Gıda Güvenliği

Gıda zehirlenmesi, E coliden (koli basili) salmonellaya kadar, en az 30 tane, hastalığa yol açan bakteri ile bağlantılıdır. Bu bakteriler, mide kramplarına, mide bulantısına, kusmaya ve diyareye (ishal) yol açar.

Gıda zehirlenmesi vakalarının çoğu tehlikeli olmasa da, bir kısmı bazen, böbrek iflası, düşük yap­ma ve menenjit gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açar. Gıda zehir­lenmesinin belirtileri, genellikle bakteri vücuda alındıktan sonraki 24 saatten fazla bir süre boyunca baş göstermez. Hastalıklara yol açan bakterilerin çoğu, gıdaların görüntüsünü, kokusunu veya tadı­nı değiştirmez.

g_dagenel_bilgi_resim1

ABD’de, tavukların birçok tehlikeli bakteriden hastalanma ihtimalini büyük ölçüde azaltması beklenen bir gıda spreyinin kul­lanımı kabul görmüştür. Sprey, tavukların bağırsaklarında zaten yaşamakta olan zararsız bakteri­lerden oluşmaktadır. Yeni doğmuş civcivler bu spreyle ilaçlanarak, zararsız bakterilerin, bağırsaklara girip zararlı bakteri oluşumunu önlemesi sağlanır.

Yiyeceklerle İlgili Zehirlenmeler ve tedavi Yöntemleri

Açıkta bırakılan yemekler üzerinde üreyen bakteriler, özellikle Strafilokkus aureus’lar, akut gastroenterit tablosu meydana getirirler. Bu yemekler tekrar ısıtılsa bile bakterilerin ölmesi yetmez, çünkü toksinleri ısıya dayanıklıdırlar. Toksinli besinin alınmasından birkaç saat sonra bulantı, kusma ve daha sonra da diyare ortaya çıkar. Diğer bakterilerin de besin zehirlenmelerinde rolleri vardır ve çeşitli klinik tablolar meydana getirirler.

Tedavi

Antibiotikler: Koli basillerinden ileri gelen ishallerde doksisiklin (Tetradox, Monodoks) günde 1 defa 100 mg; salmonella grubu ishallerinde kloramfenikol (Kemicetine, Synthomycetin, Vi-Klorin) verilir. Diğer bakteriel ishallerde antibiotik tedavisine gereksinim yoktur.

Semptomatik tedavi: Diyare aracılığı ile toksinlerin atılmasını sağlamak gerektiği unutulmamalıdır. Bu nedenle antibiotiklerle veya antidiareik ilâçlarla ishali kesmemek gerekir. Bu hastalarda yapılması gereken tedavi, su ve tuz dengesini sağlamaktır. Bunun için de hastalara şekerli+tuzlu su içirilmelidir. Ancak diyare birkaç günde geçmediği veya arttığı takdirde loperamid (Lopermid, Lorimid) veya difenoksilat+atropin (Lomotil) preparatları (günde 3 defa 2 tablet) verilebilir.

BOTULİSMUS

Klostridium botulinum bakterilerinin ekzotoksinlerinin konserve yiyecekler içinde vücuda girmesiyle ortaya çıkan ağır bir besin zehirlenmesi tablosudur. Bu bakterilerin çeşitli suşları vardır. Et, sebze, balık konservelerinde anaerop koşullarda ürerler. Ekzotoksinleri ısıya dayanıksızdır. Pişirilerek yenen konserveler zararsızdır. Çiğ yendiklerinde 24 saat kadar sonra gastroentestinal bozukluklar ve serebral semptomlar ortaya çıkar. Bu toksinler kurar etkisine benzer etki gösterdikleri için adinami ve diyafragma paralizi gibi belirtiler yanında çift görme, yutma zorluğu, kabızlık, kafa çifti felçleri ve uykusuzluk meydana getirebilir.

p

Tedavi

Antiserum tedavisi: İlk iş 10 000-50 000 ünite trivalan antibotulinik serum i.m. zerkedilir.

Yoğun bakım: Solunum bozukluğu görülen her botulizm vak’ası derhal bir yoğun bakım ünitine yatırılmalıdır. Burada entübasyon, trakeostomi ve mekanik respiratöre bağlama olanakları vardır. Damar yoluyla besleme yapılır.