Solanum ni-grutn L. (Solanaceae) türünün çiçekli iken toplanıp kurutulmuş dallarıdır. Bu tür 20-50 cm yükseklikte, bir yıllık, otsu ve beyaz çiçekli bir bitkidir. Yapraklar saplı, tüylü, Ji§H ve dalgalı kenarlıdır. Meyva bezelye büyüklüğünde olup önce yeşil, olgunlukta ise siyah renklidir. Yol kenarları, boş tarlalar ve su kenarlarında yetişir. Türkiyede yaygın bir bitkidir.
Dış görünüş: Çiçekli, yapraklı ve genç meyvalı dallardır. Hafif kokulu ve acımsı lezzetlidir.
Bileşim: Tanen, saponin ve glikoalkaloitler (sblanin vs.) taşımaktadır.
Etki ve kullanılış: Haricen ve dahilen yatıştırıcı ve ağrı kesici olarak kullanılmaktadır.
Kullanılış şekli: İnfusyon (%1) günde 2-3 fincan içilir. Haricen, ağrı kesici olarak infusyon ile yaralar ve basur memeleri yıkanır veya taze yaprakların ezilmesi İle elde edilen lapa basur memeleri üzerine konulur.
Diğer isimler: İtüzümü, tilkiüzümü.
Toksikolojik etki: Halk arasında zehirli olarak tanınmakta ise de kuvvetli bir zehirli etkisi bulunmamaktadır. Bunun sebebi etkili bileşiklerin kolaylıkla parçalarım asıdır. Zehirlenme belirtileri, sindirim sistemi bozuklukları, bol terleme ve halsizlik İle kendini gösterir.
Aynı tip zehirlenmeler çimlenmiş patates (S. tu-berosum L.) veya yaban yasemini (S. dulcamara L.) yenmesi sonucu da görülür.
Anadoluda yaygın olan ve olgun meyvalannın
1 – Kalças, E.L.: İzmir 250 Jears ago: A famous botanical garden – Garden History Society Journal 26 (1979).
Buna karşılık S. lycopersicum L. (Domates, Frenk patlıcanı) ve S. melongena L. (Patlıcan) türlerinin kültür formlarının meyvaları sebze olarak kullanılmaktadır.