Bütün bilim dalları için enerji ölçümünde kalori yerine jül (joule j) biriminin kullanılması önerilmiştir. Bununla birlikte, bugün klinik uygulamada genellikle kalori biriminin kullanımı devam etmektedir. Kilokalori (kcal) termal enerjiyi ölçer ve bu nedenle mekanik enerji ölçen jül kadar hassas olamaz. Bir kalori 4.184 jule cj) eşdeğerdir. Kilokaloriyi (kcal) kilojule (kj) çevirmek için kcal x 4.184 formülü kullanılır.
Bir besinin total kalori değeri (total enerjisi) bomb kalorimetre adı verilen aletle ölçülür. Yakılan besinler, kapalı bir kap ile miktarı bilinen hacimdeki suya konur. Önceden tartılan besin örneği elektrik kıvılcımıyla oksijen atmosferinde yakılır. Suyun ısısının yükselme derecesi, meydana gelen ısı enerjisinin veya kalori miktarının ölçütüdür. Her besinin ayrı kalori değeri vardır.
Saf alkol, protein, yağ ve karbonhidratın bomb kalorimetrede meydana getirdikleri kalori miktarları aşağıda belirtilmiştir:
Vücut tarafından oluşturulan enerji ve metabolizma hızı direkt ve indirekt yollardan ölçülebilir.
Direkt kalorimetri: çok pahalı ve uygulanması zor olan bu yöntemde kişi özel bir kalorimetrenin içirik yerleştirilerek meydana gelen ısı ölçülür.
İndirekt kalorimetri ; daha basit olan bu yöntemde spirometre cihazıyla belirli bir süredeki oksijen tüketimi ve açığa çıkan c02 miktarı ölçülerek metabolizma hızı saptanır. Solunum oranı crq) aşağıdaki formüle göre hesaplanır:
Karbonhidrat ve yağların tamamına yakını vücutta c02 ve h20 ya okside olur. Proteinlerde bu durum gerçekleşmez. Aminoasitlerin amino grubu (nh2) vücutta oksidasyona uğramaz, idrar yoluyla çoğunlukla üre, az miktarda da kre atinin, ürik asit ve diğer bileşikler şeklinde atılır.
Şekil 7.3.1 de besinlerle vücuda sağlanan enerji, bu enerjinin bir bölümünün dışkı, idrar, spesifik dinamik etki ile kaybolması ve sağlanan net enerji şematik olarak açıklanmıştır.
Rq değeri, metabolize olan karışıma göre. (yağ, protein, karbonhidrat) değişir. Tükenen 02 ve meydana gelen c02 miktarları aynı olduğundan karbonhidratlar için rq = 1 dir. Bu oran yağ için 0.7, protein için 0.82 dir. Karışık bir diyet ile rq 0.7 ile 1 arasında değişir ve genellikle 0.82 olarak kabul edilir. Karışık beslenmede tüketilen her litre oksijene karşılık 4.825 kcal ener
Ji açığa çıktığı kabul edilir. Buna göre tüketilen oksijen miktarından, vücudun enerji harcaması (metabolizma hızı) hesaplanır. Bu değer vücut yüzeyi birimi esas alınarak kcal/m2/saat olarak ifade edilir.