Kulak Burun Boğaz

Farklı amaçlara hizmet etseler de, kulak-burun-boğaz, fiziksel olarak birbirleriyle çok yakın bir bağ içindedirler. Aile hekimleri, KBB sorunlarının birçoğunu tedavi edebilmektedirler ancak bazen bir uzman yardımına ihtiyaç duyul­maktadır. Otolarengolojistler, kimi zaman kulak-burun-boğaz (KBB) doktoru olarak adlandırılırlar, kulak-burun-boğaz hastalıklarını tedavi eden, ameliyatlannı yapan uzmanlardır.

kbb


KULAK

Thomas Edison gibi büyük bir mucitten, duymak için bir makine tasarımı yapması istendiği zaman, icadının kulağımız kadar zeki olması beklenemezdi. Dış, orta ve iç kulak birlikte çalışır ve ses dalgalanın elektriksel içtepilere dönüştürüp, ses mesajlannı beyne iletir. Ses dalgaları dış kulaktaki kulak kanalım kateder ve kulak zarına çarparlar, bu da üç küçük kulak kemiğinde çekiç (malleus), örs (incus) ve özengi (stapes) titreşim yaratır. Bu titreşimler, minik lifleri büker, bu lifler iç kulağın içinde bulunan, salyangoz şekilli bir organ olan kulak salyan­gozunda uzanmışlardır.Lifler bükülünce, ses dalgası titreşimlerini elektriksel sinyallere dönüştürür ve salyangoz sinirini katederek beyne ulaşır; burada ses perdesi ve ses şiddeti olarak algılanırlar.

Kulaklar, aynca denge hissinizi korumaya yardımcı olur. Kulak salyangozunun yanında, iç kulak, labirente benzer bir bölüm barın­dırır. Bu bölüm, iç kulak boşluğu, aküle (kesecik) ve üç yanm-daire kanaldan oluşur. İçkulak boşluğu ve kesecik beyne, hareketsiz halde olan vücudun pozisyonu hakkında bilgi verir; yanm-daire kanallar ise vücudu hareket halinde takip ederler. Her üç organ, sıvı ve çok ince lifler ihtiva eder, vücudun Kulak, dışarıdan gelen ses dalagalarını duymanızı sağlar. Kulağın üç bölümü-dış-orta-iç kulak-birlikte çalışarak, ses dalgalarını elelktriksel iç tepilere dönüş­türüp ses mesajlarını beyne iletirler. Kulak, ayrıca, denge hissinizde anahtar bir görev üstlenmiştir.pozisyonu değiştikçe, sıvı devreye girer ve lifleri özel bir hatta hareket ettirir. Beyniniz, pozisyo­nunuzu, vestibüler sinirin gönder­diği elektrik sinyalleri sayesinde, bilir. Bu sinyaller, liflerin hareket­leriyle meydan gelir. Vestibüler sinir ve salyangoz siniri, birlikte, sekizinci beyin sinirini oluştururlar

Kulak Çınlaması

Kulak çınlamasının sebebi, östaki borusundaki veya kulağınızdaki rahatsızlıklar ya da alt sebepler olabilir (allerji, yüksek tansiyon, kalp rahatsızlığı ve kansızlık gibi).

Enfeksiyona bağlı işitme kaybı, kulak kiri ya da yabancı bir nesneyle kulak kanalının tıkanması gibi sebepler de kulak çınlamasına yol açabilir. Başta veya boyundaki hasarlar ya da aspirin ve nonsteroidal antienflamatuar ilaçlar, antibiyotikler ve sakinleştiriciler de kulak çınlama­sına sebep olabilir.

