Sağlık Alanında RCT Dışında ki Çalışmalar

Bir Topluluk Çalışması/Kohort Çalış­manın Temel Özellikleri:

■ RCT’lerde olduğu gibi, çalış­maya uygun deneklere ait özel bilgiler, çalışma başlamadan önce, çalışma esnasında ve çalışma bittikten sonra dikkatlice toplanır.

■ RCT’lerin aksine, bir deneğin belli bir ilacı alıp almadığı ya da belli bir yiyeceği tüketip tüketme­diği üzerinde bir kontrol yoktur. Ancak, (kurgusal brokoli çalış­masına devam edecek olursak) deneklerin brokoli yeyip yemedik­leri dikkatlice ölçülür.

■ Çalışma sona erdiğinde, araştır­macılar, brokoli yiyen deneklerin kolon kanserine yakalanma riskinin yemeyenlere oranla daha az olup olmadığına  ve denekler ne kadar fazla brokoli yerse, kolon kanse­rine yakalanma risklerinin o kadar düşüp düşmediğine karar verirler.

■ Ancak, çalışma, hangi denek­lerin brokoli yediğini kontrol etmediği için, brokoli yiyen denek­lerin kolon kanserine yakalanma oranlarının daha az olmasının, brokoli yemelerine mi yoksa başka bir faktöre mi bağlı olduğunu kesin olarak bilmek mümkün değildir. Örneğin, belki de brokoli yiyen aynı denekler, aynı zamanda düzenli olarak egzersiz yaptılar ve oldukça fazla meyve ve sebze tükettiler ve onları kolon kanse­rine karşı koruyan da bu faktör­lerdi, brokoli değil.

Vaka-Kontrol Çalışması: Bu çalışma türü, en az miktarda güçlü kanıt sağlayan çalışma türüdür, ancak uygulanması en kolay ve en hızlı olandır, çünkü hâlihazırda tıbbi kayıtlarda veya başka yerlerde toplanmış olan bilgileri geçmişe dönük olarak gözden geçirerek yapılır.

Vaka-kontrol çalışmasının temel özellikleri:

■ Belli bir hastalık (örneğin kolon kanseri) tanısı konmuş kişiler tıbbi kayıtlardan belirlenir.

■ Hastalık tanısı konmamış (ve dolayısıyla o hastalığı taşıma ihtimali olmayan) kişiler tıbbi kayıtlardan belirlenir.

■ Yaşam tarzına bağlı diğer çeşitli durumlara ilişkin bilgiler (belli yiyecekleri yeme veya egzersiz yapma gibi) ve sağlık kayıtları edinilir.

■ Çalışma, hastalığı taşıyan kişilerin, belli yaşam tarzı alışkanlıklarına (belli yiyecekleri yeme veya egzersiz yapma gibi) sahip olma ihtimallerinin daha düşük olup olmadığını ölçer.

Diğer çalışma türleri: Başka çalışma türleri ve bu bölümde bahsettiğimiz üç çalışma türünün başka biçimleri de mevcuttur. Genelde, doktorların en fazla önemsedikleri bu üç türdür.