Etiket: çam

ÇAM KATRANI

Siyah veya koyu esmer renkli, özel kokulu ve acı lezzetli ve kıvamlı bir sıvıdır. Fenol türevleri ve reçine asitleri taşır.

Dahilen solunum sistemi ve idrar yolları hastalıklarında antiseptik olarak, hap halinde, günde 1-1.5 gr alınır. Aynı miktar süt içinde eriterek de kullanılabilir. Haricen birçok cilt hastalığına karşı merhem halinde kullanılmaktadır. Bugün bilhassa hayvanlarda görülen cilt hastalıklarına karşı haricen kullanılır.

Bu drog yerine bazen Andız veya Sedir katranı kullanılmaktadır.

Diğer isimler: Bitkisel katran, Kara katran, Kalın katran.

ÇAM TEREMENTİSİ

Değişik Pinus (Çam) türlerinin (Pinaceae) gövdesine yapılan yaralamalar sonucu elde edilen bir maddedir. Türkiyede P. brutia Ten. türünden ve bilhassa Muğla bölgesinde elde edilmektedir (4) (Resim: 69).

Dış görünüş: Bal kıvamında, soluk san veya soluk yeşilimsi renkli, özel balsam kokulu ve acı lezzetli bir maddedir. Suda çözünmez. Organik çözücülerde kolaylıkla çözünür.

Bileşim: Rezin (% 70-90) ve uçucu yağ (% 10-

28) taşımaktadır.

1  – Berk (Baytop), A.: L’Achillea micrantha M. B., Laplante et l’essence – Farmakolog 21: 242 (1951).

2 – Tanker, M. ve Küsmenoğlu, Ş.: Achillea vvıİhelmsüC. Koch uçucu yağının gaz kromatografisi İle incelenmesi-V. Bitkisel

İt uç Hammaddeleri Toplantısı, Bildiri kitabı 115, Ankara (1987).

3  – Schmaus, G. ve ark.: Volaüle constituents of Rhus coriaria and Achillea wilhelmsii from Turkey K. H. C. Başer ve N.

Güler (eds.): Essential oiis 178, İstanbul (1993).

4 – Berke!, A. ve Huş, S.: Kizılçam (Pinus brutia) dan meşcereyi ve ağacın teknik vasıflarım koruyan modern metotlarla reçine

istihsali araştırmalar İstanbul Üniv. Orman Fak. Der. 6: 101 (1956)1

Etki ve kullanılış: Solunum ve idrar yolları hastalıklarında kullanılan etkili bir antiseptiktir. Tahriş yaptığından böbrek rahatsızlıkları olanlarda kullanılmamalıdır. Haricen kullanılışı tahriş edici özelliğine dayanır. Boya ve kâğıt endüstrilerinde çok kullanılan bir katkı maddesidir.

Diğer isimleri: Çamsakızı, Reçine, Terebantin, Terebentin.

Türkiyede, yabani olarak, aşağıdaki 5 Pinus türü yetişmektedir (1)

P. bruîia Ten. (Kızıl çam)

P. halepensis Miller (Halep çamı)

P. nigra Arn. subsp. pallasiana (Lamb.) Holm-boe (Karaçam, Toros çamı)

P. pinea L. (Fıstık çamı)

P. sylvestris L. (Sarı çam)

Bu türlerden elde edilen aşağıdaki droglar halen tedavi alanında kullanılmaktadır.

ÇAM TEREMENTİ ESANSI

Terebantin esansı özel kokulu, renksiz ve yakıcı lezzetli bir sıvıdır. %90 kadar pinen taşır, Haricen romatizma ağrılarına karşı, cilde kan toplayıcı olarak ve veteriner hekimliğinde haricen ağrı kesici olarak kullanılmaktadır. Neft yağı ismiyle de tanınır.

Ham petrolün damıtılması sırasında elde edilen bazı karışımlara da “neft” ismi verilmektedir. Petrolden elde edilen neft, kokusunun benzin veya gaz yağma benzemesi ile, çam türlerinden elde edilen neft yağından kolayca ayrılabilir. Petrolden elde edilen yağ bilhassa boya endüstrisinde kullanılmaktadır.