Streptokokların farenks ve tonsil’e nasıl tnvaze olduğu tam olarak anlaşîlamamışsa da Streptococcus pyogenes (A grubu strepto-kok)’in salgıladığı eritrojenik toksin, hemolizin, streptokinaz, de-oksiribonukleaz, proteinaz, hyaluronidaz gibi ekstrasellüîer faktörlerin patogenezde rol oynadığı kabul edilmektedir. Streptokokkal farenjitte farenjial membranda şiddetli inflamatuvar cevabın yanı sıra farinks ve tonsiller üzerinde hemoraji ve eksuda bulunabilir.
Farenjit: Parainfluenza, influenza ve respiratuvar sînsityal virüslerin neden olduğu respiratuvar hastalık ve kıs aylarında görülür. Jfflü^nS^
Rhinovirus’ün nJ3en olduğu rinitin %50 sinde farenjit de görülürken, parainfluenzanın neden olduğu respiratuvar hastalıkların %20-70’inde, influenza tip A’nın neden olduğu respiratuvar hastalıkların ise % 50’sinde farenjit birlikte görülür.
Etken olan virüse göre patojenik mekanizmalar farklık gösterir. Rhinoviruslerin direkt olarak farenks mukozasına invazt mi olduğu yoksa burun epitelinin infeksiyonuna sekonder olarak farenks irritasyonunun mu oluştuğu henüz tam açıklık kazanmamıştır. Yapılan çalışmalar rhinovirus replikasyonunun esas olarak burunda olduğunu göstermektedir. Adenovirus, coxsackie-virus gibi diğer respiratuvar virüs infeksiyonlannda direkt invazyonun farenks mukozasına olduğuna dair deliller mevcuttur.
Adenovirus ve EB virüs infeksiyonlannda farenks’te infiamatu-ar eksuda görülebilir. Daha sonra nazofarenjeal lenfoid hiperplazi meydana gelir. Coxsackievirus A ve Herpes simples infeksiyonlannda farenkste mukozal ülserasyon ve vezikül formasyonu gelişebilir.
JDeğişik etyolojik nedenlerp bağlı ninray meydana gelen farenji-tin klinik görünümlerinde farklılık olabilir. Bu nedenle ayrı ayn ‘ anlatılmaları daii^yaraflT^îâcâRtir.
I. NONBAKTERIYEI^FARENJIT
Virüslerin etken olduğu farenjitlerdejareriks__nnı-rpa]
-Kinıt, Konjontaivit’in DîrjiKte”gp^fflmes’Fveya öksürüğûnbulun-“ması virai etyoioiiyi “Telkin eder. Tarerifîtgr’ seyrmae sîkTIHa” ‘görülen yüksek ateş de çocuklarda erişkinlere göre daha belirgin–
. Rinitin seyrX_gsjiasında fârinkste yanma, ağ^^Ş^ belirtiler olabilir. REntlTe birlikte olanTarenjitte şiddeti farenjeal
eder. Fizik muayenede farenksnormal
hafif ödemli “ve“
oİRhilir. Rinore ile birlikte şıklıkla paranazal k
da vardır. Farenks ve tonsiller eksudasvon ve İerıfadenp
görülmez. FarprıV^p ait şikayet rje gpnp1Iik]p 3-
Herpetik Farenjit:
Primer Herpes simplex virüs infeksiyonu akut farenjit şeklinde, oflaya çıkabilir, JĞM]k__göıürıüm.,^virusie
streptokoklar ile meydana gelen. farenjite benzerse de herpetik inrw feksiyon için karakteristik oiarafc danıakta_kûsûk_ûfeer__ye ve-ziküller görülebilir. Birlikte herpetik gingivostomat^de~va”rsa bıT vezikûl ve ülserler labial ve bukkal mukozada da görülür. Bazı hastalarda dokunmakla^lıassas seraikaL.j£nfadenopati ve ateş görülebilir.
c) İnflaenzgJle_MrliktPi farenjit
İnFîuenza’nın seyri esnasında başağrısı, miyalji ve öksürüğün^ yanı sug_ nasığiar_en cok boğaz ağrısından yakınırlar. Yüksek
.ateşin yanı .ara_^^r^alnnhgı–f1a_nlahi1ir. Fareni» hafif ödem ve eritem ffflriilfthnîr, Farenjeal eksuda ve servikai len-fadenopati görülmez.
d) Herpanjina:
Nadir olarak görülen herpangina. coxsackievirusler ile mevdana eilblrJareııjittip^ olup^ yumuşak damak, .uvula ve anterior.
tonsiller püka. üzerinde küçük veziküîlerin görülmesi ile kolayca tanınır. Genelliklegocuklarda görülen herpaniinada veziküllerin jrüptüre: TjhnasPîIeTuçük beyaz ülserler oluşabilir, haitalardaL yüksek aieşin_yanı.–sıra~ belirgin, boğaz. ağnsı_ve_yutma güçlüğü. dikkati
ei Taringokonjonktival ateş:
Adenoyjruslerile oluşan bu farenjitte^farenjUe ait .belirti ve bulğulamTyanı. sıra hastalann yansı ile üçte birinde follikuler konjonktiviLgörülür. Koi^gjnktiviLgenŞlUkle tek ise ûe hastalann_ dörtte birinde bilateraİdir. Sıklıkla başağnsı, yüksek ateş,
..titreme, baş dönmesi miyaiji gibi belirtilere^rastlamiL.
f) İnfeksîyöz mononüklcozis:EB virusjanun etken olduğu infeksiyöz mononukleozis’li hastaların yaklaşık olarak yansında eksüdatif tonsillit ve farenjit vardır. Farenkse ait .şikayetlerin yanı sıra başağnsı^ halsizlik, yor^. gunluk, yüksek ateş ve servikai lenfadenopati sıklıkla, görülür. Lenfadenopati jeneralize olabileceği gibi hastaların yarısında da splenornegali bulunur. Sitomegaloviruse .ba^ı ^infel^r/öz jnono nukleoşişrlîke sendronijda. ise farenjit görülme insidansj oldukça, düşük olup, fa ren ks-irı ti avenesinde belirgin özellik göze çarpmaz..