Bir hastada infeksiyon hastalığı şüphesi ile karşılaşıldığı zaman önce şu üç soruya cevap vermek gerekir.:

1.  Hastada gerçekten bir infeksiyon hastalığı var mı? Pek çok infeksiyon dışı nedenler, infeksiyon hastalıklarında sık görülen belirti ve bulguları (ateş, lökositoz, v.b.) verebilirler.

2. Eğer bir infeksiyon hastalığı varsa, etkeni nedir? Virüs, bakteri, fungus, parazit, vs.

3.  Eğer bakterial bir infeksiyon varsa, en fazla olasılıkla hangi bakteri etkendir?

Bu soruların cevabı verilebilirse, hastaya daha gerçekçi ve doğru bir yaklaşımda bulunulabilinir.

Daha önceki bölümlerde de belirtildiği gibi, infeksiyon kaynağı olabilecek örneklerden yapılacak yaymaların incelenmesi erken tanıda çok önemlidir. Bu örneklerden yapılan Gram boyamalarında görülecek bakteri, çoğu zaman hastalığın etkenidir ve bu yöntem etiolojik tanının erken konmasına yardımcı olur. Bu da antibiyotik seçiminin daha bilinçli yapılmasında önemli rol oynar.

Empirik antibiyotik tedavisinin bazı kuralları vardır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz;

1. İnfeksiyon bölgesinin saptanması,

2. En fazla olasılıkla etken olabilecek mikroorganizmaların düşünülmesi,

3. Etken olabilecek bakterinin olası antibiyotik duyarlılık paternlnln bilinmesi.

Bu kurallar içerisinde başlanılan empirik antibiyotik tedavisinin başarılı olma şansı oldukça yüksektir. Ancak infeksiyon hastalıklarının çok az bir bölümünde (menenjit, febril neutropenik hasta, bakteremi sepsis, v.b.) acil empirik antibiyotik tedavisine gerek vardır. Empirtk antibiyotik tedavisi öncesinde klinik örneklerden yayma yapılması ve kültür alınması şarttır.