Çocuklarda A vitamini (retinol)

Diyetteki a vitamini esterleri ince barsak lümeninde hidrolize olarak retinolü meydana getirir. Retinol ince barsak mukozasından geçer­ken tekrar esterleşir. Besinlerdeki beta karoten­lerin % 60 70 i de emilim sırasında retinil ester şekline dönüşür. Dolaşımda a vitamini şilomik ron şeklinde taşınarak karaciğerde depolanır. Gereksinime göre, serbest retinole hidrolize olur


A vitamini

Beta karoten

Cprovitamin a)

D vitamini

E vitamini

K vitamini

Tiamin

Riboflavin

Piridoksin

Folik asit

Biotin

C vitamini

Balık, karaciğer, yumurta, süt, tereyağı yeşil yapraklı sebzeler, portakal, limon

Balık, yumurta sarısı, karaciğer

Taneli hububat, sıvı yağlar, süt, soya fasulyesi, turp, yeşil sebzeler

Süt, yeşil yapraklı sebzeler, karaciğer

Karaciğer, et, süt, taneli hububat, yeşil sebzeler

Et, süt, yumurta, yeşil sebzeler, taneli hububat

Karaciğer, et, taneli hububat, mısır, soya fasulyesi

Et, balık, taneli hububat, yeşil sebzeler

Karaciğer, yeşil sebzeler, portakal, tahıl unları

Et, süt, yumurta

Karaciğer, yumurta sarısı, amerikan fıstığı

Limon,  portakal,   greypfrut,   domates,   lahana, patates, kadın sütü


Ve bir bölümü spesifik bir proteine «retinol bağ­layıcı protein» (rbp), bir bölümü de prealbü mine bağlanarak etki göstereceği yere taşınır.

Serum normal a vitamini düzeyi sütçocuk larında 20 50 (ig/dl, daha büyüklerde 30 225 lig/âl dir. A vitamininin görme işlevindeki rolü önemlidir. İnsan retinası iki ayrı fotoreseptör sistemi içermektedir. Bunlardan çubuklar ışığa, konik olanlar renklere duyarlılık gösterirler. A vitamini loş ışıkta görmeyi sağlayan çubuk hüc­relerde bulunan rodopsinin ve parlak ışıkta gör­meyi sağlayan konik hücrelerde bulunan iodop sin adlı görme pigmentlerinin bileşimine girer. Bu fotosensitif pigmentlerin retinada «retinal» ile bağlanan proteinleri farklıdır. 11 trans retinal karanlıkta 11 cis şekline dönüşür. Bu opsin ile birleşerek «rodopsin» i yapar. Işık kaynağından gelen enerji ise 11   cis retinol’ü 11   trans retinal şekline dönüştürür. Bu enerji değişimi optik si­nir yolu ile beyine taşınan ve ışıkta veya karan­lıkta görmeyi sağlayan uyarıları oluşturur.

Rodopsin ışığa karşı duyarlı olduğu için, ışığa maruz kalınca parçalanır. Ortamda yete­rince a vitamini bulunursa karanlıkta bu pig­ment yeniden yapılır. A vitamini eksikliğinde özellikle loş ışıkta görme yeteneği azalır.

Karanlıkta

Görme işlevindeki rolünün yanısıra, vücut membranlarınm stabilitesi, epitel hücrelerinin bütünlüğü, müküs salgılama yeteneği, büyüme ve kemik gelişmesi için a vitamini gereklidir.

İnsanlar provitamini sebzelerden, a vitami­nini ise balık yağı ve hayvansal besi kaynakla­rından sağlarlar. Anne sütü, inek sütü ve en­düstriyel çocuk sütleri a vitamininden zengin­dir.

A vitamini için günlük önerilen miktar 200 iu/100 kcal dir (tablo 7.4.1). Günde 20.000 iü a vitamininin bir ay kadar bir süre alınması toksik belirtilere yol açar. Toksisite belirtileri anoreksi, saç dökülmesi, kemiklerde ağrı ve frajilite, uzun kemiklerin kalınlaşması ve dermatitistir. Has­sasiyet kişiden kişiye değişir.

Fazla miktarda karoten alınmasının deride renk değişikliği  (sarılık)  dışında zararı yoktur.