Etiket: bitkiler

GOBEKTOZU

Lycopodium clavaîum L. (Lycopodiaceae) türünün kurutulmuş olgun sporlarıdır. Bu tür çok yıllık, otsu sürünücü ve çiçeksiz bir bitkidir (Resim: 51). Kuzeydoğu Anadolu (Trabzon, Rize, Çoruh) dağlarının nemli kısımlarında (orman açıklıkları) yetişir (D-

Göbektozu elde etmek için, tam olgunluktan biraz Önce, başaklar toplanır, ufalanır ve açığa çıkan sporlar kıl eleklerden elenerek ayrılır.

Bitki Anadoluda yetiştiği halde memleketimizde Göbektozu elde edilmemekte ve ihtiyaç ithalat yoluyla karşılanmaktadır.

Dış görünüş: Çok ince, soluk sarı renkli ve hareketli bir tozdur. Suya atılınca batmaz ve su yüzünde yüzer. Ateşe tutulduğunda parlak bir alev ile yanar. Tatsızve ‘kokusuzdur.

Bileşim: Sabit yağ (% 50 civarında), mum ve şekerler taşımaktadır.

Etki ve kullanılış: Deri hastalıklarında ve bilhassa çocuklarda rastlanan pişiklerde yatıştırıcı olarak kullanılmaktadır, iyi bir yara kurutucudur. Eczacılıkta hapların kaplanmasında kullanılırdı. Bugün memleketimizde bunun yerine meyan kökü tozu kullanılmaktadır.

Katıştırma: Göbektozuna bazen çam poleni, talk, nişasta veya dekstrin katılmaktadır (2). Bu gibi haller kül miktarı tayini veya mikroskobik inceleme ile kolayca meydana çıkarılabilir.

BOYNUZLU GELİNCİK

Glaucium comicuîatum (L.) Rud. (Papaverace-ae) türünün kurutulmuş çiçekli ve yapraklı dallarıdır. Bu tür 30-40 cm yükseklikte bir veya iki yıllık bir bitkidir.

Yapraklar parçalı, parçaların kenarları dişli. Çiçekler büyük, tek başına. Kaliks 2 parçalı, yeşil

renkli ve tüylü. Korolla 4 parçalı, parçalar parlak sarı, turuncu veya kırmızı renkli. Ovarhımun üzeri kıllı. Meyva 10-20 cm boyunda, çubuk şeklinde, çok tohumlu bir kapsül. Türkiyede yaygın bir bitkidir. Boş tarlalar ve yol kenarlarında yetişir.

Bileşim: Bitkide alkaloitler (protopin, sanguina-rin, glausİn ve diğerleri), tohumlarda ise sabit yağ (% 30-35) bulunmaktadır.

Etki-ve kullanılış: Yatıştırıcı, öksürük kesici ve uyuşturucu bir etkiye sahiptir. Nadiren uyutucu olarak infusyon (% 1) halinde kullanılır. Çocuklarda kullanılışı tehlikelidir.

Yapraklardan hazırlanan ekstrenin ensektisit olduğu ve kalp üzerinde yavaşlatıcı etkisinin varlığı gösterilmiştir (5). 

Toksikolojik etki: Halk arasında zehirli olarak tanınmaktadır. Bununla beraber önemli zehirlenmeler yapmaz. Zira keskin lezzetli bir usare taşımaktadır. Bu nedenle taze bitki insanlar ve hayvanlar tarafından yenilmez.

Diğer isimler: Boynuzlu haşhaş. Gülfatma.

Türkiyede 7 Glaucium türü bilinmekte olup T. Gözler ve arkadaşları bunlardan bir kısmının alkaloitlerini saptamışlardır (1-4).

G. flavum Crantz (sarı boynuzlugelincik): 30-50 cm yükseklikte, iki veya çok yıllık, otsu bir bitkidir. Çiçekler genellikle sarı ve nadiren kırmızı renkli. Ovariumun üzeri kabarcıklı ve fakat kıllı değil. Gövde yaprakları loblu, dişli kenarlı ve gövdeyi sarmış durumda. Anadolunun sahil bölgelerinde (bilhassa Trakya ve Karadeniz bölgesi) denize yakın kumluk yerlerde yetişir.

