Genellikle infekte bir hayvan tarafından ısırılmakla bulaşan kuduz öldürücü bir hastalıktır.
Kuduz aşısı yüz yıl önce Pasteur Chamberland ve Roux tarafından bulunmuştur. İlk aşı kuduz bir köpeğin omurilik ve beyninden alman parçalardan hazırlanan eriyiğin tavşana nakli ile üretilmiştir. Kuduz aşılarından biri olan Semple aşısı, tavşan veya koyun beyninden hazırlanan bir aşıdır. Antijenik gücü iyi olmakla beraber arzu edilmeyen nörolojik komplikasyonlarınm sık olması nedeniyle son yıllarda kullanımı azalmıştır. Aşı komplikasyonu olarak lokal reaksiyonlar, ensefalit, poliradikülit, myelit 1/1700, yalnızca MSS komplikasyonu 1/4000-8000 olarak belirtilmektedir. MSS komplikasyonu gösteren kişilerin, de 1/3 ü kaybedilmektedir.
Ülkemizdeki kuduz hastanelerinde Semple aşısı uygulanmaktadır. Aşı, kuduz veya kuduz olma olasılığı fazla olan bir hayvan tarafından ısırılanlara uygulanır. İlk gün 0.5 ml/kg kuduz antiserumu yapılır. İkinci günden itibaren ilk hafta günde 6 mi, sonra günde 4 mi aşı karın bölgesinde deri altına toplam 20 enjeksiyon olarak uygulanır.
Şüpheli temas ve ısırıklarda ise 14 günlük aşı programı uygulanır. Bu programda günde 4 mi aşı yine karın bölgesinde deri altına yapılır. Aşı 6 ay bağışıklık sağlar. 6 ay sonra yeniden karşılaşılan hafif ısırıklarda 1 hafta ara ile 4 mi lik iki enjeksiyon, ağır ısırıklarda klasik aşılama şeması uygulanır.
İnsan diploid hücrelerinden hazırlanan Hu-man-Diploid-Cell-Vaccine (HDCV) kuduz aşısı Semple aşısına kıyasla çok daha fazla antijeni-tesi olan, daha düşük dozda kullanılan, aşı komplikasyonu daha seyrek olan (1/25.000) v© MSS komplikasyonu hemen hiç görülmeyen bir aşıdır. Aşı, 0., 3., 7., 14., 28. günler 1 mi olarak deltoid bölgesine kas içi uygulanır.
Tablo 9.2.6 da kuduz profilaksisi görülmektedir. Profilakside birçok durumlarda aşı ile birlikte insan serumundan hazırlanmış (homolog) kuduz immunoglobülin (RIG) 20 İÜ/kg İM uygulanır. At serumundan elde edilen ve 40 İÜ/kg dozda İM uygulanan heterolog kuduz immunoglobülin preparatları da vardır.
Son yıllarda yeni bir tip kuduz aşısı geliştirilmiştir. Arıtılmış Vero hücre aşısı (PVRV) olarak isimlendirilen bu aşının etkin ve HDCV den daha ucuz olduğu bildirilmiştir.