KURTPENÇESİ KÖKÜ

Poiygonum bistorta L. (Polygonaceae) türünün kurutulmuş kök ve rizomlarıdır. Bu tür 20-50 cm yükseklikte, koyu veya açık pembe çiçekli, çok yıl lık, otsu bir bitkidir. Bilhassa Kuzey Anadolunun sulak dağ çayırlarında yetişir.

Nişasta, antrasen türevleri ve tanen (% 15-20) taşımaktadır. Kabız, antiseptik ve idrar arttırıcı özellikleri vardır. Dekoksiyon (% 3) ağız hastalıklarında gargara halinde, kabız ve dahili kanamaları durdurucu olarak, dahilen günde 4-5 bardak içilir.

Diğer isimler: Çıyancık, Çıyanotu, Yılankökü.

P. aviculare L. (Kuşekmeği, Kadımalak): Beyaz veya pembe çiçekli, bir yıllık, otsu bir bitkidir. Bil-

hassa Kuzey Anadolu bölgesinde bulunur.

Toprak üstü (Herba Polygoni avicularİs) tanen ve flavon türevleri taşır. Tanenden dolayı kabız ve karı dindiricı özelliklere sah’ptir. Dahilen infusyon (% 5) halinde kullanılır. Taşıdığı flavon türevleri nedeniyle boyar madde olarak da kullanılmak tadır. Bu drog ile iplikler san renge boyanabilir. Aynı maksat için P. hellardii AU. (Potuk) türü de kullanılmaktadır.

P. cognatum Meissn. (Madımak): Gövdesi toprak üstüne yatık, pembe çiçekli, çok yıllık bir bitkidir. Yaprak kını gövdeyi sarar ve zarımsıdır. Yapraklar elips biçiminde, kısa saplı ve ekseriya sivri uçludur. Çiçekler yaprakların koltuğunda kümeler halinde, pembemsi renkli ve 4-5 mm boyundadır. Yol ve tarla kenarlarında görülür. Oldukça yaygın bir bitkidir.

Yapraklı genç sürgünleri ilkbaharda toplanarak sebze olarak yenilir. Semizotuna benzer bir lezzete sahiptir. İdrar arttırıcı ve şeker hastalığına karşı, infusyon (% 5) halinde kullanılır.

Diğer isimler: Çobanekmeği (Van).

P. orientaîe L. (Hammsallandı): Vatanı Uzak Doğu olan bir yıllık otsu bir türdür. Bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir. Ekşi lezzetli olan genç sürgünleri sebze olarak yenir.