Sistit

Kadınlarda çoğu üriner enfeksiyon, sindirim borusunda yaşayan ve anüsün etrafındaki deriden vajinaya ve üretra girişine itilen bakteri yüzünden oluşur. Bu da genellikle cinsel ilişki sırasında meydana gelir. Daha sonra bu bakteri üretradan yukarı doğru ilerleyerek idrar kesesine ulaşır. İdrardaki besinlerle beslenir.

Sindirim borusunda yaşayan Eschericbia coli bakterisi (genellikle kadında hem de erkekte enfeksiyonlara neden olabilirler.

Özellikle kadınlar, üretralarının kısalığı ve üretra girişinin, bakterilerin yaşayabilmesi için uygun bir ortam olan anüse yakınlığı yüzünden, daha kolay sistit olabilirler.

SistitBazı kadınlar menopozdan sonra sistit olmaya daha yatkın coli olarak bilinir, kadınlarda görülen sistit vakalarının %80’inin nedenidir. Bununla birlikte, diğer bakteriler ve cinsel yolla bulaşan organizmalar, hem kadında hem de erkekte enfeksiyonlara neden olabilirler.

Özellikle kadınlar, üretralarının kısalığı ve üretra girişinin, bakterilerin yaşayabilmesi için uygun bir ortam olan anüse yakınlığı yüzünden, daha kolay sistit olabilirler.

Bazı kadınlar menopozdan sonra sistit olmaya daha yatkındırlar. Az miktarda bile olsa estrojen seviyesindeki değişim, vajinadaki mikrop dengesini bozabilir ve bakterilerin çoğalmasını tetikleyebilir. Çoğalan bakteriler üretraya kadar yayılıp idrar kesesinde enfeksiyona neden olabilirler.

Doğum kontrolü için diyafram kullanan kadınlar, sistit için daha yüksek risk (risk hâlâ düşük bile olsa) taşırlar. İdrar kesesi veya rahim sarkması olan yaşlı kadınlar da sistit riski altındadırlar. Bu gibi durumlarda idrar kesesi tamamen boşaltılamadığı için bakteri yeterince iyi temizlenip anlamaz.

Onun yerine, kalan bakteriler idrar kesesinde çoğalırlar.Yaşlı erkeklerde, prostat bezinin genişlemesi halinde idrar kesesinin boşaltılması engelleneceğinden, sistit görülme ihtimali yüksektir.
Ürinin vücuttan tam olarak atılmasını engelleyecek  ve bakterilerin idrar kesesinde ve idrar yolunda kalmalarına neden olacak  her durum sistit riskini yükseltir. Hamile kadınlar, genişleyen rahmin üretere uyguladığı basınç yüzünden üriner enfeksiyonlara daha yatkın olabilirler. Böbrek taşı veya böbrek tümörü olan insanların üriner enfeksiyon kapma olasılıkları daha yüksektir.Bağışıklık sistemini zayıflatacak diabet gibi her türlü durum, idrar yolu enfeksiyonlarını tetikler.


SEMPTOMLAR

Sistit, bazen ürinasyon sırasında şiddetli yanma hissi ile sık sık, acil ve çoğu kez de sadece az miktarda idrara çıkma ihtiyacı yaratabilir. Bu dürtü, gecenin bir yarısında sizi uykudan uyandırabilir. Sistit olan bir insanın ürinigenellikle bulanık ve pembe ya da kanlı olur.

Ürinde kan, başka hastalıklarda da görülebilen bir semptomdur. Ama sistitte bu durum geçicidir. Eğer idrarıınızda kan görürseniz (ne kadar miktarda olursa olsun) sistitin diğer belirtilerini taşımıyor bile olsanız, doktorunuzu görün.Eğer ayrıca sırt ağrısı, üşüme, ateş, bulantı ve kusmanız varsa sistitiniz olmayabilir; enfeksiyon böbreklerinize yayılmış olabilir,

TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Sistit belirtileri olan bir erkekseniz, doktorunuzu arayın. İdrar yolu . enfeksiyonlar 50 yaşın altında erkeklerde çok nadir görülür. Yaşlı erkeklerde idrar yolu enfeksiyonu, prostat genişlemesi ya da prostatit gibi başka bir idrar yolu sorununun belirtisi olabilir.

Düşük seviyede de olsa idrar yolu enfeksiyonunun ilk belirtisi görüldüğünde kullanmak üzere evde antibiyotik bulundurmak. Çeşitli yan etkilerine (mide bulantısı ve ishal gibi) ve antibiyotiğe dirençli organizmaların artışına sebep olma riskine rağmen tekrarlayan sistiti kendi kendine tedavi etmenin, genellikle güvenli ve etkili olduğu kanıtlanmıştır.

Eğer sistit belirtileriniz varsa doktorunuz mikroskop altında (enfeksiyonu gösteren) bakterilere ve akyuvarlara bakmak için idrar örneği isteyebilir.
Doktorunuz ayrıca alyuvarları test etmek için kimyasal stripan kullanabilir yada kültür alabilir. Alınan kültür hangi bakterinin enfeksiyona yol açtığını saptamaya yarar. Böylece doktorunuz, o bakteriyi öldürecek uygun antibiyotiği seçebilir.

İdrar tahlili için sizden saf idrar örneği isteyeceklerdir. Yani normalde genital bölgenizin yüzeyinde bulunan bakterilerin bulaşmadığı idrar. Bu saf idrar örneğini elde etmek için öncelikle üriner girişin çevresi iyice temizlenmeli ve idrarın yapılmaya başlanmasından bir kaç saniye sonra çıkan idrar steril bir kapta toplanmalıdır.

