Tablo I. Preşok dönemini belirleyen faktörler

Konakçı faktörleri:

1.  Eşlik eden hastalığın ciddiyeti

2. Yaş

3.  Diabetes mellitus

4. Kalp, böbrek ya da karaciğer .

yetmezliği

5. Granülositopeni

Tedavi faktörleri:

1.  Üriner ya da intravenöz kateter varlığı .

2. Süregelen kemoterapi ya da radyoterapi

Klinik belirtilerin ortaya çıktığı dönemde ise septik olaya bağlı patofizyolojik olaylar ilerlemiş durumdadır ve hastalarda hipotansiyon gelişir. Bu evrelerde uygun tedavi ve daha önce sözü edilen faktörlere bağlı olarak hasta iyileşebilir, ya “multiorgan yetmezliğine girebilir ya da ölebilir.

Multipl organ yetmezliği klinik olarak üç evreye ayrılır:

Evre I : Septisemi, pulmoner yetmezlik ve düşük oksijenizasyon ile karakterizedir. Eğer uygun destek verilirse hastaların çoğu bu fazı atlatabilir.

Evre II: Karaciğer fonksiyon bozukluğu ile karakterize olup sarılık ve hipoalbuminemi ile belirlenir. Ek olarak hastada bilinç bulanıklığı, anemi, stres ülseri, yara iyileşmesinde gerileme ve deri antijenlerine anerji gelişir. İnfeksiyon kaynağı bu dönemde saptanır.

Genelde polimikrobik olan bakteriyemi başlangıçta antibiyotik ile kontrol edilebilirse de geç dönemde direnç kazanır.

Evre III: İnotropik ajanlara ve volüm desteğine yanıt vermeyen biventriküler kalp yetmezliği gelişir. Pulmoner ödem, atelektazi ve bronkopnömoni beraberinde olur. Sonuçta koagülopati, hipotansiyon ve asistoli görülür.

Bu olaylar zincirinde;

(1) sepsisin metabolik bir süreç olduğu,

(2) karaciğer hastalıkları ve sepsisin “metabolik rezerv”deki azalmaya bağlı olarak sinerjistik etkiye sahip olduklan ve

(3) multiorgan yetmezliği olan hastaların yaklaşık 1 /3^‘ünde bakteriyeminin olmadığı gözlemlenmiştir.

Blaisdell ve arkadaşları ise septik şokun klinik belirtilerini kırmızı şok, final fazı ve beyaz şok olmak üzere değişik üç evrede tanımlamışlardır.

Kırmızı şok evresinde hipotansiyon ile birlikte periferik vazodilatasyon vardır. Dolaşım sistemindeki değişiklikler bakteriyel toksinlerin yol açtığı a-v santiara bağlıdır.

Final fazında kardiyovasküler instabilite vardır.

Ateş ile periferik vazokonstrüksiyonun yerini hipotansiyon ve periferik vazodilatasyon alır.

Beyaz şok evresinde ise hipotansiyon, düşük kalp debisi, takipne, koma ve kardiak arrest olur.