Hassas bağırsak sendromunun sebepleri belirsizdir. Yalnız, sindirim sistemindeki kaslarda veya liflerde bazı bozulmaların bu sendroma sebep olduğuyla ilgili kanıtlar bulunmaktadır. Bunun yanı sıra beynin, sindirim sistemini yönetmekteki eksikliklerinden de kaynaklandığı konusunda şüpheler bulunmaktadır.
SEMPTOMLAR
Aralıklı olarak karnın alt kısmında, kasılmalar ve şişmelerle beraber kabızlık ve ishalle de karşılaşabilirsiniz. Bağırsak hareketlerinizde aşırı derecede mukus bulunabilir ve tuvalete çıktıktan sonra rektumunuzu tamamen boşaltmamış olduğunuz gibi bir his duyabilirsiniz.Acı, hafif dereceden yüksek dereceye doğru ilerleyebilir ve normal beslenme ya da uyku düzenlerini bozabilir. Katı dışkı atımıyla ya da gaz çıkarmalarla geçici olarak etkisini azaltabilir. Mide bulantısı, baş dönmesi ve baygınlık da meydana gelebilir.
TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Bağırsaklar normal işlediğinden ve hassas bağırsak sendromu için test uygulanmadığından dolayı, hekimler durumun teşhisi için belirli bir takım kriterler tespit etmişlerdir.
■ Son 3 ay içinde yineleyen karın ağrılar, karında rahatsızlıklar veya değişken düzenlerde dışkı lama (vakaların yüzde 25’inde bunlar belirti olarak geçer) gereklidir. Bu ağrılar ve rahatsızlıklar, katı dışkının atılması sonucunda rahatlar ya da katı dışkının katılığı
veya sıklığındaki değişikliklerle beraber rahatlar.
■ Değişken dışkılamanın düzeni aşağıda sıralanan karakteristiklerden en az 3 tanesini göstermek zorundadır; katı dışkı atımının sıklığının değişmesi; katı dışkının biçiminin değişimi (zor veya açık ve sulu); katı dışkıların geçişlerindeki değişiklik (gerilme, aciliyet ya da dışkının atılmasının sonlanmadığı hissi); mukus geçişi; şişkinlik veya şişkin bir karın hissi.
Doktorunuz sizden geniş bir tıbbi geçmiş dökümü talep edecektir ve beslenme düzeniniz, psikolojik ve duygusal halinizle ilgili sorular soracaktır. Hekiminiz sizden kan testi ve özellikle parazitler ya da enfeksiyonlar denetlemek için dışkı örneği isteyecektir. Sigmoidoskopi , tümörlerin çıkartılması için uygulanabilir ve baryum röntgeni veya kolonoskopi kanserin çıkartılması için gerekli olabilir.
Hassas bağırsak sendromunun teşhisi bir kez yapıldıktan sonra, endişe (tedavisi olmadığı için) ve rahatlamayla (tehdit edici bir durumun belirtisi olmaması) karışık duygular içine girebilirsiniz. Hassas bağırsak sendromunun belirtileri her kişide aynı olmaz ve tedavinin de bütün belirtilere ve ihtiyaçlara göre ayarlanması gerekmektedir.
Tedavinin ilk basamağı genellikle beslenme düzeni ile ilgilidir. Aldığınız besinlerin veya sıvıların belirtilerinizi tetiklediğini düşünüyorsanız, bu besinleri tüketmeyi bırakın. Bu hastalığı tetikleyen besinler; kafein, sorbitol içeren çiklet veya meşrubatlar, gaz üreten sebzeler (fasulye, lahana veya brokoli gibi), süt ürünleri, alkol, ham meyveler ve yağlı yemeklerdir.
Dışkının hızını ve hacmini arttırmak için beslenme düzeninize lif eklediğinizde kabızlık ve karın ağrılarını hafifletirsiniz. Lif azar azar alınmalıdır çünkü fazla alındığı takdirde belirtileri hafıfleticeğine daha da kötüleştirebilir. Metilselüloz, pisilyumdan daha az gaz üretir.
Eğer lif, kabızlığın hafiflemesine yardımcı olmuyorsa, doktorunuz sizi tegaserodla reçetelendirebilir. Tegaserod sadece kadınlar için önerilir. Ama kabızlıktan ziyade ishalden kaynaklanan hassas bağırsak sendromu geçiren kadınlarda etkilidir. Reçetesiz olarak satılan antidiyaretik ilaçlardan loperamid veya bizmut genellikle ishalin tedavisi için önerilir.
Bunlara rağmen belirtileriniz devam ediyorsa, doktorunuz kasılmaları önlemek için, antikoİinerjik ilaçlarla ya da trisiklik antidepresanlarla sizi reçetelendirebilir (desipramin ve amitiriptilin). Bu çözümlerin sonucunda başarı sağlanamadığı zaman insanlar çoğunlukla alternatif terapilere başvururlar.