Gundelia tourneforîii L. (Compositae) türünün köklerinden elde edilen bir sakızdır. Bu tür 30-100 cm yükseklikte, sütlü, çok yıllık ve otsu bir bitkidir. Yapraklar tüylü veya çıplak, parçalı ve parçaların uçları batıcı dikenlidir (Resim: 37). Bütün Doğu Anadoluda bol olarak bulunur.

Kenger sakızı elde etmek için, bitkinin üst kısmı tamamen kuruduktan sonra (Ağustos sonlarında) kökünün etrafındaki toprak açılır. Açığa çıkan kökün baş kısmı keskin bir bıçak ile çizilir. Meydana çıkan süt görünüşündeki sakız, bir gün içinde koyulaşır ve fındık büyüklüğünde olur. Toplanan sakızlar sıcak su ile yıkanarak temizlenir. Bu esnada yumuşamış olan parçaların birkaç tanesi bir araya getirilerek 2-2.5 cm çapında ve 3-4 mm kalınlığında ve disk biçiminde kütleler yapılır. Bunlar bir ipe dizilir ve su içinde muhafaza edilir. Diş etlerini kuvvetlendirici ve iştah açıcı olarak çiğnenmektedir. Kullanılışı bilhassa Doğu Anadolu (Diyarbakır, Er-zurum)’da yaygındır.

Genç sürgünler ilkbaharda toplanarak sebze olarak yenilir. Sürgünleri topraktan çıkartmak için kullanılan demir alete “Kengerhan”, sürgünler ile yapılan yemeğe ise “Boranı” denilir.

Güney Anadolu bölgesinde (Karaman, Mut, Gülnar, Silifke) meyvalann kavrulduktan sonra taş dibeklerde dövülüp elenmesi ile elde edilen ürün “Kenger kahvesi” ismiyle kahve yerine kullanılır (1,2).

Doğu Anadolunun bazı bölgelerinde (Erzurum, Erzincan) kengerin toprak üstü kısmı kurutulup ezildikten sonra, kış aylarında, hayvan yemi olarak kullanılmaktadır.