Cerrahi İnfeksiyonlarda Antibiyotik Profilaksisi

(1) Beklenen tipte kontaminasyona yönelik antibiyotik seçmek,

(2) İnfeksiyon riski antibiyotik kullanımını gerekli kılıyorsa antibiyotik kullanmak,

(3) Antibiyotikleri uygun zaman ve dozlarda vermek,

(4) Yan tesirler görülmeden ve faydaları azalmadan önce antibiyotiği kesmek şeklinde özetlenebilir.

Prevantif amaçlarla kullanılan antibiyotikler çok fazla toksik olmamalıdır. Ayrıca yerleşmiş infeksiyonlarda kullanılma indikasyonu olan birinci sıradaki antibiotikler seçilmelidir. Antibiyotiklere direnç çok süratle gelişebildiği için, profilakside sıklıkla kullanılan ajanlar daha sonraki tedavi dönemlerinde etkisini kaybedebilecektir. Profilaktik ajanların seçiminde etkinliği kadar emniyet sınırı ve fiyatı da göz önünde tutulmalıdır.

Profilaktik antibiyotik tedavisi yapılacak ameliyatta muhtemelen görülebilecek mikroorganizmalara yönelik olmalıdır. Ürolojik cerrahide ameliyat öncesi idrar kültürlerine dayanan antibiyotikler seçilmelidir. Kolon cerrahisinde, kullanılacak antibiyotikler hem anaeroblara hem de gram-negatif aeroblâra, jinekolojik cerrahide ise anaerobik bakterilere etki edebilmelidir. Protez veya diğer yabancı cisimlerin kullanıldığı temiz operasyonlarda antibiyotikler, o hastanede en çok problem yaratan bakteri hangisi ise (ki bu çok defa stafilokoklardır) onunlu mücadele edebilmelidir.

Antibiyotik profilaksisi bakterileri ortadan kaldıramaz. Ayrıca çok sayıda antibiyotiklerin kullanılması ilaç reaksiyonları riskini arttırır, dirençli bakteri suşlarının ortaya çıkmasına neden olur ve ayrıca pahalıdır. Antibiyotikler, kullanılmadıkları takdirde, yara infeksiyonunun önemli derecede artabileceği durumlarda veya kalp, damar ve eklem protezlerinin kullanıldığı hallerde, profilaktik olarak verilmelidir.

Cerrah, kendisinin infeksiyon yüzdesini düşük tutmak için, her hastasında antibiyotik kullanma eğilimini taşır. Bu stratejinin uygun olmadığını gösteren bir çok nedenler vardır.

(1) Temiz yaralar profilaktik antibiyotiklerin etkili olmadığı organizmalar ile infekte olabilir.

(2) Neticede dirençli organizmalar gelişerek hastanede daha yüksek riskli infeksiyona yol açabilir.

(3) Temiz vakalarda ilacın riski ve pahalılığı, sağladığı minimal faydalı tesirlerine oranla daha fazladır.

Profilaktik antibiyotikler ameliyattan sonra 48 saat içinde tercihen 12 saatte kesilmelidir. Eğer kontaminasyon, kardiak protezi olan hastalardaki damar içi kateterlerin uzun süre yerinde bırakıldığı hallerde olduğu gibi uzun süre devam edecekse, profilaksi daha uzun süreli olabilir. Bununla beraber, genelde kontaminasyon süresi uzadıkça antibiyotiklerin etkisi azalmaktadır.