Etiket: Şifalı Bitki F

GEYİKDİLİ

Scolopendrium officinate: (L.) “Lam.: et DC. (Syn: Phyllitis scoiopendrium (L.) Newm.) (Aspleniaceae) türünün kurutulmuş toprak üstü kısmıdır. Bu tür 20-50 cm yükseklikte, çiçeksiz, çok yıllık ve otsu bir bitkidir. Yapraklar 40-50 cm uzunlukta, kısa saplı, lamına tam, şerit biçiminde, açık yeşil renkli, alt yüzünde spor keselerini taşıyan, çizgiler halinde, esmer lekeler görülür.. Kuzey ve Batı Anadolu’nun sahil kesimlerinde kalkerli kayalıklarda ve orman altlarında bulunur.

Tanen, müsilaj ve vitamin C taşımaktadır.

İdrar söktürücü, göğüs yumuşatıcı, hafif kabız ve yara iyi edici özelliklere sahiptir. Kurutulmuş yapraklardan hazırlanan infusyon (% 3-6), bal ile tadlandınldıktan sonra, günde 1-2 bardak içilir. Zararsız bir drogdur. :

Gelincik çiçeği üzerine kaynar su konur ve kapalı bir kapta 6 saat bekletilir. Bu sürenin sonunda karışıma şeker ilâve edilir, bir taşım kaynatılır ve bezden süzülür.

Gelincik şurubundan erginler, günde birkaç defa, 30-60 gr, çocuklar ise yaşlarına göre aşağıdaki

FINDIK YAPRAĞI

Coryius maxima Miller (Corylaceae) türünün kurutulmuş yapraklarıdır. Bu tür 10 m kadar yükseklikte ve. kışın yaprağını döken bir ağaççıktır. Yapraklar kısa saplı (1.5-2 cm), tam ve dişli kenarlıdır. Karadeniz bölgesinde 100-1000 m yüksekliklerde bol olarak yetiştirilmektedir.

Meyva şekline (Tombul, Sivri ve Badem) göre isimlendirilen varyetelere ayrılmaktadır (1).

Yapraklar, diğer idrar arttıncı droglar ile birlikte, infusyon halinde (%2-5) idrar arttmcı olarak kullanılır.

Tohum sabit yağ (% 52) (2), protein, şekerler, fosfor, kalsiyum vs. taşır. Toz haline getirilip bal ile kanştınldıktan sonra elde edilen macun eskiden beri kuvvet verici ve cinsel gücü arttırıcı olarak kullanılmaktadır.

Karadeniz bölgesinde yabani olarak yetişen C. avelîana L. ve C. colurna L. türlerinden elde edilen yapraklar da yukarıdaki türün yaprakları gibi kullanılmaktadır.

1  – Zhukovsky, R: Türkiyenin ziraî bünyesi 795, İstanbul (1952).

2 – Yazıcıoğlu, T.: Türkiye’nin nebati yağ zenginliği, Türkiye’nin yağ tohum ve meyvelerile nebati yağlım üzerinde tecrübi

araştırmalar – Ankara Y. Zir. Enst. Derg. 2: 680 (1945).

FISTIK SAKIZI

Asit ve nötral triterpen türevleri taşımaktadır (4).

Urfa bölgesinde dahilen (ağızda emilerek) mide

ağrılarına, haricen ise basura karşı merhem halinde

kullanılır.

Basura karşı kullanılan merhem şöyle hazırlanmaktadır: Havacıva kökü su ile kaynatılır ve süzülür. Elde edilen sulu hulâsa, fıstık sakızı ve balmumu ile hafifçe ısıtılarak merhem haline getirilir.

FUNDA

Calluna vuîgaris (L.) Hull (Syn: Erica vulgaris L.) (Ericaceae) türünün çiçekli ve yapraklı

dallandır. Bu tür 1 m kadar yükseklikte, kışın yapraklarını dökmeyen, sonbaharda pembe renkli çiçekler açan, çalı görünüşünde bir bitkidir. Silisli topraklan sever. Yapraklar küçük, karşılıklı, dip kısımları iki kulakçıkh. Çiçekler 4 parçalı, kaliks korolladan daha büyük. Trakya (Belgrat ormanı) ve Kuzey Anadolu bölgesi dağlarında yetişir.

Tanen.(% 7), uçucu yağ, glikozitler (arbutin, eri-kolin) ve şekerler taşımaktadır.

İdrar yollan dezenfektanı, idrar söktürücü ve kabız etkilere sahip bulunmaktadır (1). İnfusyon (% 5) günde 2-3 bardak içilir. Mümkün olan hallerde taze drog kullanılmalıdır. Çünkü taze drogun etkisi daha kuvvetlidir.

Erica türleri (Funda, Piren, Süpürgeçahsı): Yapraklarının kulakçıksız ve çiçeklerde korollanın ka» liksten daha büyük olması ile C. vuîgaris türünden kolaylıkla ayrılırlar. Memleketimizin sahil bölgelerinde yaygın bitkilerdir.

Memleketimizde E. arborea L. (Ağaç fundası) ve E. manipuliflora Salisb. (Syn: E. verticillata Forskal) türlerinin çiçekli ve yapraklı dallan da yukarıdaki tür gibi kullanılmaktadır.

Erica türlerinin kökü, yanmaya karşı dayanıklı olduğundan, pipo yapımında kullanılmaktadır.