KARDELEN

Gaîanîhus nivalis L. (Amaryllidaceae) ve buna yakın türlerin toprak üstü kısmıdır. Bu tür erken ilkbaharda beyaz renkli, sarkık ve çan şeklinde çiçekler açan yumrulu bir bitkidir. Kuzey Anadolu bölgesinde yetişmektedir.

Bileşim: Yumrularda galantamin isimli bir alkaloit bulunmaktadır.

Türkiye’de yetişen bazı türlerin alkaloitleri Ulvi Zeybek ve ark. tarafından incelenerek yayınlanmıştır (2).

Anadolu’da yetişen Galanthus türleri, Necmettin Zeybek ve Erhard Sauer tarafından incelenerek, yeni alttürler ile birlikte yayınlanmıştır (3).

Etki ve kullanılış: Otsu kısım kalp kuvvetlendirici, midevi ve adet söktürücü etkilere sahiptir. Yumru lapa halinde çıbanları olgunlaştırıcı olarak kullanılır. Yumrulardan elde edilen galantamin son yıllarda adele uyarıcısı (çocuk felcinde) olarak kullanılmaya başlanmıştır.

Kullanılış şekli: Yumruların dahilen kullanılışı tehlikelidir. Kusma ve ishal yapar. Haricen, taze yumrular ezilerek, lapa halinde kullanılır.

Anadoluda yetişen bazı türler {Galanthus elwe-sii Hooker fil., G. latifolius Rupr. vs.) in soğanları süs bitkisi soğanı olarak dış ülkelere satılmaktadır. Kardelen soğanı, Türkiyenin ihraç ettiği soğanlarının başında gelir (4).

Diğer isimler: Aktaş.