Sigaranın Sebep Olduğu Diğer Sağlık Riskleri

Sigarayı Bırakmanın Faydaları

Sigara içenler genellikle, çok uzun süredir içici olduklarından, bıra­kınca elde edecekleri faydalar için çok geç kaldıklarını düşünürler. Ancak yanılıyorlar. Sigara ne kadar erken bırakılırsa o kadar çok fayda sağlanacağı doğrudur. Ancak, çoğu durumda, ne kadar uzun süre boyunca ve ne kadar çok sigara içmiş olursa olsun, kişinin sigarayı bırakması, hastalık riskini azaltır ve ortalama yaşam süresini uzatır.

Bu, 65 yaşın üzerindeki içiciler ve hali hazırda sigarayla ilintili bir rahatsızlığı olanlar için bile geçerli­dir. Örneğin, kalp krizi geçirdikten sonra sigarayı bırakanlar, ikinci bir kalp krizi geçirme ve kalp hastalı­ğından ölme ihtimallerini %25 ila %50 oranında azaltırlar.

Sigarayı bırakanlar, aynı za­manda ailelerini pasif içiciliğe maaız bırakmanın önüne geçmiş ve ebeveynleri içmiyorsa sigaraya başlama olasılığı daha az olan ço­cukları için iyi birer örnek olmuş olurlar. Sağlık için olumlu faydalar elde etmenin yanısıra, sigarayı bırakanlar, artık sigara almak zoaında olmadıkları için maddi anlamda kârlı çıkarlar ve genellikle başarılarıyla gurur duyarlar.

Sigaranın Zarar ve Etkileri

Sigara kaynaklı akciğer hasarı, yalnızca akciğer kanseri riskini de­ğil, aynı zamanda, zatürree, bron­şit ve amfizem riskini de artırır. Sigara içenler aynı zamanda soğuk algınlığı ve gribe (influenzaya) karşı da daha dirençsizdirler.

Kardiyovasküler sisteme ve­rilen zarar: Sigara içmek, inme, kalp krizi, aort anevrizması ve ani ölüm de dahil olmak üzere, kardiyovasküler hastalıklara yakalanma riskini büyük ölçüde artırır. Periferal vasküler bozukluk (dolaşım bo­zukluğu) ile damar sertliği riski de artar ve yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL), yani “iyi” kolesterol  düzeyi düşer.

sigara_meyan

Doğum kontrol hapı kullanan kadın içiciler, özellikle de 35 ya­şından sonra, içmeyenlere oranla, daha fazla kan pıhtılaşması, kalp krizi ve inme riski altındadırlar.

Üreme sistemi üzerindeki et­kiler: Hamilelikte sigara içmek, bebeğin zayıf (2. 75 kg’den az) doğması ihtimalini ciddi oranda yükseltir. Zayıf doğan bir bebe­ğin, doğumdan sonraki ilk bir ay içerisinde ölme ihtimali, normal kiloda doğan bir bebeğe oranla 40 kat daha fazladır. Muhtemelen, annenin kan dolaşımındaki sigara dumanı, plasentaya geçerek zararlı kimyasalları ceninin kanına taşıdığı için, sigara içmek, ceninin rahim içerisindeki gelişimini yavaşlatır. Karbon monoksit, hem anne­nin hem de anne karnındaki bebe­ğin kanında taşınabilecek oksijen miktarını azaltır; nikotin, bebeğin kan damarlarını daraltarak daha az oksijenin ve besin maddesinin bebeğe ulaşmasına sebep olur.

Hamilelikte sigara içmek, düşük yapma ve ölü doğumun yanısıra, çok çeşitli kanama so­runlarıyla da ilişkilendirilmektedir. Sigara kullanımı aynı zamanda, hem kadınlarda hem de erkekler­de kısırlığa sebep olabilir.

Ani bebek ölümü sendromu (ABÖS), hamileyken sigara içen annelerin çocuklarında iki ila dört kat daha sık görülür. Hamileyken sigara içen kadınların çocuklarında aynı zamanda, beyin hasarı, serebral palsi ve davranış bozuklukları oranı daha yüksektir.

Kas-iskelet sistemine verilen zarar: Bazı çalışmalar, kadınlardaki kemik erimesi rahatsızlığını siga­raya bağlamaktadır. Bu bağlantı, sigara dumammn bileşenleriyle alakalı olabileceği gibi, sigara içen kadınların içmeyenlere oranla daha zayıf olmalarıyla ve genelde daha erken menopoza girmeleriyle de -ki her ikisi de kemik erimesi için risk faktörleridir – alakalı olabilir.

Sigarayı Bırakmanın Önündeki Engeller

Sigarayı bırakmak, genellikle birkaç başarısız denemeden sonra gerçekleşir, çünkü genellikle ira­de gücü tek başına yeterli olmaz. Sigara içenlerin büyük çoğunluğu, fiziksel ve ruhsal olarak sigaraya bağımlıdır. Nikotini bırakmanın, tıpkı bağımlılık yaratan uyuşturucuları bırakmada olduğu gibi, ra­hatsızlık verici yoksunluk belirtileri baş gösterir.

