İnsan sağlığına etki eden biyolojik ve fiziksel etmenler sürekli dile getirilse de aslında bu etmemenler dışında yer alıp sağlığa etkisi olan birçok etmen bulunmaktadır. Bu etmenler kaça ayrılı diye merak ediyorsanız makalemizin devamından bu konu hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.
Sağlığa etki eden etmenler özellikle hastalıkların önceden önlenebilmesi adına önemlidir. Hastalıklarla mücadele etmek yerine hasta olmayı önlemek için sağlığa etki eden etmenler üzerinde alanında uzman kişiler derinlemesine araştırma yapmaya devam ediyor. İnsan yaşayan varlık içerisinde en dayanıklı varlıkmış gibi düşülse de emin olun biz insanlar çok narin insanlarız. Bir şehirden başka bir şehre gittiğimiz zaman meydana gelen hava değişiminden bile etkilenen varlıklar olduğumuz için sağlığımıza dikkat etmemizde fayda var. Gelin sağlıklı ve kaliteli bir yaşam sürebilmek adına sağlığımızı neler olumsuz yönde etkiliyormuş öğrenelim.
Sıhhatimize etki eden etmenler bünyesel ve çevresel etmenler olarak iki sınıfa ayrılmaktadır.
Bünyesel Etmenler
Bünyesel etmenler ata bireylerden yavru bireye geçen kalıtsal hastalıklar olarak ele alınır. Örneğin kişinin anne ve babasında şeker sorunu olması ve kendisinde de bu sorunun meydana gelmesi bünyesel bir etmendir. Ayrıca bünyesel etmenlere hormonal sorunlar da girmektedir. Hormonal sorunlar metabolizmanın düzgün çalışmasını engelleyen en önemli sorunlar arasında yer almaktadır. Uzmanlar kalıtsal sorunlara çare bulamazken hormonal sorunları çeşitli tedavi yöntemleri ile ortadan kaldırabilmektedir.
DNA değiştirilmesi üzerinde uzun yıllardan beri çalışmalar yapılmaya devam ediliyor. Bozuk olan genlerin değiştirilmesi mümkün olduğu zaman kalıtsal hastalıkların tamamen ortadan kaldırılacağı ve bu sayede özellikle akraba evlilikleri sonucunda doğan sakat çocukların sağlıklarına kavuşturulacakları düşünülmektedir.
Çevresel Etmenler
İnsanlar birlikte yaşama arzusunu doğdukları andan itibaren iliklerine kadar istediklerinden dolayı çevre ile yakın iletişim halindedirler. Çevreye olan bağdan kaynaklı çevrede meydana gelen olaylardan olumlu ve olumsuz olarak etkilenir. Çevresel etmenleri tek başlık altın toplamak yanlış olacağından bu etmenler çeşitli alanlara göre sınıflandırılmıştır. Bu alanlar biyolojik etmenler, kimyasal etmenler, fiziksel etmenler sosyal kültürel ve ekonomik etmenler ve psikolojik etmenler olarak sınıflandırılabilir. Bu etmenlerin etkilerini daha iyi kavramak adına sizlere kısa açıklamalar halinde bu etmenlerin etkilerinden bahsetmek istiyoruz.
Fiziksel Etmenler
Fiziksel etmenler doğayı bilinçsiz bir şekilde kullanan insan sayısının her geçen gün artmasıyla birlikte etkilerini daha net bir şekilde göstermeye başlamıştır. Akarsuların kirletilmesi sonucunda içme sularında mikropların artıp bu mikropların insanları hasta etmesi en önemli fiziksel etkiler arasında gösterilmektedir.
Fiziksel etkilerin insan sağlığını etkilemesine en büyük neden şüphesiz her geçen gün yeni açılan sanayi kuruluşlarının zehirli atıklarını çevreye atmasıdır. Zehirli atıkların çevreye atılması sonucunda hem akarsular hem de toprak ciddi derecede kirlenmektedir. Bu durum da insan sağlığının bozulmasına neden olmaktadır. Ayrıca fabrikaların bacalarına filtre takmaması sonucunda ozon tabakası ciddi oranda zarar görmeye devam ediyor. Baca gazlarına karşı önlem alınmayacak olursa güneşin zararlı ışınlarından daha fazla etkilenir hale geleceğimizden emin olabilirsiniz.