Çiçeklerinde hazırlanan ekstrelerin kalp üzerinde yavaşlatıcı etkisinin bulunduğu gösterilmiştir (5).

2 – Gözler, T. ve Ünlüyol, S,: Gîaucium flavum Crantz (Papaveraceae) çiçeklerinin alkaloitlerî-Doğa Bilim Derg. Tıp 5: 25

3 – Gözler, T. ve Ünlüyol, S.: Gİaucium leiocarpum Boiss. toprak üstü kısımlarında glaucin, isocorydin ve corydin elde

edilmesi – Doğa Bilim Derg. Tip 6: 21 (1982).

4 – Gözler, T.: Alkaloids of Turkish Glaucium species – Planla Medica 46: 179 (1982).

5 – Altmkurt, O.: Glaucium flavum (San gelincik) ve Glaucium rubrum (Kırmızı gelincik) un farmakolojik, insektisit ve

antibiyotik vasıflan-Türk Hij. veTec.Biol. Derg. 29: 113 (1969). ‘

GEYİKDİLİ

Scolopendrium officinate: (L.) “Lam.: et DC. (Syn: Phyllitis scoiopendrium (L.) Newm.) (Aspleniaceae) türünün kurutulmuş toprak üstü kısmıdır. Bu tür 20-50 cm yükseklikte, çiçeksiz, çok yıllık ve otsu bir bitkidir. Yapraklar 40-50 cm uzunlukta, kısa saplı, lamına tam, şerit biçiminde, açık yeşil renkli, alt yüzünde spor keselerini taşıyan, çizgiler halinde, esmer lekeler görülür.. Kuzey ve Batı Anadolu’nun sahil kesimlerinde kalkerli kayalıklarda ve orman altlarında bulunur.

Tanen, müsilaj ve vitamin C taşımaktadır.

İdrar söktürücü, göğüs yumuşatıcı, hafif kabız ve yara iyi edici özelliklere sahiptir. Kurutulmuş yapraklardan hazırlanan infusyon (% 3-6), bal ile tadlandınldıktan sonra, günde 1-2 bardak içilir. Zararsız bir drogdur. :

Gelincik çiçeği üzerine kaynar su konur ve kapalı bir kapta 6 saat bekletilir. Bu sürenin sonunda karışıma şeker ilâve edilir, bir taşım kaynatılır ve bezden süzülür.

Gelincik şurubundan erginler, günde birkaç defa, 30-60 gr, çocuklar ise yaşlarına göre aşağıdaki

Geven (Astragalus membranaceus)

Etkileri: Bağışıklık yükseltici, uyarıcı, ve yenileyici; virüs öldürücü; uyum sağlatıcı, tonik, idrar söktürücü, akciğer, dalak ve sindirim işlevlerini arttırıcı.

Etkiledikleri:Staphylococcus aureus, Salmonella türleri,ffroteus mirabilis.

Geven Hakkında

Gevenin bağışıklık sistemi için olağanüstü bir etkinliğe sahip olduğu gösterilmiştir. Klinik çalışmalar gevenin insan kalbini fcoxsackie b2 virüsünden hem koruduğunu hem de daha önce enfekte olmuş kişilerin hasarlarının onarılmasına yardımcı olduğunu göstermiştir. Diğer çalışmalar gevenin vücudun doğal öldürücü hücrelerinin (natural killer cells) etkinliğini arttırdığını göstermiştir. Tümör önleyici bir etken olarak, geven deney yapılan farelerin;%80’inde kanser yayılmasını önlemiştir. Daha başka çalışmalar bağışıklık sistemleri yetersiz olan kanser hastalarında gevenin T hücresi etkinliğini uyardığı ve bağışıklık işlevlerini yeniden yapılandırdığını göstermiştir.

