Muayene edilmekte olan bütün hastalar hassas ve biraz da sıkıntılıdırlar. Hem nezaketen hem de klinik bakımdan hastanın rahat ettirilmesi gerekir. Muyene odası ve masa rahat olmalı ve hastanın muayene için soyunması isteniyorsa örtü kullanılmalıdır. Eğer muayene sırasında biraz konuşturulursa hastaların çoğu sükunete kavuşur. Buna muayene edilirken hastanın özgeçmişini dinlemek için de gerek vardır. Önce hastanın genel fizik durumunu ve yapısını gözden geçirmek ve sonra ellerini teftiş etmek yararlı bir kaidedir. Karaciğer sirozu, hipertiroidizm, Raynaud hastalığı, pulmoner yetmezlik, kalp hastalığı ve beslenme bozukluğu hastalıkları gibi birçok sistemik hastalıklar kendilerini ellerde belli ederler.

İnspeksiyon, palpasyon ve oskültasyon hem normal hem de anormal olan şeylerin değerlendirilmesinde, sırası bozulmayan esas kaidelerdir. Vücudun iki yanının birbiriyle mukayesesi sıklıkla özel bir anomalinin bulunduğunu ortaya koyar.Horner sendromu için karakteristik olan bir taraf gözkapağının düşüklüğü ancak diğer tarafla dikkatli bir mukayese sonucu belli olur. Kadında, özellikle hasta kollarını kaldırıp indirirken memelerin inspeksiyonu çoğu zaman sadece palpasyonla tesbit edilebilen bir infiltratif kanserin hizasındaki deride hafif bir çekilmenin olduğunu ortaya koyar.

Başarılı bir palpasyon maharet ve nezaket ister. Spazm, gerginlik ve korku uyandıran ağrılı muayene yeterli bir inceleme yapılmasını engeller ve çocuklarda muayeneyi hemen hemen imkânsız hale getirir.

Palpasyonun diğer önemli bir hususiyeti de “Ellerin hastanın üzerine konulma şekli “dir. Buna “Tababetin beyninin bir parçası” nazariyle bakılır. Hayal kırıklığına uğramış ve durumu kritik olan bir hasta “çok bastırdı, eminim ki yanlış yaptı” diye söz eder. Dikkatli, kusursuz ve nazik bir palpasyon yalnız doktora aradığı bilgileri değil hastaya da güven ve inanç verir.

Gergin alanlar muayene edilirken gerginliğin sınırları net bir şekilde belirlemek için yalnız tek bir parmak kullanılabilir. Bu özellikle akut karnın muayenesinde önemlidir.

Bir zamanlar dahiliyecilere mahsusmuş gibi düşünülen oskültasyon şimdi cerrahide dahiliyeden daha önmeli bir yer işgal etmektedir. Dahiliyede kalp kateterizasyonu dahil radyolojik muayeneler kalp ve akciğer oskültasyonunu bir ön inceleme işlemi seviyesine düşürmüştür. Cerrahide ise karnın ve çevre damarlarının oskültasyonu kesinlikle esas bir muayenedir. îleusun tabiatı ve birçok damar lezyonları oskültasyonla meydan çıkarılır. Genç bir kadında acaip karın ağrıları, fizik muayenede ve basit gastrointestinal filmde birşey bulunmadığında kolayca hysteria veya anksiyeteye bağlanabilir. Diğer taraftan epigastriumun oskültasyonu a.coeliacanın darlığından ileri gelen bir üfüümü meydana çıkarabilir.