CALAPA YUMRUSU

Exogonium purga Bentham (Convolvulaceae) türünün kurutulmuş yumrularıdır. Bu tür tırmanıcı, otsu, çok yıllık ve kırmızı çiçekli bir bitkidir. Meksika’nın dağlık bölgelerinde (Ant dağları) yabani olarak yetişmektedir.

Yumru 3-15 cm uzunlukta, iğ, küre veya armut biçiminde, sert, ağır, üzeri buruşuk ve esmer renkli parçalar halindedir. Hafif kokulu, önce tatlı ve sonra keskin lezzetlidir.

Nişasta, şekerler, zamk ve etkili madde olarak da bir rezin (konvolvulin ve jalapin karışımı) taşımaktadır.

İnce barsağa etkili kuvvetli bir müshildir. Tozu hap halinde, günde 0.3-1.5 gr miktarlarda, müshil olarak alınır. Bilhassa afyon kullananlarda görülen kabızlık ile mücadelede eski devirlerde bu drog veya bundan elde edilen rezina (Resina Jalapae) geniş miktarda kullanılmıştır.

Bir kısım mahmude kökü ve bir kısım calapa yumrusu tozu karışımının alkol ile tüketilmesi sonucu elde edilen tentür “Alman rakısı” ismiyle tanınır ve müshil olarak kullanılır.

Ticarette Brezilya calapası (Tuber Jalapae brasi-lensis) ve Meksika calapası (Tuber Jalapae mexica-nae) olmak üzere iki cins calapa yumrusu bulunur. Meksika kökenli drogların fiyatı iki misli daha pahalıdır.