Etiket: odun

KIRMIZI BAKAM ODUNU

: Tanen ve boyar madde olarak bilhassa brasilein taşımaktadır. Bazı galenik preparatların (tentür, dişmacunu gibi) boyanmasında’ ve sanayide boyar madde olarak kullanılır,,Kabız bir etkisi de bulunmaktadır. 

Diğer isimler : Al bakkam. 

HİNDİSTAN BAKAM ODUNU (Lignum Sap-pan): Caesaipinia sappan L: (Leguminosae) türünün odunudur. Bu tür Hindistan ve Java’da yetişen bir ağaçtır. Drog kırmızımtırak renkli ve kokusuzdur.

Tanen ve hematoksilin’e benzer bir boyar madde taşımaktadır. Adet getirici ve kabız etkileri vardır. Bugün bilhassa boyar madde olarak kullanılmaktadır.

Diğer isimler: Yalancı sandal odunu.

ABANOZ ODUNU

Diospyros ebenum Koen. (Ebenceae) ve diğer Diospyros türlerinin dal ve gövde odunudur. Bu türler Hindistan ve Seylan’da yetişen büyük ağaçlardır.

Dış görünüş: Siyahımtrak renkli, çok sert, özel kokulu ve lezzetsiz bir odundur.

Bileşim; Rezin ve uçucu yağ taşımaktadır.

Etki ve kullanılış: Abanoz ağacından hazırlanan inrusyonlar (%5) haricen antiseptik (bilhassa göz hastalıklarında) ve yara iyi edici olarak kullanılmaktadır. Bu odun çok sert olması nedeniyle mobilya, kutu ve süs eşyası yapımında geniş bir oranda kullanılmaktadır.

D. lotus L, (Karahurma): 10-15 m yükseklikte, basit yapraklı, kırmızımtırak veya yeşilimtırak beyaz renkli çiçekli ve kışm yapraklarını döken bir ağaçtır, Meyvası 15 mm kadar çapta, sarımsı veya mavimsi siyah renkli, küremsi şekilli bir drupadır. Yenilebilir meyvası için bilhassa Kuzey Anadoluda (Artvin, Yusufeli) yetiştirilmektedir.

Meyva kurusu bilhassa Yusufeli (Artvin) bölgesinde elde edilir ve Doğu illerinde (Erzurum, Kars) şeker yerine (çayı tatlandırmak için) kullanılır (1).

Odunu (Lignum Guaiaci patavii) kan temizleyici olarak, deköksiyon (%2) halinde, kullanılır. Olgun meyvalan kurutulmuş halde veya reçel yapılarak’yenilir. Kabız etkilidir.

Diğer isimler: Hırnık (Kars), Hurma eriği, Yahudİhurması.

D.kaki L. (Trabzonhurması): 15 m kadar yükselebilen, meyvası parlak turuncu renkli olan ve kışm yapraklarını döken bir ağaçtır. Vatanı Çin ve Japonya olmakla beraber, meyvası için, bilhassa Kuzey

Anadoluda yetiştirilir.

Meyvalan tanen taşır ve bu nedenle de kabız bir etkiye sahiptir.

BAKAM ODUNU

Haematoxylon campechianum L. (Legumino-sae) türünün gövde odunudur. Bu tür 7-15 m yükseklikte, pennat yapraklı ve sarı çiçekli bir ağaçtır. Vatanı Orta Amerika olmakla beraber bütün tropikal Amerika ve Batı Hindistanda yetiştirilmektedir.-

– Drog ticarette küçük parça veya yongalar halinde bulunur. Dış yüzü esmer kırmızıdır (Siyah bakam ismi buradan gelir.) İç kısmı sarımtırak kırmızıdır. Kokusuz ve buruk lezzetlidir.

Tanen, rezin, uçucu yağ, hematoksüin (hematin) ve hematein isimli kırmızı renkli boyar maddeler taşımaktadır.

Tedavide nadiren kabız olarak kullanılır. . …

Kırmızı boyalar ve mürekkep yapımında kullanılır. Rengi dayanıklı olmadığından ancak ucuz kumaşların (yazma gibi) boyanması için uygundur. Buna karşılık fiyatı, diğer iyi kaliteli boyalara göre çok ucuz olduğundan, boyacılar tarafından tercih edilmektedir. Osmanlılar döneminde “Edirne kadifesi” gibi değerli kumaşların boyanmasında kullanılan “Lök” ve “Gövez” boyalan yerine, bakam odunundan elde edilen boya ile boyanmaları yasaklanmıştır (2).

Diğer isimler: Bakkam, Mor bakam, Siyah bakam.

Kırmızı boyar madde taşıyan aşağıdaki tfrog-ların da Bakam odunu yerine kullanılabileceği eski kitaplarda yazılı ise de halen İstanbul piyasasında yalnız yukarıda anlatılan drog bulunmaktadır.