Makroskopik olarak, endometrial odaklar kistik ve solid kitleler şeklinde karşımıza çıkar. Tekrarlayan kanamalara bağlı olarak, demir pigmentinin birikmesi sonucunda koyu kahverengi izlenmeleri karakteristiktir.
Mikroskopik olarak, endometirosise bağlı solid kitlelerin içeriğini endometrial bezler, endometrial stroma, fibrosis ve demir pigmenti içeren makrofajlar oluşturmaktadır.
Endometriosisli hastalar, siklik pelvik ağrı, dismenore ve infertilite şikayetlerle gelebilirler
Komplikasyonları:
• infertilite (yaklaşık %30 olguda): överlerin ovulasyon yeteneklerinin yetersiz oluşuna bağlı olarak ortaya çıkabilir; ovulasyon fibrosisin oluşturduğu kapalı sahaların içine olabilir; tubal fimbria hasarı; adezyonlara bağlı olarak tüplerde meydana gelen dolanma/kıvrımlaşma; tüp duvarındaki endometriosis depozitlerinin tüpü tıkaması.
• Bağırsak obstruksiyonu: ektopik endometrial doku fibrosis oluşumunu stimule eder ve sonuç olarak komşu organlarla arasında fibröz adezyonlar meydana gelir.
» Çukulata kistleri: över ve tüp, kahverengi, yarı sıvı madde içeren kistik kitleye çevrilebilir.
Endometriosisteki büyüme ve çoğalma estrojene bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Hastalık oferektomi sonrası ve menopoz ile inaktif hale geçmektedir. Dolayısı ile, GnRH analogları ile hipotalamik pituiterover aksının supresyonu sonucunda hipoestrojenik durumun induksiyonu pek çok olguda etkili tedavi olmaktadır.