İdrar Kültürü

İdrar normalde sterildir. Ancak üretra ve periüretral bölge steril olmadığından örnek alınması sırasında ne kadar dikkatli davranılırsa davranılsın buradan kontaminasyon olmaktadır. Bu kontaminasyon üremenin miktarına göre ayrılabilir. İnfeksiyonu olan hastalarda üreme genellikle ml’de 105 bakteri ya da daha fazla olacak şekildedir. Üriner sistem infeksiyonu olmayan kişilerin idrar kültüründe genellikle ml’de 105 ya da daha az sayıda üreme olur. Bu sayı, yukarıda sözü edilen bölgeden olan kontaminasyon olarak kabul edilmektedir. Ancak bu bulgu alt üriner sistem infeksiyonu bulguları olan bir grup hastada da söz konusudur. Üretral sendrom denilen bu durum tanıda göz önünde bulundurulmalıdır. Kültür sonuçları klinik bulgular ile birlikte değerlendirilmelidir.

Üriner sistem infeksiyonu klinik belirtileri olup, idrar kültüründe 105 bakteri/ml ya da daha fazla sayıda üremesi olan hastalarda üriner sistem infeksiyonu olasılığı % 95’in üzerindedir. Klinik semptomlar olmayan bir kadının idrar kültüründe ml’de 105 ya da daha fazla sayıda üreme olduğunda, bunun gerçek bir bakteriüriyi gösterme olasılığı % 80 civarındadır, ikinci bir kültürde de aynı bakteri üremesi 105 bakte-ri/ml ya da daha fazla sayıda üreme olma olasılığı % 5 civarındadır. Bu nedenlerde kadınlarda 104 bakteri/ml ya da daha az sayıda üremeler kontaminasyon olarak kabul edilir. İO bakteri/ml ile İO5 bakteri/ml arası üremeler ise üretral sendrom lehine yorumlanır. Erkeklerde ise kontaminasyon olasılığı daha az olduğundan İO4 bakteri/ml üremeler bile infeksiyon lehine yorumlanmalıdır.

Bu kriterlerin hepsi sadece gramnegatif bakterilere uygulanabilir. Gram-pozitif bakteriler ve mantar infeksiyonlarında üreme bu oranlarda olmayabilir. Özellikle grampozitif bakteriler söz konusu olduğunda İO4 ile İO5 bakteri/ml düzeyindeki üremeler de pozitif olarak kabul edilmelidir.

İdrar kültüründeki üreyen bakterinin türü de üremenin kontaminasyon ya da gerçek infeksiyon olup olmadığını ayırmakta yol gösterici olabilir. 104 bakteri/ml’den daha az olan üremelerin çoğu diphteroid, neisseria, staphylococcus gibi normal cilt florasında bulunan saprofitik bakterilerdir.

Kateter ile alınan örneklerde kontaminasyon olasılığı daha düşüktür. Bu yöntemle asemptomatik bir kişiden alınan örnekte 105 bakteri/ml üreme olmuş ise bu % 95 gerçek bakteriüriyi gösterir. 104 bakteri/ml üremede bile gerçek bakteriüri olma olasılığı % 50 civarındadır.

“False” pozitif kültür sonuçları daha önce belirtildiği gibi esas olarak örnek alınması sırasında kontaminasyon ya da daha az oranda ekimden önce örneğin bekletilmesi nedeni ile olan üremeden meydana gelir. “False” negatif sonuçların nedeni ise örnek alındığı sırada antimikrobiyal ajan kullanılıyor olması, temizlik için kullanılan maddelerin idrar örneği içine kaçması, infeksiyon bölgesi altında total obstrüksiyon olması, etkenin anaerobik bir bakteri olması, böbrek tüberkülozu, diüresis gibi nedenlerdir.