Gevenin etkisi geniştir. Robyn Landis ve K. P. Khalsa “geven, hücrelerin toplam sayısını ve etkilerinin şiddetini arttırarak, fagositozu (istilacıların yutulması işlemi) uyarır. Artmış makrofaj etkinliği yetmiş iki saate kadar devam eder. Kemik iliği ve lenf dokusundaki kök hücrelerin (ihtiyaç duyulan her tür hücreye dönüşebilen “temel” hücreler) sayısını arttırır, etkin bağışıklık hücrelerine dönüşümlerini uyarır, dalağın etkinliğini arttırır, antibadi salınımını arttırır ve virüs yıkımına işaret eden hormonal haberci moleküllerinin üretimini destekler.” demektedirler. Ve Rob Mc-Caleb’in Herbal-Gram 21’de (1988 yazı) belirttiği gibi Teksas Üniversitesi Tıp Merkezi araştırmacıları gevenin kanser hastalarının baskılanmış bağışıklık hücrelerinin işlevlerini tamamen geri kazandırdığını bulmuşlardır.

Son olarak, araştırmacılar gevenin karaciğeri karbon tetra klorür ve stilbenemid gibi çeşitli karaciğer zehirlerinden koruduğunu da göstermiştir. Karaciğer vücudun bağışıklığı destekleme sistemi içinde önemli bir organdır.

Hazırlama ve Dozaj

Geven çay, kapsül, tentiir olarak veya besinler içinde alınabilir.

Çay:Bir demlik çaya 50 ila 75 gr bitki; gün boyunca için.
Kapsül:Bitkiyi toz haline getirmek için öğütün ve kapsüllere koyun; bağışıklık toniği olarak günde 3 defa 3 kapsül alın.
Tentiir:% 60’lık alkol ile 1:5, günde 4 defaya kadar 30 ila 60 damla.
Besin:Geveni besin olarak kullanmanın en iyi iki yolu onu çorbalar için bir et suyu harcı ve sebze ezmesi gibi kullanmaktır.

Yan Etkiler ve Kullanılmayacağı Durumlar

Geven alımı ile meydana gelmiş hiçbir zehirlenme olgusu bildirilmemiştir. Ve Çinliler soğuk algınlığı ve grip tedavisi ve baskılanmış bağışıklık işlevleri için bin yıldır devamlı olarak kullandıklarını bildirmektedirler. Bu kesinlikle baskılanmış veya hasar görmüş bir bağışıklık sistemini yeniden canlandırmak için kullanılacak en üstün bitkilerden biridir.

Geven Satın Alma
Geven şifalı bitki satıcıları veya sağlıklı gıda satıcılarından satın alındığında oldukça pahalıya gelebilir. Aynı ürün pek çok Çinli veya Asyalı pazarlardan bazen şifalı bitki satıcılarının istedikleri fiyatın onda birine temin edilebilir.

Bütün bileşenleri bir kaba koyun ve örtülü olarak iki ila üç saat ağır ateşte kaynatın.

Kullanım:Eğer hastalanmakta olduğunuzu hissederseniz tüm tarifi hazırlayın ve kullanın. Koruyucu olarak hafta boyunca bir veya iki bardak alın. Eğer taze sarımsak kullanıyorsanız, onları çorbadan sonra veya çorbayı içerken yiyin.

Bağışıklık Arttırıcı Pirinç

*8 dilim kurutulmuş geven kökü,
*4 bardak su,
*2 bardak kahverengi pirinç.

Hazırlanışı:Geveni suya ilave edin, ateşe koyun ve örtülü olarak 2 saat ağır ateşte kaynatın. Ateşten indirin ve bir gece bekletin. Geveni alın, 4 bardağa tamamlamak için su ilave edin, pirinci ilave edin ve ateşe koyun. Ateşi azaltın ve pişene kadar ağır ateşte kaynatın, yaklaşık bir saat. Bu pirinci hafta boyunca yemekler için harç olarak, herhangi bir pirinç gibi kullanın.

Ekinaka Bitkisi

Ekinaka Hakkında

Ekinaka Üç Durumun Tedavisinde Eşsizdir:Normal dışı Papanicolaou (pap) hücre yayması (kadın-doğum hastalıklarında kullanılan bir inceleme yöntemi), streptokok tonsilliti ve soğuk algınlığı ve gribin çok erken başlangıç dönemleri. Diğer iki durumda fevkalade faydalıdır:Yanıklar, yaralar ve cilt enfeksiyonlarında harici uygulama olarak antibiyotik tozları ve ovma yağlarına katkı maddesi olarak; ve zehirli ısırma ve sokmalara karşı yıkama suyu olarak.

