Etiket: kanser

Kanseri Teşhis Etme ( Tanılama )

Dokunun görünümü sadece kanserin var olduğunu doğrulamaz, aynı zamanda yavaş büyüyen bir kanser mi (tümör mü) yoksa hızlı büyüyen bir kanser mi (tümör mü) olabileceği konusunda da bir şeyler söyleyebilir.

Mikroskop altında kanser hücreleri, çevrelerindeki normal hücrelerle karşılaştırıldığında vahşi ve düzensiz görünür başka bir ifadeyle, kanserin çirkin bir görüntüsü vardır.Kanser teşhisi koymanın yanı sıra, doktorun kanserin ne kadar yayılmış olabileceğini de belirlemesi gerekir. Bu, staging (evreleme) olarak adlandırılır. Kanser erken bir evredeyse, kanseri iyileştirme (yok etme) olasılığı daha yüksektir. Evreyi bilmek aynı zamanda, farklı evreler farklı tedaviler gerektirdiği için, uygulanacak en iyi tedavinin ne olduğunu da gösterebilir.

Kanser Gelişimindeki Evreler

Kanser hücreleri, normal hücrelerden gelişir. Çoğu kanser (tümör); katı, anormal hücre toplarıdır (yumaklarıdır) (kan kanserleri hariç), Normal bir hücrenin ilk anormal büyümesi, hiperplazi ile sonuçlanır. Hiperplazi, aşırı sayıda normal görünümlü hücrenin bulunmasıdır. Sonra, normal görünümlü hücrelerden bazıları anormal görünmeye başlar. Bu, displazi olarak adlandırılır. Daha sonra bu anormal hücreler çoğalır ve bir anormal hücre topu (yumağı) olan lokalize bir kansere (tümöre) dönüşür.

Bu adımlardan her birine, kansere karşı koruyan bir tümör baskılayıcı genin inaktivasyonunun (eylemsizliğinin) yanı sıra bir onkojenin (kansere neden olan gen) aktivasyonu (harekete geçirilmesi) neden olur.

Bazı kanserlerin (tümörlerin) lokalize olarak kalmasına rağmen, çoğu kanser (tümör) bitişik dokuyu istila etmeye başlar. Daha sonra, büyüyen kanserin (tümörün) hücreleri, lenf damarlarını istila eder ve yakın lenf bezlerine yayılır ve/veya kan damarlarını istila ederek kan dolaşımı aracılığıyla diğer organlara yayılır. Çoğu kanser (tümör) oldukça büyür ve bazıları belirlenmeden önce Çoktan yayılmış olur.

Dil Ve Ağız Kanserlerinin Önlenmesi

■ Sigarayı bırakın.

■ Sakız çiğnemeyi bırakın

■ Alkol alımını azaltın ve günde iki kadehten fazla İçmeyin.

■ 15 faktörlü dudak merhemi kullanın.

■ Rengi kaçmış veya beyaz bir alan, 2 haftadan fazla sürede iyileşmeyen bir yara olursa veya ağzınızda, dudaklarınızda ya da dilinizde alışılmamış bir yumru görürseniz doktorunuza bildirin.

agiz_kanseri

Cilt Kanserini Önlemek

■ Geniş kenarlı bir şapka ve güneş gözlüğü kullanınız.
■ Gözlerinizi ultraviyole (UV) ışınlara karşı koruyan bir güneş gözlüğü kullanınız.
■ Uzun kollu kıyafetler ve uzun pantolonlar giyiniz.

RİSK AZALTAN STRATEJİLER
Cilt kanserinin gelişmesini önlemek için almanız gereken bazı önlemler şunlardır:

■ İlaçlarınızı kontrol ediniz. Reçeteyle satılan bazı ilaçlar ve reçetesiz satılan bazı preparatlar, cildi­nizin güneşten daha kolay hasar görmesine neden olabilir. Bunlar; alfa hidroksil asitler, tretinoin gibi akne ilaçları, antidepresanlar ve idrar söktürücüler ile bazı antibiyotikleri, antihistaminleri ve sakinleştirici­leri kapsar. Doktorunuza, kullandığınız ilacın güneşte riski arttırıp arttırmadığını sorunuz.

■ Geçmişiniz (Öykünüz) hakkında bilgi sahibi olunuz. Açık renk ten ve saç, çocukken güneşe maruz kalma ve ailede cilt kanseri öyküsü, cilt kanserinize yakalanma riskinizi arttırır (bkz. Melanom Riski,

■ Benlerinizi gözlemleyiniz. Mevcut benleri­nizi, habis (kötü huylu) melanom belirtisi olabilecek herhangi bir değişikliğe karşı dikkatle takip ediniz

cilt2

■ Cildinizi düzenli olarak kontrol ediniz.Yüzünüz (her yüz kılının altını kontrol ediniz), boynunuz, kollarınız, sırtınız, kalçalarınız, ayakla­rınız (tabanlarınız da dahil olmak üzere) ile el ve ayak tırnaklarınızın altı da dahil olmak üzere tüm vücudu­nuzu tetkik etmenize yardımcı olması için bir ayna kullanınız. Başınızı tetkik edebilmek için saçlarınızı ayırmak üzere birfön makinesi kullanınız. Yeni bir ben ya da şüpheli görünen bir alan fark ederseniz, hemen doktorunuzu görünüz.