Bir içici sigarayı bıraktığında, nikotin yoksunluğunun getirdiği şu sıkıntılarla karşı karşıya kalabi­lir: Sigara içmeye duyulan şiddetli arzu, asabiyet, kaygı, depresyon, konsantre olamama (dikkatini top­layamama), sabırsızlık, öfke, aşırı acıkma ve uyku bozuklukları. Bu sıkıntılar, sigarayı bıraktıktan 2-3 gün sonra zirve noktasına ulaşır ve bir veya daha fazla ay içerisinde gittikçe hafifler.

Sigara içmenin sebepleri ara­sında öfke kontrolü sağlama, can sıkıntısını veya gerginliği azaltma da olabilir. Bu sebeplerle sigara içenlerin, bıraktıklarında bu du­rumlarla baş edebilmek için baş­ka yöntemler bulmaları gerekir. Yemekten kalkma veya ilk sabah kahvesini içme gibi belli durum­lar, genellikle içicinin zihninde bir sigara yakmayla ilişkilendirilir. Sigarayı bırakmak için, içicinin bu bağlantıları zihninden atması gerekir.

Sigara içen insanların, ayrıca, depresyon belirtileri taşıma veya aşırı alkol tüketimi ya da uyuştu­rucu kullanımına bağlı sorunlar yaşama riskleri de daha yüksektir. Tespit ve tedavi edilmezlerse, bu tip sorunlar sigarayı bırakma çaba­larının önüne geçebilirler. Birçok doktor, sigarayı bırakma niyetinde olan içicilerin, aynı zamanda alko­lü de geçici olarak bırakmalarını tavsiye eder, çünkü içki içmek, insanları tekrar sigaraya başlamaya sevkedebilir.

Sigarayı bırakmayı güçleştiren diğer bir etmen de kilo almaktan korkmaktır. Sigarayı bırakanlar, genellikle ortalama 2,5 ila 5 kilo alırlar. Bu, kısmen, nikotin alımı durdurulduğunda, vücudun besin maddelerini sindirme (işleme) oranında meydana gelen bir dü­şüşe bağlıdır. Ayrıca, çoğu kişi, sigaradan boşalan yeri yiyeceklerle doldurmaya çalışır.

Sigarayı bırakmadan önce, bir egzersiz programına başlamak, kilo alımını en aza indirgeyecektir; tav­siye almak için doktorunuza başvu­runuz. Genelde, doktorlar, alınan kilonun sağlık üzerinde sigara kadar ciddi bir tehlike arz etmediği konusunda hemfikirdirler.

Sigarayı Bırakmak

Ancak, sigara içmeye devam etmenin zararları öyle fazladır ki, eğer bu alternatif tedavilerden biri bırakmanıza yardımcı oluyorsa, değerlidir.

Tedaviye başlamadan önce, hekiminizle, düşündü­ğünüz alternatif programlar üzerinde konuşun. Alternatif bir yöntem işe yaramazsa, geleneksel sigarayı bırakma yöntemlerinden birini deneyin.

Asla vazgeçmeyin.

Sigarayı Bıraktıktan Sonra Ne Olur?

Günde yaklaşık 20 sigara içiyorsanız, vücudunuz iyileşme sürecini şöyle başlatır:

■ 2 saat sonra Nikotin sisteminizi terk etmeye başlar

■ 12 saat sonra Karbon monoksit sisteminizden tamamen temizlenmiş olur. Artık kanınız oksijeni daha verimli bir biçimde taşıyordur.

■ 1 hafta içerisinde Tat ve koku alma duyularınız keskinleşir. Nefesiniz, parmaklarınız ve dişleriniz daha temiz hale gelir. Kan dolaşımınız düzelir. Nikotin, en ağır yoksunluk belirtileri ile birlikte sisteminizden ayrılmış olur.

■ 1 ay içerisinde Silia adı verilen kamçılar (havayolunuz üzerinde bulunan tüye benzer yapılar), iyileşmeye başlar ve sisteminizden daha fazla mukus atılmasını sağlar. Başlangıçta balgamlı öksürük baş göstere­cektir ki bu akciğerlerinizi temizleyerek enfeksiyon riskini azaltacaktır. Kısa süre içerisinde daha az öksürmeye başladığınızı farkedeceksiniz. Sinüs tıkanıklığı, bitkinlik hissi ve nefes darlığı da aynı zamanda azala­caktır. ,

■ 1 sene sonra İnme veya kalp krizi geçirme riskiniz azalmış olacaktır ve ilk 2-4 yıl boyunca büyük ölçüde azalmaya devam edecektir. Akciğer kanseri riski de, daha yavaş bir biçimde de olsa, azalacaktır.