Biyolojik Etmenler
Biyolojik etmenler gıda olarak tükettiğimiz besinlerde meydana gelen bozulmalar sonucunda sağlığımızın ciddi manada etkilenmesine neden olan etmenlerdir. Tarımda zararlı gübrelerin kullanılması, GDO denilen teknoloji ile sağlığa uygun olmayan ancak verimi yüksek olan tarım ürünlerinin üretilmeye devam edilmesi, hayvan ırklarında sırf verim sağlamak adına gen oynaması yapılması biyolojik etmenler arasında yer almaktadır.
Biyolojik etmenlerin oluşmasındaki en büyük sebep gıdalar içerisinde çok sayıda kimyasal maddelerin kullanılıyor olmasıdır. Örneğin evde yapılan bir yoğurt 3 gün içerisinde ekşirken marketten aldığınız yoğurt 15 gün dayanabilmektedir. Evde yapılan bir mayonez 2 gün içerisinde bozulurken marketlerden alınan mayonez aylarca bozulmadan kalabilmektedir. İşte besinlerin uzun ömürlü olması adına kullanılan bu kimyasal maddeler insan sağlığına ciddi oranda zarar vermeye devam ediyor.
Kimyasal Etmenler
Kimyasal etmenler aslında biyolojik etmenler ile aynı baslık altında ele alınabilir. Gıda katkı maddeleri ve tarım ilaçları kimyasal etmenlerin baş sıralarında yer almaktadır. Tarlalarda yer alan zararlı otları ve haşereleri ortadan kaldırmak adına kullanılan kimyasal maddeler yani zahirler yetiştirilen ürün bünyesine de yerleştiğinden bu zehirleri bu besinleri tüketerek vücudumuza alırız. Alınan bu kimyasal maddeler de bir süre sonra hastalanmamıza neden olur. Alanında uzman kişiler amansız bir hastalık türü olan kanser hastalığının kimyasal etkiler sonucunda meydana geldiğini belirtmektedir.
Sosyal Kültürel ve Ekonomik Etmenler
Sosyal kültürel ve ekonomik etmenleri etkilerin genel anlamda kişinin psikolojisine direkt olarak yansımaktadır. Özellikle kişinin benimsemiş olduğu yaşam tarzı etkilenme dozunu en çok etkileyen hususların başında yer almaya devam ediyor.
Ülke genelinde gelir seviyesinin düşük olması insanların birçok şeyden mahrum kalmasına ve doğal olarak çevresinde yer alan kişilere karşı yetememezlik duygunun oluşmasından dolayı psikolojik sorunlar yaşamasına neden olmaktadır. Ekonomik gelir düzeyi yüksek olan ülkeler ele alındığında ekonomik etkilerin yok denilecek kadar az olduğu gözlemlenmektedir. Her ne olursa olsun insanın doyumsuz bir varlık olduğu göz ardı edilmemelidir. Ne kadar çok para kazanırsanız kazanın her zaman daha fazlasına sahip olmak isteyeceğinizi bilmenizi isteriz.
Kişinin yer aldığı yaşam alanı özellikle gelişim evresinde önemlidir. Çocuklar çevresinde yer alan kişileri örnek alır ve onlar gibi olmaya çalışırlar. Kötü bir çevrede yetişen çocukların suç işlemeye meyilli olması bu duruma güzel bir örnek olabilir.
Psikolojik Etmenler
Çağımızda en çok hissedilen etmenlerin başında yer alan etmen psikolojik etmenlerdir. Çevrenizi gözlemleyecek olursanız birçok kişinin panik atak gibi rahatsızlıkla mücadele ettiğini gözlemleyebilirsiniz. Yaşanılan stres, korku ve heyecan kişinin ciddi manada psikolojisini etkilemektedir. Hayattan zevk alabilmek adına psikolojik sorunlarınıza varsa öncelikle çevrenizi değiştirmenizi, bundan sonra ise hayatınıza yeni bir yön vermenizi tavsiye ederiz.
İnsan Sağlığına Etki Eden Etmenler genel olarak bu şekildedir. Yenidünya düzeninin etkileri daha da arttığında bu etmenler arasına daha korkunç ve daha etkili etmenlerin dahil olacağı aşikardır.