Plasentada insülini parçalayan proteohtik sistemlerin varlığı ve plasental laktojenik hor­mon, prolaktin, progesteron ve kortizol gibi ge­belikte salgısı artan insülin antagonisti hormon­ların etkisiyle sağlıklı bir gebelikte de vücudun insülin gereksinimi artar. Bu artan gereksinimi karşılamak için gerekli fazla insülin salgısının yapılamaması durumunda latent veya belirgin olabilen bir «gestasyonel diyabet» (gebelik diya­beti) gelişir. İnsüline bağımlı şekerli diyabeti olan kadınlarda da gebelikte insülin gereksinimi artar. Diyabetin kontrol altına alınması için daha yüksek dozlarda insülin verilmesi ve kan şekeri­nin normal düzeylerde kalması için hastanın özenle izlenmesi gerekir.

Maternal diyabetik durumun yarattığı pato­lojik metabolik ortam, fetusu önemli ölçüde etki­ler. Annedeki hiperglisemi sonucu fetusta da kan şekeri yüksektir. Bu durum fetus pankreasının beta hücrelerinin uyarılmasına ve fazla insülin salgısına yol açar. Fetal hiperinsülinizm ve an­nedeki metabolik bozuklukların fetusa yansıma­sı ile diyabetik anne çocuğunda makrosomi, hi­poglisemi, hipokalsemi, hyalin membran hasta­lığı, hiperbilirubinemi, prematürelik, polisitemi, hiperviskozite, renal ven trombozu, sürrenal bez­de kanama, kongenital anomaliler, kardiomiyo pati gibi önemli patolojik durumlar gelişir. Bu­nun sonucu olarak diyabetli annelerden doğan çocuklarda perinatal mortalite yüksektir. Ölü doğum olabilir. Önceleri canlı doğumlarda % 40 a varan ölüm oranı, günümüzde erken gebelikten başlayarak uygun tedavi ile kan şekeri normal

Düzeylerde tutulan ve 32. Gebelik haftasında has­taneye yatırılarak yakın izlemeye alman gebeler­de % 25 oranlarına inmiştir.

Abd istatistiklerine göre diyabetli anne ço­cuklarının sıklığı 1000 gebelikte 34, gestasyonel diyabetli anne çocuklarının sıklığı ise %0.6 dır.

Patogenez

Diyabetli anne çocuklarında görülen birçok bozukluklar, anneden bazı substrâtların plasenta yoluyla çocuğa geçişi ile açıklanabilmektedir .

Normal gebelikte tok durumda insülin dü­zeyleri yüksektir. Gebelikte organizma fetusa sürekli enerji sağlayabilmek amacıyla besinler­le alman enerjinin daha kolay depolanmasını ko­laylaştıran metabolik bir adaptasyon durumu gösterir (kolaylaştırılmış anabolizma durumu). Gebelikte ayrıca, açlık durumunda kan şekerin­de hızlı bir azalma ye kan serbest yağ asit­leri ve ketoz düzeyinde hızlı bir artma görü­lür. Bu özellik de fetusa sürekli enerji sağlaya­bilmek amacıyla annede yedek enerjinin çabuk mobilize olmasını sağlayan ve «açlığa hızlandı­rılmış tepki» olarak adlandırılan fizyolojik bir adaptasyon mekanizmasıdır.

Diyabetik organizmada insülin eksikliği ne­deniyle «kolaylaştırılmış anabolizma» durumu oluşamaz. Glükoz kullanılmadığı için organizma açlık durumundadır. Açlığa hızlandırılmış tepki normal gebelerden çok daha belirgindir. Bunun sonucu olarak hiperglisemiye karşın anne kanın­da aminoasit ve serbest yağ asit düzeyleri yük­sektir.