Tıkanma, kulak çınlamasına sebep olmuşsa, tıkanmaya sebep olan etkeni oradan çıkarmak, genellikle durumu çözer; bir kulak enfeksiyonu tedavisi de genel­likle çare olur. Sebep bilinmi­yorsa, kendi kendinize uygulaya­cağınız yardımcı tedbirler çınla­mayla başa çıkmanıza yardımcı olacaktır. Bu tedbirler, şiddetli gürültüye maruz kalmaktan kaçınmak, tansiyonunuzun normal seviyede olduğundan emin olmak tuz kullanımını azaltmak ve kan dolaşımını düzgünleştirmek için egzersiz yapmak şeklindedir.

kulak_tikayan_kadin
Bazı insanlar, gürültüleri diğer seslerle perdeler, “beyaz gürültü” bantlan (bütün frekansları içeren ses dalgası) veya saat tiklemesi gibi devamlı sesler. İşitme cihazı kullanılması, çevredeki sesleri yükselterek kulak çınlamasının perdelenmesine yardımcı olur.

Konumsal Vertigo
Vertigo, kulaktaki dengeyi kontrol eden kısmındaki bozukluğun sonucu olarak, etrafınızdaki nesne­lerin döndüğü hissini yaşamanız ya da dönme hissini yaşamanız durumudur. Konumsal vertigoda (tıbbi olarak iyi huylu paroksismal postural vertigo olarak bilinir) kafanızı geriye doğru eğdiğinizde ya da sırt üstü yattığınızda aşın bir dönme hissedersiniz. Böyle bir vakada, gözleriniz, kontrolünüz dışında bir taraftan diğer tarafa doğru hareket eder. Konumsal vertigo, sebep olan konumu korumanıza rağmen, genellikle bir dakika sürer.

Konumsal vertigo, damar sertliği, ilerleyen yaşa bağlı olarak kulak kanalı hasan, orta kulak iltihabı, iç kulak kanalı iltihabı kafada oluşan hasarlar ya da kulak ameliyatından dolayı oluşa­bilir. Ayrıca, multipl skleroz ya da viral bir enfeksiyonun da belirtisi olabilir.

Konumsal vertigo sorununuz varsa, doktorunuzu görünüz. Sıklıkla, atağa sebep olan vücut pozisyonundan kaçınmanız yegâne tedavidir. Doktorunuz, başınız ve boynunuzla ilgili bazı hareketler önerebilir, bunlara, kanalı yeniden konumlandırma harketleri adı verilir ve iç kulak yapılarını hizalar ve sersemlik hissini hafifletir. Alternatif olarak, dengenizi iyileştirmek için fizik tedavi de önerilebilir.

Dış Kulak İltihabı

dıs kulak

Dış kulak iltihabı genellikle kulak kanalına su girmesi sonucu oluşur. Belirtiler arasında kaşıntı, şişme, ağrı ve kulak kanalını tıkama riski olan sarı cerahat akıntısı vardır. Bir süre sonra, ağnya yol açar ve enfeksiyon kulağın diğer kısımlarına da sıçra­yabilir. Bu belirtiler varsa, dokto­runuza gidiniz. Şeker hastalarında dış kulak iltihabından kaynaklanan çok ciddi enfeksiyonlar gelişe­bilir ve belirtiler görülür görülmez, doktorlarına müracaat etmelidirler.

Doktorunuz kulağınızı, otoskop adı verilen bir görme aletiyle inceleyecek ve ilaç yazacaktır, ilaçlar genellikle kulak damlası şeklindedir. Antibiyotikler genellikle bakteriyel enfeksiyon­ları temizler, mantar önleyici ilaçlar mantarı öldürür ve iltihap önleyici ilaçlar da şişmeyi azaltır. İltihabın temizlenmesi döneminde ki, bu dönem bir hafta içinde oluşur, kulağınızda nemlenme olmaması önemlidir. Suyu kanalın dışında tutmanın (örneğin duş alırken) en iyi yöntemi, vazelinle kaplı bir pamuk kullanmaktır. Duştan sonra pamuğu çıkartın ve kulağınızı havalandırın.