■ Düzenli olarak kontrol yaptırınız. Eğer risk altındaysanız , düzenli sağlık kontrolü (check-up) yaptırmayı aksatmayınız.
■ Güvenli bir şekilde güneşleniniz.
■ Özellikle sabahlO ila öğleden sonra2 arasında, güneşe doğrudan maruz kalmaktan kaçınınız.
■ Kışın ve bulutlu günlerde bile koruyucu bir güneş kremi kullanınız.

GÜNEŞİ ENGELLEMEK
Cilt kanserini önlemek için çaba gösterirken bronzlaşmaktan da vazgeçmelisiniz. Koruyucu güneş kremleri bunun için gerekli bir araçtır. İki farklı türde koruyucu güneş kremi mevcuttur:
Kimyasal güneş koruyucular, deri pigmenti olan melanini (cilt kanserine karşı vücudun kendi savun­ması) taklit eden maddeler içerir ve hatta güneşin neden olduğu bazı hasarları yok edebilir. Güneş ışınları, cilde zarar veren UV ışınlar içerir. UV-A ışınları tenin bronzlaşmasına ve uzun süreli cilt hasarına neden olur ama güneş yanığına neden olmaz. UV-B ışınları ise tenin bronzlaşmasına, ciltte hasara ve güneş yanığına neden olur. Güneş koruma faktörü (5PF), bir ürünün etkinli­ğini gösteren standardize edilmiş bir ölçüdür.

Doğru kimyasal güneş koruyucuyu seçmek için dikkat edilmesi gereken birkaç nokta aşağıda belirtilmiştir:

■ 15 SPF koruma faktörü çoğu kişiye uygundur. 15 SPF’den daha yüksek koruma faktörlü bir güneş kremi biraz daha iyidir. Ama nadiren ödenen parayı hak eder. 15 SPF’den daha düşük koruma faktörü, açık tenli kişiler için nadiren yeterlidir.
■ Hem UV-A hem de UV-B ışınlarını engelleyen geniş spektrumlu bir güneş kremi seçiniz.
■ Akneye yatkınsanız, suda çıkmayan jel bazlı bir ürün tercih ediniz. Yağ bazlı ürünler gözenekleri tıkayarak aknenin kötüleşmesine neden olabilir.
■ Alerjik reaksiyonları önlemek ve böceklerin ilgisini çekmemek için kokusuz ürünleri tercih ediniz.
■ Güneş kreminizi dışarıya çıkmadan önce sürünüz ve eğer suda iseniz bir saatte bir tazeleyiniz.
Sunblock olarak da bilinen fiziksel güneş koruyucu kremler, UV ışınlarına karşı opak, bu nedenle de gözle görülebilen, bir bariyer oluştururlar. Çinko oksit içeren ürünler, yaygın olarak bulunabilen sunblock ürünlerden biridir.

TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Doktorunuz Kaposi sarkumu biyopsi (laboratuvarda incelenmek üzere küçük bir parça dokunun alınması) yaparak teşhis eder. Tedavi, hastalığın seyrine bağlıdır. HIV’li kişilerde, bağımsız nodüller alınabilir ya da bu nodüllere antikanser (kanser önleyici) ilaçlar enjekte edilebilir. Tümörler sıklıkla birkaç ay içinde nükset­melerine (yinelemelerine) rağmen, radyasyon tedavisine iyi yanıt verirler. Daha az saldırgan türde Kaposi sarkomu olan birey­lerde bu tedavi genellikle işe yarar.

Testis Kanseri

testis

SEMPTOMLAR
Testis kanseri testiste sert bir kitle şeklinde ortaya çıkar. Genellikle büyüyüp yayıldığı için düzenli olarak kendi kendine muayene yapmak önemlidir. Kitle genellikle ağrısızdır. Ama bazen de ağrı ve iltihaplanmaya neden olabilir.


TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Testisinizde bir kitle olduğunu fark ederseniz bunu doktorunuza bildirin. Doktorunuz sizi muayene edecek ve epididimit gibi diğer nedenleri ayıklayacaktır. Bir ultrason yapmak da genellikle tanı koymada bir sonraki adımdır. Kanserden şüphelenirse doktorunuz biyopsi yapacaktır. Biyopside kanserli hücrelere rastlanırsa, bu durumda testisi ve yakınındaki lenf düğümlerini almak için ameliyat gerekir. Ameliyatta bir testis sağlam bırakıldığı için, ameliyat olmanız cinsel üretkenliğinizi ve penisinizin sertleşme yeteneğini çoğunlukla etkilemez.

