Büyüme, vücut hacminin ve kütlesinin art­ması demektir. Gelişme (olgunlaşma, diferansi-yasyon) biyolojik işlevlerin kazanılmasını ifade eden bir terimdir. Büyüme, organizmada hücre sayısının ve hücrelerin büyüklüğünün artması ile ilgilidir. Gelişme ise hücre ve dokuların yapı ve bileşimindeki değişimler sonucu oluşur.

Çocuk organizmasını erişkinden ayıran en önemli özellik, sürekli bir büyüme, gelişme ve de­ğişme süreci içinde olmasıdır. Çocukta sağlık durumunu bozan durumlar büyüme ve gelişme sürecini yavaşlatır, durdurur ya da normalden saptırır. Patolojik etmenlerin büyüme ve gelişme üzerine etkisi çocuğun yaşı ne kadar küçükse, o derece belirgin ve kalıcı olur.

Hastalık belirtileri göstermeyen, aynı za­manda kronolojik yaşma uygun bir vücut büyü­mesi, fizyolojik olgunlaşma, ruh ve zekâ gelişi­mini gösteren çocuk «sağlıklı» olarak tanımla­nır. Sağlık durumunun değerlendirilmesi daima değişik yaşlardaki normal çocukların anatomik ve fizyolojik özellikleri göz önünde tutularak ya­pılır. Büyüme ve gelişme durumunun yaşa göre normal, geri ya da ileri olduğunun saptanması, çocuklarda klinik muayenenin en önemli bölü­münü oluşturur.