Kolesteatom

Belirtiler (semptomlar), duyma kaybı, sersemlik hissi, kulağınızda basınç, etkilenen kulaktan cerahat akıntısı şeklindedir. Tedavi edilmezse, kolesteatom yüz kasla­rınızın zayıflamasına ya da felç olmasına sebep olur. Doktorunuz sizi bir KBB uzmanına yönlendi­rebilir. O da kulaklarınızı tetkik edecek ve ilaç verecektir. Genel anestezi altında yapılacak olan, küçük ya da büyük çapta bir ameliyat gereke­bilir. Bu ameliyatta, şişkinlik tamamen alınır, zarar gören kemik ya da kulak zarı yeniden yapılandırılır.
Kolesteatom nüksedebilir; bu yüzden, doktorunuz nüksetme belirtilerini takip edebilmek için, kulağınızı yılda bir kez görmelidir.

Menier Hastalığı ( Bir İç Kulak Hastalığı )

Menier hastalığı, iç kulakta sıvı birikmesinin sonucu olarak meydana gelir. Doktorlar, sıvının hangi sebeple birikti­ğini bilmemektedirler. Aşırı sıvı ve iç kulaktaki hassas çeperlerin hasar görmesi sebebiyle, denge merkezi beyne karışık sinyaller gönderir, bu da vertigoya ve dengesizliğe sebep olur.

vertigoxz0

SEMPTOMLAR
Menier haastalığının belirti­leri dramatik olabilir. En kötü belirti vertigodur, bazen berabe­rinde bulantı ve kusma da olabilir. Vertigo dakikalar hatta saatler sonra sona erebilir ve akabinde günler sürebilecek bir dengesizlik hissi yaşanır. Etkilenen kulakta basınç ve uğultular duyabilir­siniz. Ufak dereceli işitme kaybı sıradandır. Gelir ve gider; bazı kişilerde kalıcıdır. Ciddiyet derecesi ve süresi değişken olacak şekilde bir ya da daha fazla belirti atakları yaşayabilirsiniz; hasta­lığı başkalarından farklı olarak yaşayabilirsiniz. Bazen belirtiler sık ve çok rahatsız edici olurlar ve haftalar ya da aylar sürer sonra neredeyse tamamen aylar ya da yıllar boyu kabolur.

TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Doktorunuz vertigoyu önlemek için ya da bulantı ve kusmayı hafifletmek için ilaçlar yazsa bile, Menier hastalığının tedavisi yoktur. Sıvı tutulumunu (bu sıvı iç kulakta oluşur) azaltmak için idrar sökücü ilaçlar da yazılabilir. Etkisi kanıt­lanmamış olmakla beraber, tuz, nikotin, alkol ve kafein tüketiminin azaltılması zaman zaman tavsiye edilir.

Vertigo ataklarını durdu­racak veya azaltacak birçok ameliyat türü vardır, bu ameliyat­ların başanlı ya da başarısız olma dereceleri değişiklik arz eder. En başanlı ameliyatlar, yıkıcı ameli­yatlardır yani amaç kulak içindeki yapıyı yıkmak (sağırlıkla sonuç­lanır) ve vertigoyu durdurmaktır. Bu ameliyatlar genellikle, ciddi baş dönmesi yaşayan insanlara ve etkilenen kulağı duymayan ya da çok az duyan kişilere yapılır.
Seçici vestibül siniri kesimi adı verilen ameliyat sırasında, cerrah, vücudun denge sinyalini iç kulaktan beyne gönderen siniri keser. Ameliyat sırasında, sinire ulaşmak için, siniri çevreleyen kemiğin bir kısmının alınması gerekir.

Endolenfatik sönt adı verilen yeni bir cerrahi uygulamada, iç kulakta açılan küçük bir delikten fazla sıvının dışarı boşalması sağlanmaktadır. Bir başka yaklaşım ise kulak zan yoluyla, iç kulağa gentamisin antibiyotikler veya streptomisin damlatmaktır; bu ilaçlar denge organını (ve beyne gönderdiği kanşık sinyalleri) tahrip ederken işitmeyi korur.