Actinomyces israeli (bovis) anaerob gram pozitif çomakçık şeklinde mantar sınıfına giren bir bakteridir. Ağız ve dişlerde saprofit olarak bulunur. Oluşturduğu apselerin fistüllerinden gelen cerahatte sarı renkli granüller (kükürt granülleri) bulunur.
Klinik bulgular
Aktinomikoz infeksiyonu ile 3 klinik forma görülebilir.
Servikofasiyal aktinomikoz: Ağız bölgesinden köken alan infeksiyon sonucu granülomlar, mandibula ve maksillada şişme gelişir. Daha sonra oluşan cerahat fistülize olarak dışarı akar. Vakaların % 57 si bu gruptadır. Tedavi edilmezse infeksiyon boyuna, verteb-ralara ve toraksa yayılabilir.
Abdominal aktinomikoz : Appendiksin iltihabı ile başlar, bunu ileoçekal bölgede kitle oluşması izler. Genellikle dışarı fistülize olur. Bazen ilerleyerek karaciğer ve dalağı tutabilir.
Torasik aktinomikoz: Bu formada septik ateş,’ öksürük, balgam ve hemoptizi vardır. İnfeksiyon plevraya ve daha sonra göğüs duvarına yayılabilir.
Tanı
Fistüllerden gelen cerahat materyelinin lam ve lamel arasında ezilerek hazırlanan preparat-larmda sarı granül görülmesi ve gram ile boyamada tipik morfolojinin saptanması ile tanı konulabilir. Anaerob koşullarda kültürde üretilebilir.
Tedavi
Penisillin en seçkin ilaçtır. Sütçocuğunda günde 2 milyon üniteye kadar, büyük çocukta 20 milyon üniteye kadar verilir. Başlangıçta İV daha sonra İM yolla uygulanır. Tedavi 1-1.5 yıl süre ile oral yolla sürdürülür. Penisilline aller-jik hastalarda eritromisin, klindamisin, kloram-fenikol ve tetrasiklin kullanılabilir. Erişilebilen apseler drene edilmelidir. Antibiyotik tedavisine iyi yanıt vermeyen vakalarda cerrahi tedavi gerekir.