ÇUHAÇİÇEK KÖKÜ

Primula veriş L. (Syn: P. öfficmalis :{i3) ffill) (Primulaceae türünün ilkbahar veya sonbaharda toplanıp kurutulmuş .gökleridir., Bu, tiir 10-50 cm yükseklikte, yapraklan tabanca şejclinde toplanmış, çiçekleri şıltın sanş^rençok yıIUk ve ptsu bir bitkidir. Bilhassa sulajt Memleketimizde Doğu Anadolu Kars) dağlarında yetişmektedir.

Dış görünüş: 10-12 cm uzunluk ve 5-6 mm

1  – Sezik, E. ve Toker, G.: Bazı triterpenik saponinlerin ince kabaka kromatografi ite aynlması – IV. Bitkisel İlâç Hammaddeleri Toplantısı, bildirilen 147, Eskişehir (1983), ve Eczacılık Bült. 24 (3): 38 (1982J.

2 – Sezik, E. ve Türköz. S.: Bazı triferpenik saponinlerin kolon kromatografi si ile ayırımı – IV. Bitkisel İlâç Hammaddeleri

Toplantısı, bildiriler 145, Eskişehir (1982).

3  – Sezik, E. ve ark.: Bazı triterpenik saponozitlerin anüviral aktiviteleri – IV. Bitkisel İlâç Hammaddeleri Toplantısı, bildiriler

139, Eskişehir (1983).

4 – Sezik, E. ve ark.: Bazı saponozitlerin antifungal etkileri üzerinde araştırmalar – ÎV. Bitkisel ilâç Hammaddeleri Toplantısı,

bildiriler 137, Eskişehir (1983).

kalınlıkta, etrafı ince kök parçaları ile kaplı, dış kısmı esmer, iç kısmı sarımsı renkli parçalar halindedir. Hafif kokulu ve anasonu andırır lezzetidir.

Bileşim: Bitki uçucu yağ, saponin glikozitleri ve flavon türevleri taşımaktadır.

Çiçekleri (Floş Primulae) terletici, yatıştırıcı ve balgam söktürücü etkilere saiıiptir. Eskiden bilhassa göz hastalıklarına karşı kullanılırdı. Evliya Çelebi Bingöl dağlarında yetişen Primula türleri için şöyle yazmaktadır (1).

Taze yaprakları çıban tedavisi için, çıbanın üzerine sanlır ve sık sık diğer bir taze yaprakla değiştirilir.

Kullanılış şekli: Dekoksiyon (% 2-3), günde 3 bardak içilir.

Diğer isimleri: Ayıkulağı, Tutya çiçeği (Erzurum ve Kağızman bölgesi). Çiçekleri mor renkli olan Primula türlerine Doğu Anadoluda “Suçiçeği” ismi verilir. Evvel baharotu, Felçotu.

Anadoluda yaygın olan P. elaîior (L.) Hiîl (Resim: 70) (çiçekleri soluk san veya erguvan renkli) ve P. vulgaris Huds. (çiçekleri san, mor veya beyaz renkli ve bitki gövdesiz) türlerinin kök ve çiçekleri de yukarıdaki tür gibi kullanılır.