KEDİOTU KOKU

Valenana officinalis L. (Valerianaceae) türünün kurutulmuş kök ve rizomlandır. Bu tür 1.5 m yüksekliğe kadar erişebilen, beyaz çiçekli, çok senelik ve otsu bir bitkidir (Resim : 93). Avrupa ve Doğu Anadoluda rutubetli çayırlarda yetişmektedir.

Türkiyede 10 kadar Valenana türü bulunmaktadır (2-4).

Dış görünüş: Rizom 5 cm kadar uzunluk ve 2-3

1  – Zhunkovsky, R: Türkiye’nin ziraî bünyesi 773, İstanbul (1951).

2 – Karamanoğlu, K. ve Koyuncu, M.: Türkiyede yetişen Valenana (Kediotu) tiirieri üzerinde sistematik araştırmalar – Ankara

Üniv. Ecz. Fak. Mecm. 4: 149 (1974).

3  – Koyuncu, M.: Türkiyede yetişen Valenana (Kediotu) türleri – Uluslararası Tıbbi Bitkiler Kollegiumu bildirileri 98, İzmir

(1974).

4 – Koyuncu, M.: Türkiye Valeriana (Kediotu) türlerinin kök ve rizomian üzerinde anatomik çalışmalar – Ankara Üniv. Ecz.


cm çaptadır. Etrafında 2-3 mm kalınlık ve 10 cm kadar uzunlukta kökler bulunur. Üzeri sarımsı esmer bir kabukla kaplıdır. Lezzeti baharlı, kokusu şiddetli ve özeldir. Bu kokuyu kediler çok sever. Botanik bahçelerinde, etraftan gelen kediler bu bitkinin kökünü kazıp kökü dışarı cıkardıklanndan, bu bitki bir tel kafes ile korunur. Bitkiye “Kediotu” denmesinin sebebi budur.

Taze köklerde valepotriat ismi verilen bir grup madde vardır. Bu grup maddelerin en önemlisi valtrat olup, miktarı V. officinalis köklerinde % 0.5-1 kadardır. Kuzey Anadolu dağları (Zığana dağları)’nda yetişmekte olan V. alli-ariifolia Vahi köklerinde % 2.5, Güney ve Batı Anadoluda yaygın olan V. dioscoridis Sm. köklerinde ise % 0.3-0.5 arasında valtrat bulunduğu saptanmıştır (1).

Kullanılış şekli: İnfusyon (% 2-6) dahilen günde 3 bardak yemeklerden önce. Haricen infusyon ile yaralar yıkanır ve pansuman yapılır.