İlaçlardaki Hatalar

hata

Son yeniliklerden biri, reçete­lerin doktorun el yazısıyla değil de bilgisayarda yazılmasıdır; bu şekilde yazının okunmasıyla ilgili ortaya çıkan sorunlar ve eczacının bir kopya çıkarması gerekliliği ortadan kalkar. Reçetelerin bilgisa­yarda yazılması gelecekte daha da yaygınlaşacaktır; on yıl içerisinde aynı sistem her yerde kullanılmaya başlanacaktır.

Kendinizi olası hatalardan koruma konusunda önemli bir rol oynarsınız. Doktorun ofisinden çıkarken, neden o tedavinin seçil­diğini ve ilacın ismini (dozunu da) bilmeniz, eczacının da reçeteyi doktorunuzun yazdığı şekilde uygulamasını sağlar. Eczacının ilaçla birlikte verdiği yazılı belgeyi de okuyun ve ilacın etkilerinin doktorunuzun size söylediklerine uyup uymadığını kontrol edin.

Yeni bir ilacı kullanmaya başlamadan önce nasıl görün­düğünü anlayabilmek ve farklı bir hapı fark edebilmek için inceleyin. Size doğru gelmeyen bir şey varsa ilacı almayın; dokto­runuzu ya da eczacınızı arayın. Eczacılar çalıştıkları ilaç firmala­rını değiştirebilir ve size muadil bir ilaç verebilirler; bu yüzden de ilaç size farklı görünebilir.

En mantıklısı, ailenizin bütün ilaçlarını aynı eczaneden almanızdır. Aldığınız bütün ilaçların bilgisayar kaydını tutan bir eczacı, size daha etkili şekilde yardımcı olabilir ve farklı doktorlar tarafından yazılan ilaçların etkile simleri ile ilaçların iki kere yazıl­ması durumunda, yol gösterebilir.

CEHRİ

Rhammıs peîiolaris Boiss. (Rhamnaceae) türünün yeşil İken toplanıp kurutulmuş meyvalandır. Bu tür 3 m kadar yükselebilen dikenli bir ağaççıktır. Kışın yapraklarını döker. Meyvalar 6-7 mm çapında, esmer yeşil renkli, tüysüz ve iç kısmı parlak san renkli taneler halindedir. Orta Anadolu bölgesinde yaygın olup eskiden bilhassa Ankara, Kayseri, Antep ve Maraş bölgelerinde yetiştirilirdi. Halen kültürü yapılmamakla beraber, eskiden kalmış kültür bakiyelerine, tarla kenarlarında sık olarak rastlanmaktadır.

Dış görünüş: 6-7 mm çapında, dış yüzü esmer yeşil, içi parlak sarı renkli, kokusuz ve lezzetsiz tanelerdir.

Bileşim: Sabit yağ, antrasen ve flavon türevleri taşımaktadır. Kayseri bölgesinde yetişen bitkilerin meyvalarında % 4 sabit yağ ve % 0.08-0.15 arasında serbest antrasen türevi bulunduğu saptanmıştır (2). En önemli flavon türevi ksantoramnin’dir.

Etki ve kullanılış: Meyvaları eskiden müshil olarak kullanılırdı. Halen bu şekilde kullanılışı terkedilmiştir. Taşıdığı san renkli boyar madde (ksantoramnin) nedeniyle eskiden beri kumaş (ipekli kumaşlar, yazma, yün) ve yağların boyanmasında kullanılmaktadır (3). Taşıdığı az miktarda antrasen türevi nedeniyle son yıllarda bazı Avrupa ülkelerinde gıda maddelerinin boyanmasında kullanılışı yasaklanmıştır.

Anadoluda iyi kaliteli Cehri Kayseri bölgesinde elde edilmektedir. İhracat bilhassa İzmir ve Samsun limanlarından Amerika, Fransa ve İngiltereye yapılırdı (4). On dokuzuncu yüzyılın ortalarında Anadoluda elde edilen Cehri miktarı yaklaşık 10.000 ton civarına erişiyordu (5.6). Bugün Anadoluda Cehri ekimi yapılmamaktadır. Sınırlı olan tüketim, eski kültür bakiyelerinden karşılanmaktadır.

Avrupada yetişen R. infectoriııs L. ile R. tincto-riııs Waldst. et,Kit. türlerinden elde edilen meyvalar da eskiden boyar madde olarak kullanılmıştır. Bugün ticarette yalnız Anadoludan elde edilen ürün bulunmaktadır.

Diğer isimler: Altııi ağ., A’lâcehri, Boyacıdikeni, Cehnİ. Cehre, Cehri.

Anadoluda 20’den fazla Rhammıs türü bulunmaktadır. Bunlardan bazılarının meyva ve kabukları tedavi alanında kullanılır. Genellikle müshil bir etkiye sahiptirler. Anadoluda yetişen türlerin ekserisi antrasen ve flavon türevleri yönünden incelenmemiştir.

Kandida

Kandida enfeksiyonu; meme altları, kol altlan, vajina çevresi ya da kasık içindeki derinin nemli bölgelerinin renk değişikliğine neden olur. Bu bölgeler ciğer gibi kırmızı bir renk alır. Kandida enfeksiyonu, ağız içinde, dilde, vajina içinde ve rektum çevresinde de görülebilir. Kandida enfeksiyonlan, nemli bölge olabildiğince kum tutularak tedavi edilir. Bunun için kurutucu pudralar kullanılabilir; nemli bölge sık sık havluyla kurulanabilir ve bu bölgeye mantar önleyici ilaç içeren kremler uygulanabilir.Kasık enfeksiyonlannın görül­düğü durumlarda geniş, pamuklu çamaşırlar giymek ve vücuda sıkıca oturan, yünlü ya da naylon çamaşırlar giymekten kaçınmak yararlı olabilir.

16