Dış görünüş: Sarımsı beyaz veya grimsi renkli çubuklar veya silindir biçiminde parçalar halindedir. Tam olanların boyu 20-25, çapı ise 0.5-2 cm

1  – Baytop. T. et Sanyar, G.: Les alcaloides de s especes de Papa-rer, Section Macrantha – İstanbul Univ. Ecz, Fak. Mecm. 13:7

(1977).

2  – Phillipson, J.D. ve ark.: Alkaloids frpm Turkish samples of Papaver orientaİe and P. pseudo-orientale-Pianta Medica 43:

261 (1981).

3 – BaylDp, T.: Türkiye’de yetişen Papaver türleri üzerinde yapılan araştırmaiann tarihi  Türkiye’nin Papaver türleri üzerinde

araştırmalar 3, İstanbul (1982).

4 – Sanyar, G.: Türkiye’de yetişen Papaver türlerinin alkaloitleri üzerinde araştırmalar – Türkiye’nin Papaver türleri üzerinde ,

arasınau ueğişir. Kolaylıkla kırılır. Kırılma yüzü liflidir. Kokusu hafif, lezzeti tatlımsıda”.

Ticarette kabuğu soyulmamış (Radix Althaeae naturalis) ve kabuğu soyulmuş (Radix Althaeae iiıundata) olmak üzere iki tip hatmi kökü bulunmaktadır. Kabuğu soyulmuş köklerin fiyatı

Etki ve kullanılışı: İdrar soktürücü, yumuşatıcı ve koruyucu. Mide, barsak, ağız ve boğaz ülserlerinde, öksürükten ileri gelen solunum yolu tahrişlerinde ve cilt yaralarında yumuşatıcı, koruyucu ve yara iyi edici olarak kullanılır.

Cucumis sativus L. (Cucurbitaceae) türünün olgun tohumlandır. Bu tür bir yıllık otsu bir bitki olup meyvası (hıyar, salatalık) için bütün Avrupa ve Türkiyede yetiştirilir. ^{; :}

Tohumlan yağlar, azotlu bileşikler ve karbonhidratlar taşır, Kabak çekirdeği gibi kurt düşürücü olarak kullanılmaktadır.

C. dudaim L. (Syn: C. odoratissimus ^lMoench) (Şamama, Misk kavunu): Genel görünüşü kavuna benzeyen bir yıllık otsu ve sürünücü bir bitkidir. Meyva küçük bir portakal büyüklüğünde, basık şekilli, üzeri sarımsı turuncu renkli, soluk kırmızı lekeli ve boyuna çizgili, etli kısım sarımsı beyaz veya gül renkli, hafif tatlı lezzetli, kuvvetli kavun kokulu. Yendikten sonra ağızda acımsı bir tad bırakır. Memleketimizde bilhassa Batı Anadoluda yetiştirilmektedir’

Kuvvetli kokusu nedeniyle bilhassa müslüman ülkelerde (İran, Mısır, Kuzey Afrika) meyvası çok sevilir.

Diğer isimler: Yaylagıç.

1 – Gürgen. A.R.: TürScıyenin önemli etenk yağlan üzerinde araştırmalar. II – Ankara Y. Zir. Enst. Derg. 9 (2): 332 (1948).

C.flexuosus L. (Acur, Ancur): san çiçekli, sürünücü, otsu ve bir yıllık bir bitkidir. Meyvası silendirik, genellikle yılanvari kıvrık ve olgunlukta 100 cm kadar uzunluktadır. Meyvanın dış yüzü sarımtırak, yeşil veya sarı üzerine yeşil lekelidir. Batı ve Güneydoğu Anadoluda yetiştirilir.

Kahraman Maraş bölgesinde ‘Tüylü acur” ve “Hıta acur” olarak isimlendirilen iki formu yetiştirilmektedir. Tüylü acur üzerinin tüylü, renginin koyu yeşil ve kirli beyaz lekeli olması ile diğerinden ayrılır.

Acur tohumunda (K. Maraş kökenli) % 45-41 oranında sabit yağ bulunmuştur (1). İç kısmında ist % 5.98 şeker (sakkaroz, glikoz ve fruktoz) saptanmıştır (2).

