Etiket: tohumlar

ACI BADEM TOHUMU

Sabit yağ ve bir glikozit (amigdalin) taşır. Bu glikozitin parçalanması ile, çok zehirli bir bileşik olan, siyanhidrik asit meydana gelir. Tohumlara zehirliliği veren bu bileşiktir.

Dahilen yumuşatıcı, öksürük kesici, idrar arttırıcı ve kurt düşürücü olarak etkilidir. Kurt düşürücü olarak günde 4-6 tohum yenilebilir. Yüksek miktarlarda tehlikelidir. 8-10 tohum ile zehirlenme belirtileri görülür. Öldürücü miktar 20 tohum civarındadır. Zehirlenme belirtileri görülür görülmez şahsın kusturulması gerekir. Yağ elde edildikten sonra kalan acıbadem küspesi de hayvanlar için zararlıdır. Zerdali ve şeftali tohumları da, amigdalin taşıdıklarından, aynı zehirli etkiye sahiptirler.

Konyada şeker hastalığına karşı kullanılır. Bunun için üç tane sabahları ve üç tane de akşamları aç karnına yenilir (1).

Tohumlardan su buharı distilasyonu ile Acı badem suyu (Aqua Amygdalae amarae) hazırlanır. Bu su koku verici ve öksürük kesici olarak Taflan suyu gibi kullanılmaktadır.

PAPAZOTU TOHUMU

Tohumlar 4-8 mm uzunluk ve 2 mm çapında, köşeli, bir ucu sivri, siyahımsı veya esmer renkli, kokusuz ve çok acı lezzetli taneler halindedir.

Alkaloitler (veratrin ve diğerleri, % 2-5) taşımaktadır (1).

Eskiden siyatik, romatizma ve mkris ağrılarına karşı ve felçlerde uyarıcı olarak dahilen kullanılırdı. Yüksek zehirliliği nedeniyle dahilen kullanılışı terkedilmiştir.Soğuk kanlı hayvanlara karşı çok zehirlidir. Bugün sinir ağrılarını (nevralji) yatıştırıcı ve baş bitlerini yok edici olarak kullanılmaktadır. Veteriner hekimliğinde, hayvanların vücut parazitleri ile mücadelede, haricen, kullanılmaktadır. Veratrin eldesinde bir ilkel maddedir.

Toz veya tentür, vücut parazitlerine karşı, deriye veya kıllı deriye (saçlara) sürülür.

Diğer isimler: Bitotu, Karabitotu

HARDAL TOHUMU

Brassica nigra (L.) Koch (Syn: Sinapis nigra L.) (Cruciferae) türünün olgun tohumlarıdır. Bu tür 100-150 cm yükseklikte, san çiçekli ve bir yıllık bir bitkidir. Avrupa ve Türkiyede yetiştirilir.

Dış görünüş: 0.5-1 mm çapında, küre biçiminde, esmer kırmızıdan siyahımsı gri arasında değişen renkli tanelerdir. Tam halde kokusuzdur. Ezilince özel hardal kokusu meydana çıkar. Tadı önce yavandır. Sonra keskin bir lezzet alır.

Bileşim: Sabit yağ (% 20-30), müsilaj (% 30) ve sinigrin ismi verilen bir glikozit taşımaktadır.

Etki ve kullanılış: Dahilen nadiren iştah açıcı olarak kullanılır. Haricen hardal lapası, hardal yakısı veya hardal banyosu şeklinde, kam cilde toplamak ve ağrı kesmek için kullanılır. Sofra hardalı olarak bilinen baharatın terkibine girer.

Kullanılış şekli: Toz, dahilen günde birkaç defa 0.05-0.10 gr, hap halinde alınır. Daha yüksek miktarlar sindirim sistemini tahriş ederek tehlikeli zehirlenmelere sebep olur. Hardal banyosu: 25-50 gr hardal tohumu tozu, bir tülbent torba içinde, 5 litre ılık su içine konur ve bu su ile ayaklar banyo yapılır. Ayaklarda kızartı meydana gelince banyoya son verilir. Hardal lapası: Önce cilt üzerine keten tohumu lapası konur, üzerine hardal tohumu tozu serpilir ve sarılır. Hardal yakısı: yakı cilt üzerine yapıştırılır. Hardal yakısı ve lapası cilt üzerinde 10-15 dakikadan fazla (kızarıklık meydana gelinceye kadar) tutulmamalıdır. Unutularak uzun zaman cilt üzerinde kalır ise deride yaralar meydana gelir.

Diğer isimler: Eşek hardalı, Kara hardal, Siyah hardal.

AYÇİÇEĞİ TOHUMU

Helianthus annuus L. (Compositae) türünün olgun meyvalandır. Bu tür bir yıllık, san çiçekli, otsu

bir kültür bitkisidir. Memleketimizde bilhassa yağ elde etmek için yetiştirilmektedir.

Meyvalarda % 35-50 arasında sabit yağ bulunmaktadır (4), Bu yağ “çiçek yağı” ismi altında yemeklik olarak kullanılır.

İdrar aıttıncı ve göğüs yumuşatıcı etkilere sahiptir. Haricen lapa halinde, çıbanları olgunlaştım makta kullanılır. Soğuk algınlıklarına ve solunum sistemi hastalıklarına karşı aşağıdaki preparat başarı ile kullanılır. 50 gr ayçiçeği meyvası 500 gr su ile 350 gr kalıncaya kadar kaynatılır, bezden süzülür. Sıvı kısmın üzerine 150 gr cin ve 150 gr şeker ilave edilir. Bu karışımdan günde 3-4 defa 1-2 çay kaşığı içilir.‘

Çiçek ve yapraklar ateş düşürücü ve balgam soktürücü bir etkiye sahiptirler.

Diğer isimler: Gündondü, Günebakan, Ayçiçeği tohumu.