gibi kurt düşürücü olarak kullanılmaktadır.

C. dudaim L. (Syn: C. odoratissimus ^lMoench) (Şamama, Misk kavunu): Genel görünüşü kavuna benzeyen bir yıllık otsu ve sürünücü bir bitkidir. Meyva küçük bir portakal büyüklüğünde, basık şekilli, üzeri sarımsı turuncu renkli, soluk kırmızı lekeli ve boyuna çizgili, etli kısım sarımsı beyaz veya gül renkli, hafif tatlı lezzetli, kuvvetli kavun kokulu. Yendikten sonra ağızda acımsı bir tad bırakır. Memleketimizde bilhassa Batı Anadoluda yetiştirilmektedir’

Kuvvetli kokusu nedeniyle bilhassa müslüman ülkelerde (İran, Mısır, Kuzey Afrika) meyvası çok sevilir.

Diğer isimler: Yaylagıç.

1 – Gürgen. A.R.: TürScıyenin önemli etenk yağlan üzerinde araştırmalar. II – Ankara Y. Zir. Enst. Derg. 9 (2): 332 (1948).

C.flexuosus L. (Acur, Ancur): san çiçekli, sürünücü, otsu ve bir yıllık bir bitkidir. Meyvası silendirik, genellikle yılanvari kıvrık ve olgunlukta 100 cm kadar uzunluktadır. Meyvanın dış yüzü sarımtırak, yeşil veya sarı üzerine yeşil lekelidir. Batı ve Güneydoğu Anadoluda yetiştirilir.

Kahraman Maraş bölgesinde ‘Tüylü acur” ve “Hıta acur” olarak isimlendirilen iki formu yetiştirilmektedir. Tüylü acur üzerinin tüylü, renginin koyu yeşil ve kirli beyaz lekeli olması ile diğerinden ayrılır.

Acur tohumunda (K. Maraş kökenli) % 45-41 oranında sabit yağ bulunmuştur (1). İç kısmında ist % 5.98 şeker (sakkaroz, glikoz ve fruktoz) saptanmıştır (2).

Acur meyvası genç iken salatalık gibi yenilir. İçi oyulduktan sonra iplere asılarak kurutulan meyvalanndan dolma yapılır. K. Maraş bölgesinde turşu ve yemeği yapılmaktadır.