Acur meyvası genç iken salatalık gibi yenilir. İçi oyulduktan sonra iplere asılarak kurutulan meyvalanndan dolma yapılır. K. Maraş bölgesinde turşu ve yemeği yapılmaktadır.

Cichorium endivia L. (Compositae) türünün yapraklandır. Bu tür 50-100 cm yükseklikte, 1-2 yıllık otsu bir bitkidir. Yapraklar parçalı ve tüysüz. Çiçekler açık mavi renklidir. Türkiyede yabani olarak bulunmaz. Bahçe ve bostanlarda (İstanbul, Bursa) sebze olarak yetiştirilmektedir.

Yapraklar acı maddeler taşımaktadır.

Gaz söktürücü ve idrar arttırıcı .özellikleri nedeniyle, infusyon (% 1) halinde dahilen kullanılır. Salata halinde sebze olarak yenilmektedir

Eskiderı tedavide çok Önemli bir drog idi. Dioscorides döneminden beri tedavi kitaplarında kayıtlıdır. İbn Sina bu bitkinin yapraklarının yıkanmadan ve soğuk su ile yapılan hulâsalarının kullanılmasının gerektiğini savunan özel bir kitapçık hazırlamıştır. “Hindiba risalesi” denilen bu kitapçıktan yazmalar, İstanbul kütüphanelerinde bulunur. A. Süheyl Ünver bunlardan birini Türkçeye çevirterek yayınlamıştır (3)

İslâm înahtema göre Hindiba yaprakları yıkanmadan yenilmelidir. Çünkü “Hindiba üzerine cennet çişin tisinden damlar”.

Diğer isimler: Bostan hindibası, Endiv, Frenk salatası, Göynek.

Muhtelif Typha (Typhaceae) türlerinin kurutulmuş köküdür. Bilhassa Anadoluda yaygın olan T. domingensis (Pers.) Steudel (Syn: T. australis Schumacher) ve T. laxmannü Lepechin türlerinden elde edilmektedir.

Hasırotu kökü eskiden idrar arttırıcı ve idrar yolları antiseptiği (bilhassa belsoğukluğunda) ola Çolakoğlu, M. ve Tömek, S.W: Ege bölgesinde bazı yenebilen otlann bileşimi 16, Bornova – İzmir (1975

rak, infusyon (% 2) halinde, kullanılırdı. Bugün tedavideki kullanılışı hemen hemen tamamen terkedilmiştir.

Çiçek durumu “Semerci kozalağı” ismi altında tanınır. Çiçek durumunu acımış yağ ile, ezerek hazırlanan merhem eskiden yanıklara ve fıtığa karşı kullanılırdı. Bu şekildeki kullanılış Dioscorides ve İbn Baytar’da kayıtlıdır.

Kurutulmuş yapraklannın Örülmesi ile “Hasır” ve “Zembil” yapılmaktadır. Evliya Çelebi, Manyas gölü kenarlarındaki bitkilerden hasır yapıldığını aşağıdaki şekilde belirtmektedir (1).

“Bu Manyas gölünün kenarında uzun sazlar hasıl olur. Bu göl etrafındaki reâyâ ve berâyâ o sazları mevsiminde koparıp terbiye ettikten sonra çeşit nakışlı hasır seccadeler, oturacak şeyler, döşemeler dokurlar ki insan hayran olur”

Diğer isimler: Semercisazı, Semerotu, Sukamı-şı, Zembilotu (2).

İnfusyon halinde {% 5) terletici, idrar arttırıcı, yapıştırıcı ve kalp kuvvetlendirici olarak kullanılır. Günde 2-3 bardak içilir.

Osmanlı İmparatorluğu devrinde hanımlar bu bitkinin çiçekleri ile hazırlanan merhemleri yüz ciltlerine renk vermek için kullanırlardı. Orta çağda ise merhem halinde göz hastalıklarının tedavisinde kullanılmıştır. Zararsız bir drogdur.

Diğer isimler: Çin karanfili (İstanbul: Çiçek pazarı).