Klinik tablo: Amipli dizanteri 8-10 günlük bir kuluçka dönemi sonunda karın ağrısı ve sulu, yumuşak, kanlı ve mukuslu bir diyare ile başlar. Tenezm vardır. Günde 5-6 defa defekasyon olur. Kolon basmakla ağrılıdır. Amip trofozoidleri bazı vak’alarda karaciğere yerleşir ve apse meydana getirirler. Hepatomegali ve sağ hipokondr ağrısı olur, titreme ve yüksek ateş görülür. Amip hepatiti ve karaciğer nekrozu da oluşabilir. Daha seyrek olarak amip akciğere yerleşebilir. Pnömonik enfiltrasyon ve apse meydana getirir. Plevra ve perikartta da amip oturması görülür.
Tedavi
Amöbiaz tedavisinde en seçkin iki ilâçtan biri klorokin (Resochin), diğeri dehidroemetin’dir. Klorokin (Resochin tablet 250 mg) dozajı: 2 gün müddetle günde 500 mg, sonra 2-3 hafta müddetle günde 250 mg verilir. Dehidroemetin (Mebadin) veya emetin klorhidrat dozajı: 10 gün müddetle günde 1 mg/kg (en fazla 60 mg) i.m. zerkedilir. Emetin’in kusma, taşikardi, hipotansiyon, göğüs ağrısı ve asteni gibi yan etkileri vardır. Gebelere ve kalp hastalarına verilmez.
Metronidazol (Flagyl, Metrajil) bugün ilk tercih edilen amöbisit haline gelmiştir. Hem barsak duvarındaki, hem de barsak lümenindeki amipleri öldürür. Oral veya parenteral verildiğinde barsak duvarında yüksek konsantrasyonda birikir. Karaciğerde birikmesi de yüksek orandadır. Dozajı: Oral olarak günde 3 defa 250 mg verilir, 10 gün devam edilir.Yan etkileri: Ağızda metalik tat, bulantı, başdönmesi, karın ağrısı.
Tinidazol (Fasigyn tablet 500 mg) da amöbiazda etkili bir ilâçtır. Dozaj: 3 gün üstüste hergün tek doz 1500 mg verilir. Ekstraintestinal lokalizasyon da varsa tedavi 4 gün sürer (toplam 6 g). Lökopeni yapıcı etkisi gözönünde tutulmalıdır. Ornidazol (Biteral tablet 250 mg) amöbiaz tedavisinde endikedir. Dozaj: Günde 2 defa 500 mg verilir ve buna 10 gün devam olunur. Tetrasiklin (Misteklin, Tetralet, Tetra, Devacycline) dizanteri kolitinde yardımcı ilâç olarak önerilmektedir. Dozaj: İlk 5 gün günde 4 defa 500 mg, sonra 5 gün günde 4 defa 250 mg verilir.