Barsağm en aşağı kısımlarının optik olarak tetkik edilmesini sağlıyan alete restoskop (rectoscop) veya proktoskop (proktoşcop), bu tetkike de restosk,opi denir. Rektoskop, jinekoloji kliniklerinde sık kullanılan bir alettir. Colum, corpus ve ovarium kanserlerinde rectum’un hastalığa iştirak edip etmediği araştırılır. Keza fistül recto-vajinal.muayenelerinde fistül deliğinin yerini tesbit ve durumunu tetkik etmek için ve ureter’lerin rectum’a bağlanması için yapılan CO’FFEY operasyonlarında da rektoskopiden istifade edilir.
Rektoskop, yuvarlak, üzeri santimetre taksimatlı, içi boş bir borudur. Bu borunun rectum’a kolayca ithal edilebilmesi için boruya ait mandrenin ucu zeytin biçiminde üstüvani ve ucu kunt olarak yapılmıştır. Borunun dışarıdan kalan kısmında, rectum’un içini ışıklandıracak elektrik tertibatı vardır (Resim: 154). Rektoskop, rectum’a ithal edilirken ucunun vazelin gibi yumuşatıcı bir madde il© sıvanması ve hastaya ıkınması tenbih edilir. îthal edildikten sonra da mandren dışarı çıkarılır. Işıklandırma tertibatı çalıştırılarak rectum’un içi aydınlatılır. Ayrıca rektoskopun, rectum içine hava verecek bir balonu vardır. Rektoskop ileriye ithal edildikten sonra bir miktar hava verilerek rectum duvarının gerilmesi ve böylece daha iyi bir şekilde tetkik edilmesi temin edilir.
ÖZEL MUAYENE USULLERİ
Rektoskop, hasta diz – dirsek vaziyetinde veya sırt üstü yatırılarak yapılır. Rectum’un evvelâ lavman vasıtasıyle temizleamiş olması lâzımdır. Aletin ileri geri itilip çekilmesiyle rectum’un duvarları iyice tetkik edilir. Rektoskopun borusu ne kadar uzunsa o kadar daha yukarılara doğru, barsak kısımlarının tetkik edilmesi mümkün olur.