Eğer idrar örneğinizde bakteriler tespit edilirse, doktorunuz size antibiyotik yazabilir. Çoğu insan için (tabii buna alerjiniz yoksa) ideal ilaç karışımı 3 günlük trimetoprim ve sülfametaksazoldür.
Bu 3 günlük tedavi daha önce yaygın bir şekilde kullanılan 10 günlük ampisilin tedavisinden hem daha kolay hem de daha az yan etki barındırmaktadır.

Bir üçüncüsü de, sistite neden olan E coli bakterileri, yaygın kullanımından dolayı ampisiline karşı artık daha dayanıklıdır.İdrar torbasını tahriş edecek kahve ve alkolden sakının ve bolca su için. Tedaviyle semptomlar genellikle bir iki gün içerisinde kaybolur fakat doktorunuzun önerdiği süre boyunca ilaçlarınızı almaya devam etmeniz gerekir.

Tedavinin tamamlanmasını takip eden iki hafta içinde hastalığınız nüksederse, böbrek enfeksiyonunuz ya da sistitiniz olabilir. Bu da, bu hastalıklara neden olan organizmanın kullandığınız antibiyotiğe dayanıklı hale gelmiş olmasındandır. Doktorunuza görünmeli ve başka bir tedaviye başlamalısınız.


Sistit için Kızılcık Suyu

1994’de Harvard’da yapılan küçük bir araştırmaya göre; uzun süre kullanılan kızılcık suyu kadınlarda idrar kesesi enfeksiyonunu önlüyor. Sistit riski altındaki kadınların bir bölümüne günde 1 kere 300 gr kızılcık suyu, diğer bölümüne ise aynı görünüş ve tatta plasebo içirilmiş. Meyve suyunu içen kadınlar, idrar yolu enfeksiyonlarına kısmen daha dirençli çıkmışlar.

Size bu deney nasıl uygulanabilir? Kızılcık suyu, sistit septomlarını engellemeye yarayabilir. Ama yine de tıbbi tedavi yerine kullanılmamalıdır. 3 günlük bir antibiyotik tedavisi hem daha etkili hem de kızılcık suyundan daha ucuzdur. Eğer diğer çalışmalar da kızılcık suyunun etkisini doğrularsa, o zaman daha kuvvetli bir tavsiye olabilir.
Bu araştırmada, kızılcık suyu, piyelonefrit semptomlarının, idrar yolu hastalıkları olan kadınların, diyabet hastalarının ve bağışıklık sistemi bozulmuş insanların tedavisinde ve erkekler üstünde kullanılmadı (ve kullanılmamalıydı.)

Kadınlarda Sistitin Önlenmesi

Aşağıdaki tedbirler bakteri yüzünden oluşan sistit (idrar kesesi enfek-siyou) riskinizi azaltır;
■ Sıkıştığınız zaman idrarınızı yapın ve her seferinde idrar kesenizi tamamen boşaltmaya çalışın. İdrarınızı tutmak ve yapmayı geciktirmek, bakterilere çoğalma şansı verir.
■ Tuvaletten sonra cinsel organınızı önden arkaya doğru silerek temizleyin. Bu hareket bakterilerin rektumdan üretraya ya da vajinaya bulaşmasını bir derece engeller.
■ Cinsel ilişkiden sonra idrarınızı yapın ve bir bardak su için. Bu hareketler üretraya bulaşmış herhangi bir bakterinin dışarı atılmasını sağlar.
■ İdrarınızı sulandırmak için her gün bolca (en az 8 bardak) su için.
■ Kızılcık suyu içmenin yararı olabilir. İçmeye enfeksiyon belirtileri görülür görülmez başlayın.
■ Eğer diyafram, spermisid veya servikal başlık kullanıyorsanız ve tekrar eden sistitiniz varsa; başka bir doğum kontrol yöntemine geçmeyi düşünün. Spermisidler, normalde Escherichİa coli’nin (E coli) vajina bölgesinde artışını engelleyen yararlı bakterilerin ölmelerine neden olur.

Sistit için Seks Sonrası Antibiyotikler
Bazı kadınlar sistitle (idrar kesesi enfeksiyonuyla) ilk kez, cinsel olarak aktif hale geldikten kısa bir süre sonra karşılaşırlar. Bu da balayı sistiti olarak adlandırılır. Cinsel ilişki sırasında vajinanın içinde ve etrafında olan bakteriler üretra olarak adlandırılan, ürini idrar kesesinden vücudun dışına taşıyan tüpe itilir.

Kadın üretrası kısa olduğu için, bakteri, idrar kesesine ulaşmak için uzun bir yol kat etmez. Enfeksiyon kapmış her on organizmadan sekizi sindirim sisteminde yaşayan bir bakteri olan Escherichİa colidir (E coli).

Sistiti önleyebilmek için cinsel ilişkiden önce ve sonra idrar boşaltılmaya çalışılmalı. Bu bazen bakterinin idrarda büyümesini engellemede ve cinsel ilişki sırasında üretraya girmiş olabilecek bakterinin dışarıya atılmasında yeterli olabilir.

Cinsel ilişkiden tekrarlayan sistitiniz varsa, doktorunuz hemen ilişki sonrası tek doz antibiyotik almanızı önerebilir. Sistiti engellemek için, idrar kesesine yeni girmiş, ancak çoğalmaya ve enfeksiyon yaratmaya yeterli vakti olmamış az sayıda bakterinin öldürülmesinde genellikle tek doz yeterlidir.