Cumhuriyet ne zaman ve nasıl kuruldu, Cumhuriyet nasıl ilan edildi kısaca bilgi

İlk kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisi kuruluşundan bu yana askeri ve siyasi alanda bir çok başarıya ulaştı. Türkiye Cumhuriyetinin kurulması, 1921 yılı Anayasası’nın kabul edilişi, Kurtuluş Savaşı’nın kazanılması, Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin üst düzey çabalarıyla gerçekleşti. Aynı Meclis, Ankara’yı Türkiye Cumhuriyetinin başkenti olarak ilan etti. Bu sayede, cumhuriyetin ilanına gidişte olumlu bir durum hazırlanmış oldu.

Cumhuriyet yönetim şekli 29 Ekim 1923 tarihinde Ankara’da ilan edilmiştir.

Mustafa Kemal Atatürk, Çankaya Köşkün de bir gece İsmet İnonü,Kazım Karabekir,Fethi Bey ile bir toplantı yaparak “Yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz” demiştir. Konu üzerinde ortak karar verilince Mustafa Kemal ile İsmet İnönü anayasada değişiklik içeren bir kanun teklifi hazırlamışlardır. Hazırlanan kanun teklifine göre:

Türkiye Devleti’nin yönetim şekli cumhuriyettir.
Türkiye Cumhuriyeti, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından yönetilir.

29 Ekim 1923 tarihinde M.Kemal ve arkadaşlarının, Anayasadaki bazı maddeleri değiştiren bu teklifi TBMM’de sevinç ve oybirliği ile onanmıştır. Böylelikle anayasanın ilk maddesinde, “Türkiye Devletinin hükümet biçimi, Cumhuriyettir” ifadesi yer almıştır. Bununla birlikte de aynı günün akşamında, Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı seçilmiştir. Saltanatın rejiminin kaldırılması ve cumhuriyetin ilanınının ardından sistem içinde varlık gösteren “Hilafet” de artık mevcut yeni düzende gereksiz ve işlevsiz bir duruma düşmüştü. Bu yüzden 3 Mart 1924 tarihinde Urfa Milletvekili Şeyh Saffet Efendi ve arkadaşlarının önerdikleri bir kanun TBMM’de kabul edilmiş ve hilafet kaldırılmıştır.

Cumhuriyetin İlanı Hakkında