KARA BİBER

Piper nigrum L. (Pİperaceae) türünün olgunlaşmadan önce toplanıp kurutulmuş meyvalarıdır. Vatanı Hindistandır. Doğu Hint adalarında geniş mikyasta yetiştirilir

Dış görünüş: 4-6 mm çapındaf küremsi şekilli, üzeri buruşuk ve siyahımsı renkli tanelerdir. Kokusu özel ve aksırtıcı, tadı yakıcı ve acı.

Bileşim: Nişasta, uçucu yağ (% 1-2) ve rezin (% 10) taşımaktadır. Yakıcı lezzeti rezin içinde bulunan bileşiklerden (en mühimi piperin) ileri gelir.

Etki ve kullanılış: İştah açıcı olarak kullanılmıştır. Bugün bilhassa baharat olarak bir önemi bulunmaktadır.

Kullanılış şekli: Toz günde 0.05-2 gr hap halinde alınır.

1 – Arapça ‘Kantûryön” kelimesinden.

KARANFİL

Eugenia caryophyllata Thunb. (Syn: Jambosa caryophyllus Niedenzu) (Myrtaceae) türünün kurutulmuş çiçek koncasıdır. Bu tür 10-20 m yüksekliğinde kışın yapraklarını dökmeyen bir ağaçtır. Vatanı Molluk adaları olup bugün bilhassa Zengibar ve civar adalarda yetiştirilmekte ve üretimin büyük bir kısmı bu bölgeden eldeıedilmektedir.

Dış görünüş: 10-17 mm uzunlukta, siyahımtırak renkli, çivi biçiminde bir çiçek tomurcuğudur. Kuv-‘ vetli kokulu, yakıcı ve baharlı lezzetlidir.

Bileşim: Uçucu yağ (% 15-20), sabit yağ ve ta-‘ nen taşımaktadır.

Etki ve kullanılış: Uyarıcı, midevi ve antiseptik etkilere sahiptir. Çok tanınmış bir baharattır.yv

1 – Giroux, J., Susplugas, J. et Koçak, H.: Etüde des proprietes pharmacologiques du Patiurus austraiis – Trav. Soc. Pharm, Monîpellicr 13 :43 (Î953).

Kullanılış şekli: Toz O.l-O.5gr, hap halinde, günde birkaç defa, infusyon (%2-5), günde 2-3 bardak.

Diğer İsimler: Kuru karanfil.

KARANFİL ESANSI

Ögenol'(% 75-95) taşımaktadır.

Dişhekimliğinde antiseptik ve ağrı kesici olarak kullanılır. Dahüen gaz söktürücü olarak, yemekler arasında, 1-2 damla alınır. Eczacılık tekniğinde bazı preparatların içine koku verici olarak girer.

Diğer isimler: Karanfil yağı.

KARANFİL ÇİÇEĞİ

Çiçeklerin balgam söktürücü veya öksürük kesici olarak infusyon (% 5) veya şurup (Gelincik şurubu gibi hazırlanır) halinde kullanılır. Zararsız bir drogdur.

KARDELEN

Gaîanîhus nivalis L. (Amaryllidaceae) ve buna yakın türlerin toprak üstü kısmıdır. Bu tür erken ilkbaharda beyaz renkli, sarkık ve çan şeklinde çiçekler açan yumrulu bir bitkidir. Kuzey Anadolu bölgesinde yetişmektedir.

Bileşim: Yumrularda galantamin isimli bir alkaloit bulunmaktadır.

Türkiye’de yetişen bazı türlerin alkaloitleri Ulvi Zeybek ve ark. tarafından incelenerek yayınlanmıştır (2).

Anadolu’da yetişen Galanthus türleri, Necmettin Zeybek ve Erhard Sauer tarafından incelenerek, yeni alttürler ile birlikte yayınlanmıştır (3).

Etki ve kullanılış: Otsu kısım kalp kuvvetlendirici, midevi ve adet söktürücü etkilere sahiptir. Yumru lapa halinde çıbanları olgunlaştırıcı olarak kullanılır. Yumrulardan elde edilen galantamin son yıllarda adele uyarıcısı (çocuk felcinde) olarak kullanılmaya başlanmıştır.

Kullanılış şekli: Yumruların dahilen kullanılışı tehlikelidir. Kusma ve ishal yapar. Haricen, taze yumrular ezilerek, lapa halinde kullanılır.

Anadoluda yetişen bazı türler {Galanthus elwe-sii Hooker fil., G. latifolius Rupr. vs.) in soğanları süs bitkisi soğanı olarak dış ülkelere satılmaktadır. Kardelen soğanı, Türkiyenin ihraç ettiği soğanlarının başında gelir (4).

Diğer isimler: Aktaş.