Parazit infeksiyonları çoğu kez asemptomatik olarak veya hafif semptomlarla seyreder. Tanı helmint veya protozoonların, evrim süslüsünün değişik basamaklarında konak ekskretalarmda, sıvılarında veya dokularında gösterilmesi ile konur.
Parazitlerin konakta belirli bir evrim siklsu ve göç yolları vardır. Materyel toplanması ve uygun tanı yöntemlerinin uygulanabilmesi için ajanm yaşam siklusunun bilinmesi gerekir.
Paraziter infeksiyonlarm coğrafi dağılımı, vücuda giriş yolları ve bulaşma yollarının bilinmesi de tanı ve tedavide yardımcı olur. Bir hastada aynı zamanda birden fazla parazit bulunabilir.
Hematolojik değişiklikler
Birçok parazit infeksiyonunda anemi görülür. Anemi, parazitin direkt etkisinden çok hastanın genel beslenme durumunu yansıtan nonspesifik bir bulgudur. Çengelli kurt hastalığında demir eksikliği anemisi, malaryada hemolitik anemi olur.
Eozinofili helmint infeksiyonunu gösteren ilk bulgu olabilir. Protozoonlar eozinofili oluşturmaz. Amebiasis, malarya, toksoplasmosis veya giardiasis’de eozinofili saptanması ilave helmint infeksiyonuna işaret eder. Genelde dokuda yaşayan helmintler belirgin eozinofili yapar, oysa barsak lumenindekiler eozinofiliye neden olmaz.