Normal Dışı Pap Hücre Yayması: Ekinaka üçüncü safha displazilerini (normal dışı hücre gelişimi) bile kolaylıkla düzeltir. Ekinaka normal dışı gelişim özellikleri gösteren hücrelerin üzerine doğrudan yerleştirildiğinde, tedavi inatçı ve devamlı olduğu müddetçe, hücreler oldukça kısa bir süre içinde normale dönme eğilimindedirler. Bu konuda ben onun seviyesine yaklaşan bir diğer bitkiyi hiçbir zaman görmedim.

Streptokok Tonsilliti: Bol miktarda tükürük salgısı ile karışan bir ekinaka tentürünün boğaz arkası dokuları ile doğrudan teması streptokoksik boğaz vakalarının kesin ilacıdır. Ekinaka tükürük salgısını kesin olarak uyarır ve onun ağrıyan, şiş bir boğaz olmasına neden olan bu durum veya herhangi bir enfeksiyona karşı mükemmel bir hale getirerek temas ettiği dokuyu uyuşturur. Ben bunu güvenilir bir şekilde etkili buluyorum, yine eğer tedavi ısrarlı ve devamlı olursa. Pek çok vakada (şüpheci bir doktor da dahil), streptokok için boğaz kültürü olumluya dönmüştür; iyileşme genellikle 24 saat içinde meydana gelmektedir.

Soğuk Algınlığı ve Grip Başlangıcı: Ekinaka belirtilerin yaklaşmasına işaret eden, en erken hissedilen ip ucu olan vücuttaki sancının duyulduğu soğuk algınlığı veya gribin en erken başlangıç safhasında kullanılmalıdır. Bu ekinakanın en etkili olduğu noktadır, ama etkili olması için yüksek dozlarda ve sık alınmalıdır. Belirtilerin tam olarak ortaya çıktıktan sonra alındığında, ispatlanmış olan beyaz küreleri arttırıcı etkisine rağmen, (10 yılın üzerindeki klinik tecrübelerime dayanarak) ekinakanın etkili olmadığına şahit oldum. Genellikle, bu erken noktadaki soğuk algınlığı ve gribin etkilerini tersine çevirmek için bağışıklık sisteminin yeterince sağlıklı olması gerekmektedir. Baskı altındaki bir bağışıklık sistemi, bir süre sonra, onu uyarmanıza rağmen hastalığı önlemede başarısız olacaktır.

Zehirli Sokmalar ve Isırıklar: Ekinaka arılardan çıngıraklı yılan ve akreplere kadar zehirli sokma ve ısırıklar için uzun bir başarılı ile kullanım tarihine sahiptir.

Tehlikeli Karı Enfeksiyonları (bakteri yemi): Gerçi en ciddi durumlardan biri olan bu tür vakalarda ekinaka kullanan modern bir klinisyene rastlamamış olmama rağmen, yirminci yüzyılın başlarında eklektik doktorlar, botanikçi doktorlar görünürde bu uygulamayı başarı ile gerçekleştirmişlerdir. Onun bilinen beyaz küreleri uyarıcı etkisi bu konuda yüksek dozlarda kullanılmasını desteklemektedir.

Hazırlama ve Dozaj
Ekinaka tentür, çay, toz, lapa veya fitil olarak kullanılabilir. Tentür hazırlamak için, E. purpurea’nın taze çiçek başlarını % 95’lik alkol ile 1:2 oranında kullanın (E. angustifolia’nın kuru kökü için, % 70’lik alkol ile 1:5 oranında kullanın).

Dahili Kullanımlar

Strep tonsilliti: Belirtiler tamamen kaybolana kadar her saat başından az olmamak şartı ile, gerektikçe 30 damla tentür. Tükürük salgısı ile karıştırın ve boğazın geri bölümündeki etkilenen alana yavaş yavaş damlatın.

Soğuk Algınlığı ve Grip Başlangıcı: Belirtiler kaybolana kadar her saat başı 30 damladan az olmamak üzere tentür damlatın. (Not: soğuk algınlığı ve grip başlangıcında meyan kökü ve kırmızı kök ile karışımı çok daha fazla etkili olur.)