Bazı testis kanseri türle­rinin erken evrelerinde yalnızca ameliyat yeterlidir. Diğer durum­larda ise, radyasyon tedavisi , kemoterapi veya her ikisi birden uygulanır. Hastalık erken teşhis edilirse mükemmel sonuçlar elde edilir.

Yumurtalık Kanseri

Bir kadının yumurtalık kanseri olma riski şu etkenlere göre artar: Eğer yumurtalık kanserli bir aile öyküsü varsa, 50 yaşının üzerindeyse, hiç doğum yapmamışsa, hiç doğum kontrol hapı kullanmamışsa, menopoza 51 yaşından sonra girmişse, ya da meme, akciğer veya kolon kanseri öyküsü varsa.

Kadının yumurtalık kanseri olma riskini artıran bazı genlerin belirlenmesi mümkündür. Bununla birlikte, şimdiye kadar keşfedilen genler, yumurtalık kanserinin yalnızca küçük bir bölümünden sorumlu gibi görünmektedir.

Sahip olduğunuz çocuk sayısı gibi belirli durumlar, sizi yumurtalık kanserinden korumaktadır. Doğum kontrol hapları yumurtlamayı önlediği için, bu hapları kullanmak ömür boyu %50’ye varan oranda yumurtalık kanseri olma riskinizi azaltabilir. Bu nedenle, yumurtalık kanseri olma riski yüksek olan kadınların oral kontraseptifler kullanması tavsiye edilmektedir.

SEMPTOMLAR (BELİRTİLER)

Yumurtalık kanseri, tümör, çoğunlukla doktorunuzun pelvik muayene sırasında fark edebileceği bir büyüklüğe erişinceye kadar, ya hiçbir belirti göstermez ya da belirtiler kanser diğer organlara yayıldıktan sonra belirir. Bu nedenle, yumurtalık kanserine “sinsi” hastalık denmektedir.

rahimmkanser

Ayrıca, belirtiler daha az ciddi problemlerden kaynaklanan belirtilere benzer olabilir. Örneğin, mide bulantısı, kusma, sık idrara çıkma, kabızlık veya karında şişlik ya da şişkinlik hissi gibi.

Bu nedenlerden dolayı, vakaların %75’ine hastalığın geç evrelerine kadar tanı konulamaz.Hastalık, belirtilere yol açmadan önce, doktorlar yumurtalık kanserini erken evresinde fark edebilecek görüntüleme sistemleri icat etmek için çok sıkı çalışmaktadırlar. Pelvik muayene sırasında yumurtalıkları muayene etmekle, yumurtalık kanseri erken evresindeyken ara sıra fark edilebilir. Ama genellikle fark edilemez.

Vajinal ultrason da yumurtalık kanserini erken evredeyken bazen gösterebilir lakin çoğunlukla da göstermez. Vajinal ultrason, özellikle menopoza girmiş olan kadınlarda, ciddi bir şey olmadığı sonradan anlaşılan şüpheli bölgeleri de sık sık saptar. Yanlış pozitif test sonuçlan, korkuya ve gereksiz cerrahi işlemlere (laparoskopi gibi) neden olabilir.

TEDAVİ SEÇENEKLERİ

Pelvik ya da vajinal ultrason sırasında yumurtalık üzerinde bir kitle fark edilir ya da görülürse, doktorunuz yumurtalık kanserinden şüphelenebilir. Ultrason ayrıca, bir yumurtalık tümörüyle yumurtalık kistini de birbirinden ayırt edebilir.

Kanser anüjen kan testi, bazen yumurtalık kanseri hücreleri tarafından üretilen bir proteini açığa çıkarır. Ancak bu test, son derecede doğru değildir çünkü protein seviyesi, çok sayıda kanserli olmayan oluşumda da yüksek olduğu gibi, yumurtalık kanseri olan bazı kadınlarda da normaldir.

Kanserin yayılmışlığını, ilaveten incelemek ve mümkün olduğunca çok tümör çıkarmak için keşif amaçlı laparotomi adı verilen cerrahi bir işlem uygulanabilir. Bu ameliyatta cerrah, karnı keserek açar, karnın içini iyice inceler ve kanserin yayılma belirtilerinin laboratuarda incelenmesi için doku örnekleri alır. Genellikle yumurtalıklar, fallop tüpleri, rahim evresi ameliyat sırasında belirlenir.

Evre, ameliyattan sonra göreceğiniz tedavinin türünü etkiler. Çoğu kadının geç evre yumurtalık kanseri olması nedeniyle, kemoterapi ya da radyasyon tedavisi genellikle tavsiye edilir. Eğer dokunun biyopsileri daha kapsamlı bir yayılmayı gösteriyorsa, kanserden etkilenmiş olabilecek diğer organları çıkarmak üzere ilave bir ameliyat daha gereklidir.