Bebeklerde Ekstremiteler Muayenesi

Tek taraflı kalça çıkığında bir bacağın kısa oluşu dikkati çeker. Süt çocuklannda ayağın dı­şa dönüklüğü de kalça çıkığını akla getirir. Süt­ çocuklannda her muayenede, dizler fleksiyon durumuna getirilip femurlar elle bastınlarak abdüksiyon yaptınlmalı ve kalçalar kontrol edil­melidir. Bacağın abdüksiyon pozisyonuna geti­rilememesi ve «klik» alınması (Ortolani manev­rası) kalça çıkığı işaretidir.

Bir ekstremitenin diğerinden belirgin büyük olması hemanjiom, arteriovenöz fistül, lenfanjiom gibi durumlarda görülebilir. Parmak uçları­nın şişmesi ve genişlemesi (çomak parmak) kro­nik akciğer hastalığı, siyanozlu kalp hastalıkla­rı ve kronik karaciğer hastalığının bir belirtisi olabilir.

El çizgilerinde özellikler, kromozom anoma­lilerinde görülür. Down sendromunda el ayası­nın bir tarafından diğerine uzanan kesintisiz enine çizgi (Simian çizgi) tanıda önemli bir be­lirtidir.

Bacaklarda içe doğru eğrilik (genu varum), rahitis ve akondroplazi belirtisi olabileceği gibi; hafif eğrilik 2 yaşından küçüklerde normalde de görülebilir. Dışa doğru eğrilik (genu valgus) ai­levi olabilir, çoğu zaman yaşla azalır.

Ayaklann içe dönüklüğü (pes varus), çoğu kez -uterus içinde itilmeye bağlı bir pozisyon anomalisidir. Ortopedik tedavi gerektirebilir. Ayaklarda düztabanlık, dışa dönüklük gibi ano­maliler de aranmalıdır.

Epifizler yoklanarak şiş ya da ağrılı olup ol­madığı saptanmalıdır. Sütçocuklannda kemiğin epifize yakın bölümünde ağrı ve şişlik skorbütü akla getirir. Rahitsite kostokondral birleşme yer­lerinde ve epifizlerde şişlikler görülür. Bütün ek­lemler şişlik, ağn ve hareket yeteneği yönlerin­den muayene edilmelidir.

Ekstremiteierin kas kuvveti de saptanmalı­dır. Hipotoni, ekstremitenin pasif harekete gös

terdiği direncin azalmasıyla belli olur. «Amyoto-nia congenita» gibi doğumsal kas hastalıkları, ikinci nöron tipi felce yol açan medulla spinalis hastalıkları (poliomyelit) ve rahitis gibi hasta­lıklarda ekstremiteler hipotonik olur. Spastik tip­te serebral felçte ise ekstremitede pasif hareket­lere direnç artar (hipertoni).

Çocuğun yürüyüşü de gözlenmelidir. 1-2 ya­şında bir çocuk, bacakları birbirinden ayrık, el­ler gövdesine yapışık olarak yürür. 3-4 yaşların­da yürüme düzelir ve erişkinde olduğu gibi üst ekstremiteler yürüme süresinde harekete katıl­maya başlar. Çocuklar yürürken gözlenerek içe basma, topallama gibi bozukluklar saptanabilir. Ördekvari yürüyüş, iki taraflı kalça çıkığında ve ilerleyici kas distrofisinde görülür. Dengesizlik, serebellum hastalığına işaret eder. Topallama, en sık olarak kalça hastalıklarında görülür.